r i 8 A M B O
1640. Macafgug dat- jaar te w a g ten , gezet
h a d , wasrobrzaak, dat K im e la h a L o e -
hoe>.4z vrede verzoeken liet j hoeweldaar
na',' b y *t verfchynen van 3 jonken op
J^ n ip a , en 4 vaaituigen met 200 man
_?Sp Boero, klaar bleek, dat hy dat niet
in den z in , o f ondertuflchen andere ge-,
Kimdaha dagten gekregen had. D e Heer O tte n s
Loehoe’s ging in Maart daar op met de Hongi
veraoek weer u^ 3 meinende K im e la h a L o e h o e ,
om vrede. volgeris ~2& ne b elofte, te zullen vinden,
maar h y fchoPt hem op , en zond zyn
k a t , nu de vretZe wat over was. H y
ftak dierhalven na Kahoela over, en hoor-
de daar Van Im a m «S’-ztÄ/^datde vyanden
het dorpje Ko li op Kelang,' in de aflche
gelegt hädde.
"DeHeer H y zond daar op 18 Coracora’snaBo-
Otte^s noa om den Sengadji, die riu onzen
^ ^ n g jV r ien d , en met Im a m L a n a r o e , die zieh
naßonoa.teg en hem aänkantte, in geibhil w a s ,te
helpen, die na een lichte fchermutze-
ling , wat later vöorgevallen , vermee-
fterd wierd. Hun accoörd met ons ziet
men in dit gcichrift.
I n d e n j a r e o n ze s H e e re n Jezus Chriftus
op d en 1 6 d a g d e r m a a n d Majus A.
1640.
, ’t Con- W y , Pieter de G o y c r , K o o p m a n , e n -
tradl. met^ J an , Oetgenszoon , Capitein, in d en
maatt" n a m e v a n d e H e e r Gouverneur, Jan O t tens,
ende a lle OrangKaja’s ,'O e lifiw a ’s
e n Oclilima’s , v a n V /«»¿Ambon, m e t
d e n Sengadji Leflidi, ende d en Orang-
JCaja Sengadji Bonoa, OrangKaja Hä-
tib L-anoero, Tama-ela M e t i, en T a -
ma-ela Mariket, h eb b en d lt g e te k e n d , end
e n ie t eede b e v e ß i g t 't n a a rvo lg en d e.
Eerftelyk| H ätib Lanberöe, en d e a lle
d ie v a n z y n e z y d e , hebben v o o r ons
OrangKajä’s , Oclifiwa ende Oclilima,
m itsg a d e rs d e Hamba [Radja L o n g a ,
Birahi, en d e Kaitsjili Singaiari b elo o fd ,
d a t w y d en Kimelaha, Capitein H ito e ,
Cambello, Oeli Anin, Oeli La ala, Hen-
neteloe , Ailahoed i, Eräng , ende a lle
w ie d e n P r in s van. Holland, en d e den
Konink van Ternate’s v y a n d e n z y n ,
n ie t a a n n em e n , nog eenig geboor g e v e n z u l len
.
T en tweeden, w y z u lle n d ie v a n de
Papoewa’s , H atoew e , en Tolemata, in
d n z e negerye n ie t a d m itte re n j nogte ie tw e s
a a n h a a r g e v e n .
M a a r w y z u lle n d e n Sengadji v a n
Bonoa help en g e ly k g e tr o w m inw oonderen
des E ila n d s Boano, e n a ls d e H e e r Gouverneur,
o fte des Koninks v a n Tema-
tens g e z a n t r ’t z y b y d a g e , ' t z y by n a g te
, by d en Sengadji Boano k o m t^ om
Corcorren, o fte v o lk t e eijfch en ^ om d e
Oeliiiwa en Oelilima te v o lg e n , w y z u l -
• le n h e t naarkom en .
N S G H E
; E n d e d a a r n a ± in d ien Hâtib Lanoe- it^ o ,
ro e , m e t d e z y n e n \ a lle d e z e vo o rß a a n d e
aecoorden n ie t n a a rkom en , Z u llen d a n a lle
d e V olkeren m e t de dood g e fir a ft w e r d
en , z o n d e r m e e r pairdon 'te ' g e v e n , a lle
h a a re goederen z u lle n v e r b e u r d z y n a a n
d e Oefiiiva’s ende Oelilima’s , ende a llé
h a a r e th u in e n , en d e la n d e ry e n y z u lle n vo o r
\den Sengadji, en d e d e gen e d ie h e m v o l g t f
v e r v a l l e n , a ld u s 'hebben w y d e z e n b r ie f
g efto ten . W a s g e te e k e n d , Pieter d e G o - ,
y e r , Jan Oetget&Zen¿ e n u it n a a m v a ii
a lle d e OrangKaja’s Joan Pays.
Men la g ! 00k een hbüte Baricadë met” . Eeh ßa-
eenige bezetting in May op AiTahoedi,fede °P
om te beletten, d ü t K im e la h a L o eh o e dit^gejf®'
niet mögt verfterken, g elvk men zeide
zyn voornemen te zyn', alzoo die pläats
zeer w el voor hem gelegen w a sjen b ok ,
om dè naafte dörpen in toom te ;hbu--
den.
Met de eerfte van hier in dit jstar- v er-f Nagcleu
trokkene fchepen Waren 1400 bhaar ma-^iaai
gelen afgefcheeptj dpeh men g iib y 'd a ti*^ 't
w y nog maar de helft Van dat géwas bè-
kömen hadden 5- alzoö -men tyding&?eeg$
dat Macaflàr alleen Ivel 300 bhàar daîir
van gekregen had. '
In dit jaar voorzag de Heer O tte n s de:^tKaileel
Kafteels gragten van behoorlyke mura-'Vcrbetert.
g i e n o m alle inkalving dus te belêtten.
Die van Oeriën , en van Liflàbatta, 0 ericn.
quamen de p Juni tot 6ns ovér , tot welke en Liflk-
Jaatfte die van Leifidi veel gedaan had- baua » tot
•den. |j
In deze tyd» zogt M i d j i m zieh ¡n'3e s' i? ? en‘
gunll van den‘H eer O tte n s in te wikke-
len. H y quam by zyn Ed. in de zelveiMadjira's
maand op Caybobo, en will: zieh zoo aan- eerfte op-
geriaam Dy hem te maken, dat het den^omi^
grbnd gebaand heeft;'Ööi hem naderhand
tot K im e la h a te vorderen. 1 '
D e K im e la h a verzogt äl weer om v re -; Dèski-
d e , dog dat hy en K a k ia li niet m i n d e r 1? ebha's
in den zin hadden, bleek ons uit.eenbe-tvrce.de
r ieh t, dat R id ja li ’t land van Am b o in a ,| '™ ^
;door ’t aanbieden van Hitoeöfe aarde enbm vtc-
eenige nagelen, alzôo goéd aß oyerge-dc.
geven had, en dat men nu maar wat tyd,
en uitftel z o g t , tot Het ontZet van Macaflàr
komen mögt.' - •
Men omving öok in deze tyd Hitoe- Jan Out-
lîuna’s vefting met een houte ' pagary$ersz?on
waar in een bezetting van 40 man onder p ^itoe"
den Capiteih Lieutenant J a n O u tg e rszo p n ßC"
gelegt wierd.
Men beläfttc 00k de dorps-Hoofden
hier rondom zieh te vèrfterken, àlzoo ’er
op Wawani een flegte pot voor hen te
vuur was.
In deze tyd viel 00k T oeloecabeß, O - Toeloc-
rangKaja van Capaha, de onzen a f, da ta*^ 1’3
men oordeclde uyt jaloezy over dit ver- a^va^
fterken der dorpen :gefchied te zyn & °
M a d -
Z A A
1Ä41.. die rceds niet qualyk-by de
Heer O tte n s ftond, maakte zyn h o f daar
nog meer, toen hy die van Anin, Laala
en Ailahoedi tot ons deed overkomen,
zoo dat opHoewamohels Ooit-zyde niet^
dan Lsßki y Kimelaba Loehoe's zyde noch
hield. H y deed ons buiten dien nog ver-
^ v fcheide ’dienilen, die te? dier tyd groote
g^ blyken yan.zynen yver voor ons gaven.
D e K im e la h a met K a k ia li vry verlegen,
T *waSe ^ zy dän van deze, dan van gene dorpen
als°g«antver^ten wierden, vonden goed tenderde-
na Ma- maäl een gezant na Macaflar te zenden :9 en
caffar ge- Im a m lo w a le daar toe te verkiezen. Men
aondca :20iy l,om hem te aangenamer te maken,
/.t\yee yaartuigen met nagelen 3 en een
emilige bede daar nevens, om den Ko -
5 ning te bewegen dbg voor den Gods-
dienit, die nu hier in ’t uiterfte gevaar
• w a s, |e. zorgen j en o f dit noe niet ge-
.. noeg w a s , D jo u w L o eh o e ging ze lf op
een byzondere Goracora, met ecn klcen
gevolg van vrouwen en hinderen den 24
September mede, om aan dit werk wat
meer gewigt te geven.
IpEnvan- l o w a l e , op Macaflar g ek omen, be-
E ? h o iawo° g dien Roning w e l, om toezegging
gevolgt. van z yn hulpe aan de HitoeeTen te döen>
. dog deze ftclde dit Zoo ianguit, tot hy zy-
nen gezant eerfl: weer t’huis hebben zou.
K im e la h a . L oehoe kreeg zulken goed be-
icheid niet 5 maar wierd na zynen Koning
gewezeni,;om zyn eigen landen tegen de
Holländers te verdedigen.
T e rw y l w y met onze bezetting, die
zw ak w a s, niet veel konden pitregten,
lie f de Heer O lte n s egter piet na den
vyand met onze Coracora’s allen afbreuk
te doen, om op die van-Alang, Liliboy,
en in de bogt van Caybobo te rooven 3
'tDorpdog dit veroorzaalete, dat die van Alang
Tapio-] cn Wakkafihoe het dorp Tap i over-
rompelden, en veel gevangenen van daar
voerdem
Caybobo Die van Caybobo en Tomilchoe ver-
■vmoekt zogten in Oitober om eenige bezetting,
ombezet-en die van Ambla^w vergiffenis van de
g P moord, aan den onzen in jaar i d j f be-
dreven, biddende ons daar weder eenig
AmbUuwVolk te leggen. Men g a f de laatften,
■in genadena verloop van ty d , en betoonde preu-
aangeno-yen,-van trouw , een Corpordal met een • . m Oerien D ie van Oerien verzogten al mede om
door Ka* bezetting 3 maar men kon hen nog niet
vt*- helpen. D it laatfte dPrp wierd/ in Fe-
^ ^ . A^"bruari 1 6 4 1 door Kakiali belegert, en
1641. zoodanig met v ie j yaftigheden benaaiiWt,
dat z y het niet lang konden houden , alzoo
z y van binnen gebrekvänlcvensmid-
delen, en w^ter, hadden.;
Zynftou- Men zond hen 2 jagten en 1 1 Cora-
tcwaL cora’s tot pntzetj dog die konden j alzoo
’t daar nu een lager wal w a s , niet by
hen komen j hoewel men , na dat w y in
K E / N. Iip
Maart 6 C c iie p b ti, 20 Coracora’s , en 3 1641.'
. Compagnien loldaten tot byiland beko-
men hadden, den vyarid öpflöeg, hen
bntzette, en K a k ia li dwong den 14
zeer verward, met agterlating van veel
vaandels, baflen en geweer, de vlugt te
nemen j durvende ons nog wel döenwe-
ten, dat hy ’t.niet tegen ons had, maar
tegen die Van Oerien, die hem daar reden
toe gegeven hadden 3 een onbe-
fchaamde M o o r , die ons zeggendorft,
het tegen ons niet te hebben, eri noch-
tans openbaar tegen ons ' in ’t veld
quam.
Deze nbderlaag was ten mmften van ToclodJ.
die uitwerking, dat Poeloecabeß zieh met cabefis
ons yerzoende , belovcnde'zyn beft tePverf. -
doen, om K a k ia li 00k tot vrede te bewegen
, dog wat ftaat is ’er op de Mooren
te maken? dewyl alles maar opvein-
zery uitkomt.
In Maart qüam K im ela h a . L oehoe ookKimcbla
weer in Ambojna. H y bragt io jonkenL,0^ 0c'a
ten handel mede, behalven welke hoch
1 p andre op Maiiipa quämen, met welk
e vereenigt, en nog van 7 Coracora’s
begeleid, fiep hy juiit 2 van onze jagten
in de niond; Z y ontliepen dezelve zoo j
veel Zy kopden* maarde onzen jaagden
hep in de Rivier Van Ajer M ira, en boor-
den 4 Van hun voornaamfte jonken in de
g ron d , terwyl de K im e la h a over land
na Cambello raakte.
Die van Mänipa, ziende hob ilegt de Manipa
zaaken vari ddn K im e la h a ftondeh, ver-verzocnt*
zogten de onzen om bezetting,envooral
die van Toeban cn Tomilehoe, om die
van Tomoewaro, en Maflavöy , tot reden
te brengen. Men nam hen in gena-
de aan , en g a f hen vryheid, om, een
kleene. Iteenc vaftigheid op te werpen,
’t welk de andren ziende, quämen zy mede
tot ons over.
In Juli ging de Heer O tte n s de kufl: De Heer
Hitoe , en Hoewamohel, met de Hon-Ottens
g i weer bezoeken, om de nöodige be-^ccr P16?
zetting jiier en daar te' verzorgen. uit
O ö k lict hy K a k ia li doör ’Toeloecabefi ne ver-
weer ondertaften, om a f te komen 3 dognehting,
al zyn antwoord was alleCn g e rig t, om
tyd te winnen.
Men zond dan een j a g t , om op de
ftranden van Wawani Vyandelykheid tp
plegen; hoewel het weinig om ’t ly f
haa.
; Die van Hatoeaha, die z ig nog aan
"bnze zyde hielden, kregen toen ookeen
"houte vaftigheid, om de nabygelegene
doipen in haar pligt te houden , en hen
00k te beichermen.
Den 27 May ftierf Capitein W e fle r * Cäpiteia
m a n sy een dapper en zeer geoeffend manWcftcr-
in deze geweften, die de E..Maatfchäp-man*
py veel menft gedaan had. dood*1"
B y de t’huiskomft van den Heer Ottens
R vaa