B E S C vH R Yr V I N G E y a Ñ
cor te, komen helperi bemannen , was
de Radja van Touw ,daar toe weigerig
Jgeweeft , eh. niet verrioegd mpt zulks
, zqlve te weigeren, had hy de Orangtoeha’s
van S¿pa mede teegens hem
kiager opgeftookt, om met RadjaTouw
.aUeen te ieheppen, zo dat. dit jaar zyn
Orangtpqba’s , met de helft der Sepa-
,neefcn^fdie fcheppen moeften op de
Corcor.' by Radja Touw, enhy Orangkaja,
met d’anderq helft, gelyk hy van
ouds ge,v?oon was , met die van Toe-
loeti, op de Corcor van Tamilau, was
ovcrgegaan.
Dät ook de Radja van Touw zyne
Orangtoeha’s , cn die Wederom het ge-
ineene volle zodanig , teegens. hem op-
ftooktenda t hy in zyn N egery niets
té zeggehhad , en dat, áls ’er eenige
Comps, brieven aldaar. quamen , om
yooft te . beftellen, hy niet magtig
wasi een man te können krygen , om
zulks te laten verrigten, weshalven hy
Orangkaja genootzaakt was, Pm egter
Compf. dien ft niet te vcriuymcn, zyn
eygen Soon .daar mede weg te zen-
den.
Alle ’t welke door den Orangkaja
van Tamilau (als zulks zeggende zeer
wel te wetén) geconfirmeerd wierd.
De Radja van de Negery Touw hier
op gehqprd, en belaß; zynde zyn verdediging
daar tegens in te brengen,
antwoord cerftelyk , dat hy Radja Touw
met den Orangkaja van Sepa overeen-
komea was^ QO1 te fernen een Corcor
te fcheppen , en dat ingevöige van
dien", een Timmerman van Amahey,
hadden befprooken , die deze nieuwe
Corcor hadde opgemaakt, dog hy Radja
Touw, aänftonds yan het tegendeel
overtuygd.zynde, veranderde 'wederom
ddsdimig,‘ zeggende, dat deOrangtoe-
ha ’s van de. N egery Sepa die Corcor
hadden aanbefteed , én hem verzogt
niet haar t’ zamen te fcheppen, ’t geen
hy opgevolgd hebbende , oolc met die
nieuwe , Corcor met S^e helft der Sepa-
necien was in, zee gegaan, outkennende
Cgteç, zeer ftçrk, oöyt de Orangtoeha’s
van Sepa , .tegens haar Orangkaja op-
geftookt te Hebben , niet tegenftäande
’t zelve hem door de Orangkajaes van
Tamilau, en Sepa, opgeftreden wierd.:
Wäär op hy dan gevraagd zynde,
wie hem authoriteit had gegeven , en
wat redenen hem hadden gemoveerd, o,m
zig van Tamílau, en Tocloeti, te fepa-
reereq , daar hy van. te vooren altyd
gewpon was geweeft, met dezelve, en
Sepa,, te zamen een Corcor te fehep-
Een , en waarom hy met (de Orangtoe-
aV. van Sepa, in tegenwil vän haar
Orangkaja » als nu alleen, hadde gefchept.
friyole en leugenagtige voorgevens te
béhelpen, totbeíluit zeggende, dat hy
in.toekomcnde bercid was (zo <als altyd
gewqon was geweefl;) met Tamilau,
Sepa , en Toeloeti, te zainen te fcheppen,
., De Orangtoeha’s van Sepa hier op
ook • zullende gehoord werden , quam
eene Samalatoe Orangtoeha van Sepa
voor den dag , zullende zyn verant-
woording hier entrent doen.
Voor eerft beveftigde hy al mede’t
eerftqi zeggen van Radja Touw , dat
zyn Qrángkaja met dei) voòrfz. Radja
Touw was overeen gekomen , te za-
mei), buy ten die van TainilauTen^Toe-
¡loeti, een Corcor te'fcheppen , en dat
zy daarom die. nieuwe Corcor hebben
laten maken , en met den Radja van
Touw ’t zamen gefchept z yn , allchbon
haar Orangkaja op de Corcor van Tamilau
was ovcrgegaan 1 dog, hem d’pn-
waarheid van dien zynde .voprgdteld,
was deze gaft zo uytermaten aflurant,
dat hy zyn eygen Orangkaja eerft ? en
daar na ,den Orangkaja van Tamilau,
die tegens hem gctuigde, in voile Vcîÿ
gadering voor lchelmen- uyrfchold-,-’t
welk hem belaß: zynde waar tcj maken,
verdrayde defelve aanftons zyne woordcn
dog alle de Orangkaja’s hier prefeiiu
verklärende eenpariglyk., ’t zelve zeer
Wel gphoord en verftaan te hebben, viel
hy door de.mat, met zulke aflurantie,
egter, van.daar over ’i minfte leetwezen
niet te toonen , ep-yelfe niet alleen zig
tegens zyn Orangkaja, maar ook tegen
ons , en. alle d’ inlandfe hoofddn , zeer
onbefchaamd töohendc , en niet tegenftaande
wy hem;yerfcheidc malen ver-
böbden , liet hy egter .niet na in zyn
onbcfchaamdheid voort te varen, eyen
als vän te vooren j weshalven oöi den
felven hoogmoed van zö ¿en gaft , wat
in te tcugelen, met eenparig advys van
ons, en alle d’ inlandfe.hoofden ¿(die ver-
kkarden', zulke ftoute fcheldwoprden
van een Orangtoeha, tegens zyn eygen
Orangkaja, onverdragelyk te zyn) be-
ilooten wierd , hem ter zake voorfz.
met een groene tak van een Clappus-
boom , voor de Baleoe te doen laarlen,
gelyk ook aanftonds effe£t forteerde, en
naar dat hy zy a Jo flagen, ontfangen
had, wierd hy los gelaten, en belaß: deze
Vergadering in ’t generaal, en de
beledigde Orangkajen van Sepa, en Tamilau
, ider in ’t byzonder om vergif-
fenis te bidden, gelyk hy ook vervol-
gens , hoewel als halfgcdyifpngen,
aeed.
Uyt alle deze debatten genoegfeam
_ _ _ .I || blykende , dät de Radja van Touw,ten
Hy tragte zig daar ontrent met veel |dezen opfigte, zo niet geheel fchuldig,
A M
B ö I N A. 133
zeiden En wegens het bewuftcvrouwmenfcht
tdn minßen vry fufpeft was 3
wy hem, dat wy van dit gepalîèerde
aan U Wel Ed. Agtb. rapport zouden
- doen, cn dat hy ßaatkondemaken,zyn
yerdeediging, tegens de ten zynen las-
- ten ingebragtebefchuldigingengereedte
hebben ¿ om zig dienaangaande voor
U Wel Ed-. Agtb. te verantwoorden.
Hier geen verfch Ulen meer vindende,
jjegaven wy ons weder naar boord, werdende
ontrent half vier uuren op ordinaire
zeinfehoot de dreggen weder ge-
lig t , en voortgefchept tot ’s avonds ontrent
agt uuren, als wanneer wy aan dé
ftrand van Hatoemali ten anker quamen^
en ’t gewoone Avond-Gebed lieten verjagten,
Woeösdag, den i x . dito5 ’s morgens
voor vier uuren iigten wy wederom de
dreggen , en voortfeheppende , qua-
men ontrent agt uuren voor de Negery
Tamilau ten anker, alwaar wy onSv aan
land begaven jdaar wy door den Orang-
Jcaja Lucas Tamilaubeß, met zyn huis-
yrouy en dogter, verwelkomt wierden.
r Vervolgens begaven wy ons naar de ba-
leoe ,alwaar de derde ftem van deze Ne-
gcry 5 genaamd Baykole, afgevraagd
- wierd, van wien hy verftaan had de moord
aan Toebaroe, van Tamilau gepleegd, die
daar op antwoordde j daty zo dra. hy de
mo.ora in de Negery hadde verftaan , hy
fig naar Saparoea hadde beeeeven, en
zulks aan ’t onderfteld hoofoaldaär, Sr.
de Flieg, had bekend gemaakt , en dat
hy doen ter tyd niet beeter had gewee-
ten , o f de Alfoereefen van Noewolo
hadden zulks gedaan, maar dat hy, naderhand
wederkoomende , van oogge-
-i tuygen verftaan had , dat het door een
Sepanees, genaamd laroena , was ver-
rigt geworden.
. Dat zyn berigt wegens de ifo Noe-
wolers , die nog meer hoofden zouden
tragten te halen , daar uyt voortquam,
dat de Orangkaja van Sepa hem verhaald
had, dat Radja Touw, met de Sepance-
fe Orangtoeha’s , Samalatoe,Pathola,en
■Teboeloea, naar N oe wolo hadden geweeß,
en met die Orangtoeha’s beraadflaagd,
zo dat zy daar uyt prefumeerden, en ’t
gerügt liep , dat die van Noewolo wilden
afkomen om koppen van die van
Tamilau. te halen.
. Dat de flp f, in zyn berigt vermeld,
door die 4 perfonen , . die,met d;e van
Noewolo hadden beraadflaagd , van die
Alfoerefen was vereerd geworden , en
dat de Orangtoeha Samalatoe die onder
zig had gehouden,dog dat in ’t rapport
ßaat, dat die flaaf om voorfz. moord,
aan Topharoe gepleegd, te verfwygen,
door de Noewolers aan die van Sepa en
Tamilau zoude gegeven zvn, .zegt hy,
dat zulks qualyk van hem verftaan is.
Waccahoea, zeide hy , dat zyn Orange
kaja, en die van Sepa, als die feak gron-
dig bekend zynde 3 daar vän veel nader
opening zouiddeenn geeevveenn.. I
Daar op werd goedgevonden, de
voorfz, ScpaneefC Orangcoeha’s , met
Taroena -, herwaards te haalen, van dé
Corcor Touw , daar dezelve op be¿
fcheiden waren, werdende de Orembaay.
met twee foldaten derwaards gezonden,
die op haar te rugkomft mede bragten,
de Orangtoeha-s Samalatoe en Tehoeloa,
rapporteerende , dat Paiola op Sepa,
en Taroena, niet op de Cprcor te vin-
den was.
De Radja van Touw', gevraagd
zynde, waar de voorfz. Taroena was $
antwoordde, den zelven op de Corcor
te moeten wefen, weshalven de voorfz.
militäiren nogmaals derwaards geibnden
wierden, met den Radja van Touw'i én
Orangkaja van Sepa, om den zelven
Taroena aan te wyfen, dog quamen fonder
den zelven gevoñden té hebben, weder
vrugteloos te rüg.
Vordere treedende tot behoorlyk on1*
derzoek van de moord, aan meergemel-
de Toeharoe gepleegd , quam voor eerft
een inlander van Tamüau , genaamd
Oekalo j verhalend’e , dat hy, nu éeh maand
geleeden, met den zelven Toeharoe, zyri-
ae gegaan wat beooften de Negery, om
Canari te plukken, hy Oekalo boven op
de boom was geklommen, blyvendé
Toeharoe beneden ftaan, dat terwyl hy
Oekalo, befig was met Canari te phik-
ken , een troep van wel 20 menfehen
daar is, gekomen, die den zelven Toeharoe
om ’t leven hebben gebragt, ’t welk hy
Oekalo ziende, haar vroeg, waarom Zy zyn
maat vermoordden, waar op hy Taroeno ,
zynde die geene , die de moord gedaati
had, hem antwoordde, door Radja
Touw, en de Orangtoeha’s van Sepa3
daar toe uytgefonden te zyn ,om datdië
van Tamilauw het vrouwmenfch TFac*
cahoea van haar Negery na Separoewa
hadden gevoerd, en dat daar op Taroena
het. hoofd van ’t lighaam hebbende ge-
kapt,, met zyn gezelfchap daar mede
was weg gegaan, laatende de romp onder
de Canari-boom leggen.
Oekalo daar op gevraagd, zynde, waarom
dezelve perlooncn, die Toeharoe verJ
moord. hadden , hem ’t zelve lot niet
hadden gegeeven , antwoord g dat hÿ
boven in de Canari-boom zynde,zyhem
niet konden bereiken , en dat hy naar
gedane moord aan zyn maat, met alle
tnagt fchrceuwde 3 dat de ingezeetenen
van Touw, en Sepa 9 een Tamilauwef
hadden vérmoord, ’t welk eenige’ Ta-
milauwere hoorende, daar op Varen aan-
gekomen , als wanneer hy eerfl; van dé
G S boom