P4 A M B O N S G H
1633. de brievâï.van Zyn Koning te ontfàngen,
cnylak uit zeide, geen vrede met ons te
w illen 'maken, ten zy men hem van ider
barot twee Ryxdaalders gaf, gelylc hem
de vréemdelingen gewoon waren te ge-
^ven.
Aanbre-- qp erWyj hy ons nu ook groote afbreuk
Keaings met zyn Alfoereefen deed 5 quam der
van Si- Alfoèreefen Koning van Sifeoeloe met
feoeloe 2.6 man. aan ’t Kalleel, biedende zyn
verkeert dienft aan om ons tegen dei Oelilima’s vHaenc dr evna n mc&t zJ n volk te he,l peDn , zoo wy t zel,»
den Heu-vc van Cerams Noordkuft maar wilden
vel opge-a£halen. Hier oyer wierd de Land-
nomen. vocjgd d0or den. Commiiiàm al mede,
doch .door onkunde , befpot, alzoo hy
meende, dat deze Alfoereefen met die,
de welke op Hitoe het zoo bont maàk-
ten, een en de zelve, en derhalvenvoor
ons te gevaarlyk waren,
Verrieh- De Öpperkoopman, Evert Hulft,
de^leer ^ivas ondertuflchen met een fchip na Ce-
Hulft met131118 Noor-kuft in Juli gezonden, om
den Ko- (Jen Koning van Sifeoeloe weer na zyn
ning. land te. brengen, en om-xe zien, ofny
ons met meer volk- zou können helpen,
Hy kreeg nog <5oo man byeen, doch,
nog meer volk willende verzamelen, belette
de Kimdaha hem dit, met bedrei-
ging van zyn land te zullen bederven,
zoo dat zy t’huis bleven. Egter volgde
hun Hoofd. de Öpperkoopman Hulß$\
wyzeride hem nog vericheiae vaartuigen
op ’t ftrand van Nuniali, die voor den
Kimdaha gemaakt wierden , en die de
onzen mede na ’t Kafteel namen.
De Heer In Juni vertrok de Heer. Commiftaris
van den van den Heuvel^ met de. Heer Jan Ot-■
tensjFiicaal,na Temate,in eentyd, dat
na Ter-: Her, ea elders in Indien, een groote flerf-
natemet te was.
Ottens. In dezé tyd vergaderde de Heer Gyfeit
GyfdseCr°°k Coracora-vloot. weer, de zelve
grooter makende,alzoo hy dievanNoef-
lanivel belaftte z , die van Latoehalat,
Halong, Way, Soeli en Baguala, ider
een byzondre Coracoravan2a 3 Gnadjos,
cn die van Ailàloelo , en Oerien ider
00k een kleene Coracora.te houden, dat
die van Camariën mede
doen.
Daar op ging hy den i September
weer uit, nemende op Hitoe eenige fofe
daaten’ in, welke Hitoeëfen die van Ceran*
door vuuren op hun gebeigten van
onze komft waarichouwden.
' Verrich- Het eerft dat men dede, was, dat men
tingmet alle de vaartuigen der.Caybobers vermeide
Hongipe, of deelde verfcheide der zelve onder
boboTên^ Vloot, waar onder. 00k Göracora’s,
ddcrsl cn galeyen waren. Dit deed men, om
i dat men verzekerd was, dat zy noch
niaar onlangs met den Kimelaha den ttm-
tacanu gedronken (dat is , deü eed vfer-
nieuwd) hadden. . . . .
Van hier ging de Heer «»Pi-
roe dog, daar geen dorpen aan. ftrand
yindende, trok hy na Seroclau , bovea
in ’t gebergte , een. myk hmdwaatd in
gelegen, aiwäar. veel oude: fe&oonc nat*
gdboomen waren, die hy vemiclide,
verbrandende het tedig dorp öp den 7
September, Ook bediert hy alle de na^<
gelboomen van Hennekelane, van webte
ryke nagelpkaszen.de Kimelaba. alle
jaarerr 160 Bhaaren nagelen trok. -
Daar op na Caybobo weder gekeerd
zyhdc,daar zy 400 huizea,en daar onder
i S Baileoe’s (of Raadhuizen) en een me-
nigte van hunne duivels-huizen, vonden,
alzoo zy op Ceram Voor de grootile dui-
vels-dienaars bekend waren, zoolietmen
hen nog eens tot afkomen noodigen, ’t
welk geweigerd zynde, nam men de
voorlte negry Hcnnc-Ela twee maal, en
daar na de twee andere gehugten o f dor-
pen , Peyliflii en Hennefsunma (zamen
Caybobo uitmakende) in, cn verbrandde
het dorp , latende geene van hunnc vrujgt-
; boomen ongefchonde», waar crader1300
clappus-boomen, . bdnüven dar ook de
velden vol Padi, boontjes, fite, ilonden.
Van daar llak men dver na Hitoe, al-
waar Capitein Hitoe den Landvoogd zogt
wys te maken, dat Serodau onder hem
ftond,waar op die Hier hem antwoord-
de, dat hy dan moeft zorg gedragen
hebben, dat wy de nagelen ’er af ge-
kregen hadden, dreigende hem oofc zoo-
damg met alle plaatzen tc zullen hande-
len, die de nagelen aan hem niet lever-
den, al Ilonden zy onder hem. -
Van.daar vertrok mlen na Oerien,daar
men een weinig wtruftte 5 . <joch de
Landvoogd ging met der haall den 18
September na ’t Kafteel, om te zien ,
hoe ?t mct die van Soeli was, zendende
ook 4 Coracora’s met den Köopman
Pieter de Goyer na dac .dorp , om het te
helpen, alzoo men zeide, dat de Kime-
laha het afgeloopen had , ’t geen een lfeu-
gen bevonden wierd. . i.
In de maand.van Juni was de Koning Komft
van Tidore, Kaitsjiü, Gorontalo0 nnn-frir desKo-
Keffing geweeft, ovei: welke plaats van
mecr andre op Ooil-Ceram, hy voorg^^Kef.
rccjht te hebben, van waar hy ook eenig fing,
volk, volgens.dat regt, mede nam, om
daar mede na Termite om des Konings
zufter uit tc gaan,
Omtrent dozen tyd vielen ’er groote Klagten
klagten over de Amoonfche borgem,xktoverde
zy met particulicren handel in kleeden^^*.
de E. Maatfchappy grooten afbreuk de-gess.
den, zecr ongebondcniccfden, enmeeft
maar Bavinricti trouwden , dehkende ver-
der niet dan op danken en hoereewa.
Weshalvcnde Heer Gyfeis^ en de Com»
miiliuis v a n d e n H e v o t l , van oordcel waren
, dat men geen Colonicrs.jneer in
Am-
% t A A
¿033- Ambon belfoorde te hoüden ¿ en aannié-
^naöd her trouWéh j ,dan met Inlandfché
'dpgters^ toe té Jateri, om de herten der
Inländers zoo veel te meer tot ons te
I ferekken j doch beide die vopritellen^e1-
r , pen in ’t vervölg geen ftand. ,
Belchuk'“ Den 3 Septejnber tqpnde de Heeftw»
den Hedvci, Jjy zyn räpport a^ haapEr
^ ^ ä e lh cd en . tpn’l^fte yän dé Héer Gy]iUr3
áen Heú- dal hy zieh ;s^a $|sp baatzodkipgep tot
jrel tegen ñadéel ’der E. Mg?itichappy fchulidig ge-
R«rjeer tot -äynen párticuíiereh hanr
Gyleis. del duizend paar zyde, éri ettelyke hon-
derd paar zayette kpuflen,verföneide; ^y-
Öe ftofien,- veelerlej klynodien van goud
;- .en' zilyer V .en öen party rkopö'-Werk,
■ mede in Ambpipa gebragt, dié goederen
" daar uitgevent, en wel 10 a-:l zqopRyx*
daälders daar van1 gemaakt hadalzpo de
. zyd^. kou^ep tpt 10 Ryzda^|ders *t paar
verkogt watep* : v . . '
Ook gaf hy vpör,; dat hy-uit de ge-.
, ft melde zyde ftoflfen aan Sarajß, gezant
des Kdnings van Térpate, wél voor 800
Ryxdaalders ¿aan waarde Verkogt, eil
hem die in bctaling ,der Koninklyke tollen
aangcímc.erd, en contante penningen
van de E. Maatfchappy daar vppr geno-
ten had.
• Als opk dal jßapief Robol een Am*
Ijphs. vrybbrgep^ ppg 30p 'Ry^a^^ers
‘ w'egens zjilke gekpgte gpederpn aanhém
fchuldig . I • ¿ ■ I
Hv yoe^Je hipi* by ^ d^it hy däarÄrak
van Tow^Cj uit boomen der E. Maat-
fcháppy getyfFerd^ deed branden^ endie
d^i ^an de E Maatfchappy weer onder
•Vreémde ng.amen' verkoopén ^ belaileiide
-.die aan ’l vdlk ook tot randzoen uit te
¿•deelen, tegen i 80 Ryxdaalders de leggerj
^•T daar men die van Batavia tegen fo Ryxdaalders
de legger met de ledige icjiepcn
zenden kon > behalven dat hy pqk tot
oppgiler • op ’t Aralc-branden een aiE-
ftpnt j die 6 ¿ Ryxdaalder ’s piaafids won,
gebruikte.
Dat hy van de dappus-bdomén der E. Maatfchappy ’er nog 70 voor zieh Zelven
gqhouden, en <hc niet verpagt had.
Dat oofc ¿yp huisyrouw uit dé pacht
van dé viflehery elf van de beile vifdh-
plaätzen. voor zieh had laten bedingen,
Van wdfcd maar een bloope helft haar foo
-Ryxdaalders opgebragt had-
Ook befchulaigde hy haar ^ dat zydöör
liBílénten j fergeamep, ficé, in de U-
iliaflers 3 olie, hoenderen, en andre waa-
ren $ opkoopeii, en opder de borgers
Weer djer uityenten deed. Buiten alle
Welke fchraperyen pad de fjeer Gyfils,
M yn Ppgeven volgeps de boeken weL
getis prövifiep in een jaar nog <Si 14 gl.
ID Ainboina getrokken,
• - Alle deze gravatpipa zopden haar E- delheden aan dien Heer ovér, om zieh
Ü ;; E N i p f
daar oVcr te verantwoordeö. i6fa
Opk had de Heer van den Heuvel aan**
genpmen deze , en meer andre zaaken
ten.- lafte van dien Heer ^ te bewyzen^
gelyk hy daar over ook’ aan de Heeren
zeventienen fchteef.
Hy vdrzpgt dndertuflehen öok om na Hoog<i
^c Vadpriand te gaän dat hem toegeilaan gedagten
wierd, hebhende geen andre verbeel- Y.311^ 110
djng^van zyne eedanp dienften j das
dat hy van daar zekerlyk Öpperland-
vgogd van Indien zou gemaakt werden j
dog- haar Edelheden hadden hem onder*
tuflehen als een inan vol menfehelyke
zwakheden en oribetaanilykheden (hoe*
dan)g ZY hem bevonden hadden) bcfchre*
ven , eil daar by gevoegt J dät hy den
Heer wel iterk (Verpiits hy na
zyne Landvoögdy haakte) befthuldig-^
de> dpg daf hy nog zeer weinig tot zyn
nadeel bewezen had.
Dat \ van ’t Arakrbranden was tlieeil Dat oß
Waar. Dät van de 800 Ryxdaalders aan wind j n
zyde kouflpn door den gezant geköft ^ [ook uit
was van weinig belange en de reit meeft 1‘
onwaar, en verzonnen.
Haar Edelheden raaden den Heer *van
den Heuvel liever AdvoCaat Fiifeaal tc
blyven,dog$hy zyn hoofd volgende,lag
het neder, en gaf daar . door aanleiding
om hem ten egrllen Qver verfGhejde mis-
flagen, gedurendezyn ComriiiflarisTampt^
iÜSpnderiippfbegaaii, voor denRaad van
juftitie op Batavia raah te fpreeken, ' r
In Oftober ontfloopcn,door agtelöös* VyahdV-
heid der onzen, de vreemde vaartuigenlyke han-
inet nagelfin volladen , alzoo men byKe-dclin8?n
lang,en Ajer Mira,niet wel toegekeken^1^
had,zeer gdmakkelyk na MacaiTar, waar Lochoc^
mede de Kimelaha een gevangen Neder-
lander tot flaaf aanjden Koning van Ma*
cäflar zond, verzoekende zeer emllig
zyne hulp tegen ons.
Ook had Kimelaha Loehoe nog 34 Heden
van Way gevangen, om welke te
loflen de Heer Gyfels zien wilde j hier of
daar eenige gevangenen te krygen , en
die aldus tegen malkander te verwifle-
left. :
Daar op quam hy $ Zoo itil als ’t m6* EJeHeef
gelyk was, met 14 Goracora’s, 1 jagt,^yfcIs
en i ehaloepen met 160 blanke,' en800
Irilandiehe koppen bemand, den z6 Oe- enver-*
tpber Voor Aflahoedi, dat uitnemehd brandheb
paauw befluitende.
Zy wilden ’t egter, hoe veel elenden
zy uitftonden, niet opgeven, zy zonden
wel eenige gyzelaars, om quanliiis van
yrede te ipreken j dog ’t Waren:maerfla*
vep, en daar quam ook geenWervolg op,
alzoo zy by ftand van 300 Ternataanen,
en ifo Bonöers bekomdn hadden, met
wellte zy eerft het uiterfte Wilden wagen.
Venüits nu die Tdfnstaanfche htil^*
benden