¿88 B E S C:H R Y V I N G E
gebruyk ván zyn huyshouden , voor 5
Pr 4öo R,yxd. aán goed uyt de Compag-
vnies winkel doen haalen , mits van ’t
Vaderlandfehe -j per Cento , en van ’t
Indifche. ¿ per Cento winft betalende,
>4ogr al wat hy meer neemt moet hy
- volgens de Pryscourant voldoen. Wat
•'hy met gcld of goedercn, op de Nage-
len tegen'1 ©ó-ten roo, en nogdierder,
uyt te zetten y door beftel der Buyten-
Opperhoofden wint, is niet wel te zeg-
voogd , die ,een man van eer, van ge-
moed , en van een tedere gewifle is,
en tuflehen zulk eenen, die geen eer
in zyn lichaam heeft ; die baatfugtig,
en een bloedfuyger is. De ecrfte is, met
het gene de E. Maatlchappy geeft, ver-
genoegd 5 dog de ander heeft noyt ge-
noeg y hoe veel hy öök eerlyk of on-
eerlyk trekt, zeggende met zekeren
Landvoogd noyt iet anders , als
geeft de helft 3 welk zeggen zo deur
drong door gafifch Indien, dat zeker
ipotter • zyn naam boven een nieuwe
Poort van zeker Kafteel ziende , aan
een ander vraagde, wat willen die drie
letters G. D. H. boven die Poort ip-’t
Kafteel zeggen ? die daar op antwoord-
de,' het is de naam van den Heer Land-
voogd alhiei j dän ben ik,zey de ander
wel luftig mifleid: want men heeft my
wys gemaakt,dat het wil zeggen,Geeft
De Helft j *t geen men ’er 00k mede fpel-
len kan} een zeggen, dat älzo waar en
recht op zyn ihede voortgebragt was,
als het zeggen van eenen Vrecmdeling,
die de Geregtigheid in een kleen rond
boven de Vergader-zaal van zekeren
Rsiad van JulHtie in een grauwe hart-
fteen uytgehouwen liende, en veinfendc
niet te weten wat ’er op ftond , aan de
Bode van Juftitie in zekere Landvoogdy,
daar het Recht ibhfikkelyk met voeten
getredexr, eh-üytnemend üecht gehand-
haaft wierd, vraagde, wat het was, ’t geen
hy daar op uytgehouden zag. Kondgy
dat niet zien, zey die Bode, het is de
Gercchtigheid , of een Vroww, die geblind
is, endie het ßvaard in de eene, en defchaal
van Geregtigheid in de andre hand heeft.
i de Gei'CgcigHeid , zeide de ander, 4 ze noyt zo kleen , als hier gezien.
De Bode, die hem zeer wel begreep,
en wift, dat hy de waarheid fprak, gaf
hAfn _____] s~\ r j . ■ . ”
9 maar maakt zekerlyk een grootc
Poftuyt.. -
Het Water voor ’t Kafteel, als me-
de de Viflchery-plaats op dé Pas Bagu-
wala, en aan de Laha, is de. zyne , daar
hy , o f zelf van zyn volk Viflchen laat
en die Vifch verkóopt , of wel dat Water
, en die Vifleheryen aan dezen of
geen naam hebben, ön egter in een
jaar al veel geven, maken een poft zo
groot, dat die niet wel' uyt te druk*
:en > maar daar is een gtoöt, onderfcheid
genen Verpagt, welk laatfte wel het
ratfoenelyklt, en ’t edelmoedigft is, en
egter al een fchoonen ftuyver geld op-
brengt. ■
Die zyn Inkomften, die bekend , cu
ccrlyk zyn 5 maar zyne grootfte winften
zyn die, welke aan ider een niet bekend
die zyn ongeloofelyk groot,
als hy en de üpperkoopman eene lyn
trekken $ want dan Inyd hun mes over-
al dubbeld, hunne winften zyn zeeker,
en zeer weinig lieden weten het 5 daar
zy , m oneenigheid levende , ooriaak
zyn', dat dan geen van beyden van zul-
ke voordeelen iets trekken kan.
Dus trekken zy dan te zamen van de
Overwigten der Nagelen, van de Pakken
,- die z y , in plaats van in Comp®.
Winkel voigéns de ordre te laten ver-
V A N
tuflehen een edelmoedigen Land*
, —o ------ - — «lll-U VC1-
koopen, aan dezen of genen Chinees,
die Ben de meefte winft ’er voor bied,
overgeven, die dan, om daar 00k nog
een winftje op te hebben, dezelve by
ftukken ten duurfte verkoopt, dat e»-
ter den Ingeieten zeer drukt, en tegen
de bevelen van haar Edelheden is.
Zo winnen zy al mede te zamen,
met Ryft voor hen dier te laten ver-
koopen, g0e-v--e-n--d-e- -dte Compagnie 20 aä cn 5 aat ny fprak
fww eell ddrni• ee qpVff vvii-ee°rrr mmccaanaa.llL zzaoof tvv »ee ee l aaaatnnre wwkïkinnefflnt-. de hem dit antwo.o..r..d. ; MGy h ebKt& yk 9;
Daar is geen een van de Buyten-Op-
perhoofden, die niet ’t een of ’t ander
voor den Landvoogd doen moet , daar
een zekere en groote winft voor hem
in is.: -
Daar zyn ’er geweeft , die een part
n r i s A n , I r o a n C 1_ _ _ _ _ . 1 1 .
• 1 a 1 :------5 vuugu, cn noe ny aaar z i t , zullen w
dSdaatt aall eeeennr ffcchhooooSnnaeeSnnu 'Ylf,ttCuuCvyrSvv'eeprra oognpthb,hrrfaemdnodgtet-n. ’ tcr P1“ *—>1_daar "7 van dezelve hande
De dagelykfche Gefchenken, het Ó-
rangkajen-Feeft, ’t Diftilleren van Oli-
teyten , het Lont - draejen. (dat roaar
zommigen gedaan hebben) en de Gefchenken
voor deze en gene Ampten,
enz. behalven 100 andre dingen, die
zegt dit tegen geen ander 5 als tegen my >
want anders zoudgy, eer gy het dagt, oot
weleens hnnen geveelen , dat gy-nu'maar
van verre, en luyten frhade, riet. En’t is
zekerder dit te denken, als te zeggen.
In welke vergaderingen nu de Landvoogd,
en hoe hy daar wy
len, aanhaalen.
De Tweede naalt den Landvoogd in
rang is de tweede Peribon van de Land-
voogdy, airders de Opperkoopman ge-
naamdjvan welke het nu onze tyd zyn
zal te fpreken.
V IE R r
A M B O I N A. iSÿ
VIERDE HOOFDS TUK.
\ T An den. Opperkoopman, 0/Tweede der Landvoogdy, en wat tot zyn Ampi V ç^fehoord, Inftruétie voor deft zelven. En voor den Adminiftratcur der Vivres*
fïadte Ordres barer Edelheden outrent, zyn Ampt. Wat verder tot dit Ampt be-
boord. , Zyn Inkomen. Van den Capiteyn, en 't geen tot zyn Ampt behoord. Dès
zelf inkomefì. Fan de Predikànten. Van de Opperhoofdcn van Hitoe, en Ho-
nimoa. Iniln^ébie voor de Opperhoofdcn der Buytcn-Comptoiren. Verdre Ordres,’
voor ben daar bygevoegd. Van den Fifcaal, en zyn Ampt. ïnftru&ie voor
den Fifcaal van den Houten, en verdre Ordres , daar bygevoegd. tVie tot dit Ampt
hetbequaamflejchynd gekorente moet eri werden. Zyn Inkomcn* En verder Werk.
Van den Soldy-Boekhouder. En van -t gene haar %delheden outrent hem Ordon-
neeren. Hoedanigheid van dit Ampt.
Van den
Opperioppî
manof
Tweede
der
Landvoogdy,
en wat
totzjrn
Ampt
behoord.
Van den O p p e r k o o pm a n *
P Efe Heer heeft naaft den Landvoogd
Inlhrifticÿ
voor den Vf
Zelven.
een groot gefag , aange-
fien hy eygentfyk als Adöriniftra-
:teur, en Behandelaar Van alles, wat den
*Koöphandel in die ganfcheiaandvoogdy
’betreft, door de E. Maatfchappy aange-
fteld is, weshalven 00k alle de Pakhui-
ien voor zyne verantwoording loopen,,
gelyk hy; pok- alle de Contanten ,. en.
alle Goederen van de E. Maatlchappy,,
onder zig heeft. . .- v.
. Maar om rechte kennis. van ’t Ampt
yan, dezen Heer te krygen, können wy
geen grooter licht , dan door de In-
ilruÄie, na welke hy zig richten moet,
erlangen , die aldus is luydende:
i Infiruaie .voor den O p p
e r k o o p m a n des K a-
fieels VtBorta , waar na
dezelve hem in zyne
Admmifiratte zal hebben
te Reittieren.
DEwyle meeft alle Compägnies Effekten
in, en aan dit Kafleel tot
:des Opperkoopmans verantwoordinge
loopen , immers voor zo veel by de
Negotie-boeken fchuldig ftaan , zal het
zynen pligt wefen, dezelve vlytiglyk
„ gadejte flaan, cn onder anderen be-
,, iprgen, dat de Kleeden in Compägnies
„ Pakhuyfen, nog yan onderen,nogvan
„ boven fchade lyden door de witteMie-
„ reji_, tegens welke fwarigheid de befte
& remedie is , dat de Hellingen van hard
„ hout gemaakt werden, ende hoog
boven de vloqr verheven ftaan, opdat
’er gelegentheid zy , dezelve altoos te
„ können vifiteeren: item dat ’er geene
„ hißen, kajfen , of cliergelykc dingen,
II. Deel.
Vai! vtiiren-, bayén-, öfte ander ligt
„ Hout, als ’t welk dito Mièren uytrie-
„ mende zeer onderhevig is , öp de
„ Kkede-Pakhuifen werden aangehoii-
,, den. De fchade van boven gefchied
,, meeft door ’t lekken aan’t däk, waar
„ op wel agt genomendiend ,ende dik-
„ wils (in ’t Regen-Moejfon voorna-
„ meüClyk) daar na uytgckecken,of cr-
,, gens eenige lekkagie werd bevondert.
. „ ’t GeeR in dat kas , by ongeval,
„ komt tc bedcrven,blyft buytenlaften
van den Admihiftrdteur, maar zal Hy
„ daarentegen hebben te vergoeden de
„ fchade ,-die uyt onagtfaamheid gere-
„ fulteerd is.
T „ De zelve zal niet hoeven nòg mo-
„ mögen eenige befchadigde natgewot-
„ den , of ahderfints bedorve Pakken
„ Kleeden in yt Pakhuys te ontfangen,.
„ zonder dat den Gouverneur daar vah al-
„ voorens kcnnifle gedaan z y , ten eyn-
,, de zyn E. Ordre geven mag, om zò(*
„ danige qualyk geconditioneerde Pakken
„ aanftonds, pr^»/ twee Gecommitteer-
„ densi als 00k den Schipper, en Boek-
53 hònder , die ze overgebragt hebben,
„ te openen, en vifiteren.
„ Ende zal wyders daar inne zodanig
,, gehandelt werden, als wy by fpeciale
„ Ordre op het openen van Pakken,
„ KalTen , &c. item het beieggen der
,, Atteftatien, ofte Certificatien, hebben
„ gepreferibeerd, welke Ordre altoos voor
,, de hand opgehangen diend.
• ' „ Maar diend zorg gedragen, dat van
„ alle lekkagien ofte misrvallen op de
„ aankomendc Cargafoenen , of anders
„ vallende-y; tefftond atteftatie beleid
„ werde, zonder juyft daar mede
„ te wagten, tot dat fchip., veel mia
„ alle de fehepen, ’t eenmaalgcloft zyn,
O o „want