i o 8 B E S C H R Y V I N G E v a n
van Befi'j rcdelyt v e l op haar dienft
paftcn.
Naar ’t welke hem Cörp1. dan wiert
bekend gemaakt, ’t geerie doof mecr
gemclte Orangkaja’s , weegens het
bouwen van ’t nuys voör Imam Sarajfa^
was gedeclareerd , die alle ’t- zelve ten
mceirendccl ontkende , zeggende , dat
de Orangkaja’s zelf met malkanderen
hadden geraadpleegd , om een nieuw
huys te bouwen, ’t geen bequaam mog-
tc weefen, om U Wel Ed.'Agtb. daar
in te ontfangen, dat daar op voorge-
ilägen werdende^ ihet huys van den
Radja van Saway te vernieuwen , hy
Radja zulks had gedeclineerd , met te
zeggen, dät Hy geen-Malcyts.verftond,
en derhalven U Wel Ed. Agtb. niec
wel konde ontfangen, waar na dan
door de zelve inlandfche Hoofden be-
floOten was , daar toe het huys van I-
mam Sara ja te neemen , cn dat uyt dien
höoftle, den Radja van Saway , met
Orangkaja Befi , Orangkaja Saleman^
en Orangkaja Roemaolat, ’t zelve huys
goedwillig hadden opgebouwd , zon-
der dat döör hem in ’t minft van een
brief zoude gcmeld zyn. Bekennende
hy egt er even daar na, dat hy ’t bouwen
van een nieuw huys aan d’ inland-
fe Grooten hadde voorgeflagen , met
te zeggen , dat ’er niet een bequaam
huys in de Negery was, om Ü Wel
Ed. Agtb. in te können ontfangen, en
dat Zy derhalven wel dienden^te be-
raadflagen, om een nieuw huys te bouwen
, mitsgaders dat hy daar toe zelfs
het huyS van den Radja hadde voorge-
flägen, tot een teeken van haar lieaen
goedwilligheid, vertoonendc een zeker
gefchrift, door den Radja van Saway,
met twee zyner Orangtoeha’s , onder-
teekend, en door den Corp1. opgefteld,
waar by hy Corp1. zig reeds ten hoog- j
ften contradiceerac , als hebbende be-
vorens gezegt , *t huys van den Radja
van Saway voorgeflagen te hebben,
daar nu uyt zyn eigen opgeftelde ver-
klaring bleck , dat hy ’t huys- van
Imam Sarajfa hadde voorgedragen,Waar
op den Radja vart Saway gevraagt zynde,
of hy wel wift , wat het gefchrift
behelsde , *t geen hy onderteekend
had , antwoordde dat den Corp1. hem
gezegt hadde , dat het weegens *t huys
van Imam Sarajfa was , aog den in-
houd van dien hem niet voorgehouden
te weefen , maar dat den Corp1. hem
maar hadde belaft te teekenen, ’t geen
de Corp1. ontkende , zeggende hem
zulks voorgehouden te hebben.
Imam Sarajfa daar op ook binnen
geroepen , en weegens ’t bouwen van
voorfz. zyn huys ondervraagd zynde,
ontkende ook al het gedeclaxecrac der
Orangkaja ’s , en fprak met den Corp1.
netjes als uyt eene mond, en op af-
vrage, wie hem geauthorifeerd had,
zyn huys te laten vernieuwen door de
Negerys Ingezeetenen,. die zulks niet
verpligt waren, zeide, dat ’t zelve huys
een Compagnies huys was, cn tot gc-
mak van U Wel Ed. Agtb. op gebouwd
, dog wanncer hem gevraagd
wierd , wat hy dan met wyf en kin-
deren in H zelve huys te doen had,
ftönd hy zeer verieeeen , antwoord-
dende, dan eens dat het zyn , en dan
eens, dat het Comp^huys was, könnende
dit niet wel beantwoordden, zeggende
egter ten laaften , dat, zo ’t
ons beliefde , hy daar aanftonds zoüde
uyt trekken, en niet teegcnftaandcal-
le de inlandfe hoofden eenpaarig weegens,
haar gezegde van -het qpgebouw-
de huys bleeven volherden , zo bleven
de Corp1. , en Imam Sarajfa^ by haar
ontkentenifle perfiftceren, hoewcl zeer
in haar reeden yarieerende.
. Waar op dan verders de Orangkajen Die daar
zynde afgevräagd , of nog eenige zon? Jver|e*
dcrlinge klagten teegens den Corpi. w°e°
hadden in te brengen., antwoordde®de,alles
voor eerft den Radja Saway, cn O- ontkeu-
rangkaja JLiJfabatta, geen zonderlingenen*
klagten teegen den zelven te hebben.
Orangkaja Hatoewh zegt, dat h y , op
bevel van den Corpi, :yaä ImamSaras-
fa's huys te helpen bouwen, daar toc
onwillig zynde geweeft, en nader-
hand zick .werdende , hy Corpi. zyn
Orangtoeha’s hadde laten ontbieden ,
cn over de zelve onwilligheid haar af-
gevorderd een boete van 40 ps. ly waten,
dog dat hy Orangkaja , naarheden
verboden hebbende zulks op te brengen,
den Corpk daar niets van gekre-
gen had, niettegeriftaande hy verfchei- 1
de aanmaningen daar toe hadde ge-
daan.
Den Corp1. hier teegens zegt, dat
het waar is , dat hy over onwilligheid
die van Hatoewe een boete van 40 ps.
ly waten heeft opgelegt, dog dat zulks
is geweeft over onwilligheid , in ’t ,re-
pareeren van Compagnies Pagger , en
niet van. Imam SaraJJ'a's huys.
Nog zegt Orangkaja Hatoewb, dat in
’t begin van O&ober z zyner quaarts-
lieden naar Amboina zyn geweeft, om
een Compagnies brief aan U Wel Ed.
Agtb. te bcftellen, dezelye op haar we-
derkomft door den Corp1. zyn geflagen
geworden , zo dat zy de: vlugt buipen
Compagnies Paggcrs namen , die daar
over aan den Corp1. hebben moeten be-
talen 8 ftuks lywaten. ’t Welk de
Corp1. bekend ontfängen te hebben,
zeggende , dat voorlz. quaartslieden,
tot Amboina aan U Wel Ed. Agtb. on-
A m f b o t mm a .
wiirhedeh hadden wys gemaakt, en hy jeen grootc Aflurantie was, op zyn eydaar
överde fclve had geflagen, en dat
zy vooriz. Lywaten aan hem uyt haar
vrye wil gegeven hadden.
^'Orangkaja Hätilcn klaagd, dat, 1 zy-
v ner quaartslieden over eenige misflagen
in haar quaarts-dienft door den Corpo-
raal in .de tronk zynde gezet, hy Corpi.
een boete van dezelve nad geeifcht, als
wanneer die van Hatilen , - met zes ftuks
lywaten körnende, om die te verloflen,
de Corp1., onder voörgeven, dat het
te weinig was, zulks had geweigerd,
als wanneer zy naderhand körnende met
io ftuks lywaten,'de Corp1. die hadde
aangenomen , dog egter geweigerd de
zelve quaartslieden te ontflaan , voor en
al eer zy hem nog leverden, twee flaa-r
ven, en 40 ftuks lywaten 5 dog dat de-
ze laft haar Hatilcngcrs te fwaar vallen?
de, zy onmagtig wären geweeft, zulks
op te brengen, en dat ook derhalven,
dezelve quaartslieden nog een maand in
de tronk hadden gecontinueerd', en dat
hy Corpi. als toen ziende , dat ’er niets
te voorfichyn quam , dezelve luydcn van
felfs had gerelaxeerd.
Alle ’t welke door den Corp1. fterk
werd ontkend , niet teegenftaande de
Orangkaja Hatilen diesweegen vaft op
zyn ftuk bleef ftaan.
De militairen alhier bcfcheiden daar
op binnen geroepen en gevraagd zynde,
of zy van vooriz. knevclaryen, en extor-
fien van haar Corp1. niet eenige kennis
hadden, zeggen neen, door dien,geen
van haar vieren nog een maand tot Saway
gelegen had, maar dat zy wel zom-
tyds lemand in de tronk hadae zien zit-
I ten, dog weegens’t opbrengen derboe-
tens onkundig te zyn.
De Orangkaja Hatilen, verders voorfehouden
zynde , wie hem zoo ftoyt
gen houtje zyn volk te hebben laten af- ,
nalen, en, zo hem eenig ongely k gefchied
was, hy :zyn klagten ter behoorlyker
plaatfe kondehebben geäniHtucerd, maar
niet behoorde to t 1 zülke extremiteiten
zig te laten vervöeren,mitsgaders dat zulle
gedoente een zeer groote ondankbaar-,
heid was, vooir alle de weldaden , die
haar de E. Compag«. beweefen had, en
infonderheid daar voor vier jaaren. bare'
ingezetenen door de Papoca’s zynde
weggevöerd::, zy j door voorichryvens
van' de E. Compc. , die weder hadden
gekreegen y bekend hy ichuld, en ver*
;zoekt ootmoedig gepardonneert te mögen
adde gemaakt, cn wat reedenen hem
hadden gemoveerd , om nu weinig tyds
geleden, terwyl de Corp1. op de kruys-
tbgt was, zo gewapende infanders met
een Orembaey , naar Saway te zenden ,
om twee quaartslieden uyt Compagnies
Pagger, van haar verfchuldigde quaarts-
dienft af te haalen , antwoord daar op ,.
dat de' Corp». op de kruys-togt zynde,
een zyner quaartslieden , aan de Pagger
haar behoorlyke dienft waarncemende,,
door- Imam Sarajfa was belaft geworden
om öo ps. Salimoeni hout te kappen , en
werden, met beloftevandeezeguhft
door cen geftadige bereidwilligheid tot;
Comp*, dienft te zullen erkennen,en wierd
hy onder toevoeging van cen fcherpe re-
primende gepardonneerdi
De zelve Orangkaja, afgevraagd zynde
, of dit jaar geen Papoeiche Gorcof-
ren aan zyne Negerye , en tot Loulata^
of Papoeti, geweeft waren , mitsgaders.
of dezelve aldaar ook eenige rooveryen,
of Hoftilitcitcn, hadden gepleegd, ant-.r
woord deefenjare aldaar 4 zodanige vaar-
tuygen geweeft te zyn , die aldaar Sa-,
goe, als anders, waren komen handelcn,
dog dat geen het minfte quaad aan in-
woonders dier Negeryen gedaan hadden.
• '
Hier op treed terVcrgaderiug binnen
!Tomahoe, jonge dogter van Saway (zynde
na den aard harer landslicden al vry
moy van tronie) met grotc droefheid
klagende, dat, naar het veitrek van den
Corpi., Jacob Pader (by wie zy bekent
gehouden te hebben) deeze Cörp. Jürgen
Springveld tot 3 verichciden reyfen
toe by haar had gefonden den zoon van
Imam Sarajfa, genaamd Samalieuw, 001
haar te perfuadeeren by hem Corp1. te
komen, en gelyk met de yoorige, ook
met hem. te houden , ’t geen zy. altyd
zeer hardnckkiglyk: hebbende geweigerd
, had meer gcmelte Corp1. den
zelven Samaleeuw, geaflifteerd. met den
Marinjo van Saway , genaamd Latoepoa^
en twee quaartslieden yan Hatilen by
haar gefonden, die haar met geweld te-
gens wil en dank hadden weggevöerd,
en by voorfz. Corp1. gebragt, dat zy
onderweegen zeer lamentabel had ge-
fchreid 1 tot dat zy op. de Baleoe geko-
dat zulks dendienftvan.de E. Compe.Imen zynde, in plaats den Corp1.¡door
niet.-mede brengendc , en zyn onderho- haar tränen andere gedagteh zoude kry-
rige onder de commando van Imam Sa- j gen, hy haar tot binnen in zyn kamer had-
rajfa niet ftaande , zy daar over hadden j de gevoerd j en j haar met geweld willen-
geklaagd, en hy, daar op de zelve had j de gebmiken, zy had beginnen te roC-
doen af halen , dog geen geweld ge- pen en getier te makeri , waar op de
pleegd,of eenige Afliirante woorden ge- Corp1., haar met de hand opde mondte
iprooken te hebben , dog hem daar op leggen zulks belettende s haar als doen
te gemoet werdende gevoerd,dat zulksf voor de eerfte maal heeft bekend> zyn-;
II. Deel. D d dg