94 B E S C H R Y V I N G E V a N
Rivieren mom r-dàt-^r'àllernaail , bezuiden het
daar on- zelve legt , Cabau aan een rivier, en Roe-
trenf. hoemoni aan een andere rivier, die een
\ weinig Weilelyker, en derhalven mid-
' den in* tuflchen die twee rivieren legt.
Houte
Logie
Wel eer
hier.
Gabau lag eertyds wel een halve myl
.. . van ltrand* mede op’c gebergte, op een
i fcherpe heuvel j dog nu legt het ook
ain het ftrand GenialTa, pasin een bogt,
die zyn begin voorby denhoek vanCay-
<■ • lolo neemc,, en eerft wat dieper, en daar
na wat vlakker, Zuid-Weit aan looptj
zynde deze bogt wel een halve myl in
de lengte. Die van Cabauw plagten
Wel eer onder eenen Imam of Priefter * te
ftaam Zy zyn nu 470 zielen, 142. weer-
bare mannen, en 38 Dati’s ilerk.
Hier plagt in oude tyden een houte
Logie aan Ilrand te zynj dog dieis na-
derhant weggenomen.
Het.dorp Roehemoni, dat’er naaft ,
mon'0C" °P ^ec ze^ve ßrand legt., , ilaat onder
een Orangkaja, die ’t gezag heeft over
doo zielen,' 142 weerbare mannen, en
.•38 Dati ’s."
Dit eefpanfchap is van ouds een zeer
wederlpannig en kitteloorig volk ge-
weeft, dat ons: veel moèite , voor al in
de eerfte oorlogen met Kakiali en Lelia-
to, aangédaan heeft. Zy feheppen met
haar vier dorpen eene Coracora.
• Van Roehemoeni tot Samet, dat een
kleen half uurtje Nood-Weil aan legt,
ontmoet men niet dan cen ftompen hoek,
die regt in ’t Weilen legt, pas bezuiden
de welke men Samet heeft. Dit is
weer een Chriften-dorp, dat wel eer in
gebergte na de Zuid-WeiWioek tòe,
bfezuiden Haroeko, (gelyk wy bevorens
zeiden) plagt te leggen ,dognü vertoont
het zig pàs benoorden Haroeko , ontrent ;
een kleene halve myl van den Zuid-'hoek
van Oma,, hier aan ilrand in cén kleene
bogt, leggende naaft Haroeko, dat wat I
Samet.
gebout, waar in gewoonlyk een beZet- ..
ting van 24 zoldateh ondercen Sergeant,
gelyk die alle weer onder het Opperhooft
van ’t eiland Oma ilaän.
Deze Velling,met hetdorp,zietmeifAfteekehier
in de plaat, No. XXIV. zeer nct'ilinSvan
afgetekenc.* n • .ir.k m1 n• S« h* H IK - en vande
Alhier heeft de E. Maatfchappy-me-^velling
de een fcHoon Nagel-Comptoir, alwaar Zelandüu
een Opperhooft legt, die, fchoon maar Een
cen Onderkoopman, ' en in ratig veel'k^10011
minder als een Koopman* echter in zy-
nen Redhtsban, dat is op het eilaüdtoirhieL
Oma, zo veel in alles , als ’t Opper-
höoft van Honimoa op Honimoa* isi
Düs geeft hy als Hooft der Vefting ook>
hier (gelyk alle Opperhoöfden)het woort.
Hy heeft ook by de zynen het zelve
aanzien, cn in alles een ende zelve vooi>'
dcelen zonder onderfcheit , - als affeen-,
dat Honimoa nog een Nagel-eifand, te
weten NoeiTa Laoeb, onder zig heeft,'Aanzien,
en dat daarom zyn voordeelen in dezerpvoordee„
o pzigtej ook 12 0 ¿rööt niet zyn•, hoewie- l wleenr,k,e nv an zy van denzelven aartzyn, en uit eenerlei *tppperwoeker
en fchraapzugtig handefingeniiooft.
voortkomen, gelyk in den gront zeer
velc Indifche winilen van de Opperhoofden
op de buiten-komptoiren
hoewel de een zy ne zaken nog wel wat
fynder, en edelmoediger, als de ander-,
weet te befchikken.
Even zo is-^: ook met de vermaken
van een Opperhoofd zö hier, alselders,
geilelt, dewyl de E. Maatfchappy hem.
even, als die van Honimoa, ook een
ichoone Orembaei jnct een bofchichie-
ter, en 40 mannen’er toe, beftelt.
Hier lag ook in vorige tyden een Pre-Rang des
dikant, en dan had hier-’t Opperhoofü’Predi-
al mede de rang van hem, invoegen alsl^ii^ r
wy van ’t Opperhoofd van Honimoabe-»
fchreven hebnem Ook geeft hem de E.
iMaatfcbappy cen Wondheler, om op
Zuidelyker by een fchoöne rivier legt, alle zielten te paflen. Hy is hier ook
Het is een kleen dorp, hebbende 3 20 1 Hoofd in de vergadering der Inlandfche
Harocko.
zielen , 73 weerbare mannen, en f6
Dati’s , alle welke onder een koning
■ itaan ,die detweede in rang van deChri-
llen Qrangkaja ’s, en de naaile aan den
Pati van Oma is, daar anders de konin-
gdn altyd voor de Graven gaao.
Het dorp Haroeko, dat wel eer in ’t
Orangkaja ’s van dir eiland ; dog hy zit
in geen vergadering aan ’t Kaiteel. Zyn
werkvis; een en ’t zelve ,-xals dat van ’t
Opperhoofd van Honimoa 5 dog hy heeft
daar mede een Alfiflent toe. Gaat hy,
of zyn vrouw uit, zy genieten h,et zelve
eer-bewys , als’t Opperhooft vanHogebergtelag,
is nu aan’t Ilrand Nanoe-|nimoa. Heeft die zyn thuin, en thui-
roko genaamt, niet verre van de rivier I nier, deze mede. Heeft die zyn koe-
Lykriia gelegen. Het ilaat mede onderIbeeilen, melk,en boter,vry5deze ook.
cen koning, die de derde in rang is, en Moet hy cen wakent 00g op alles hou-
diens gezag zig uitilrekt over 37p zie- den, hetjis hier mede de poll van dit
len, pz weerbare mannen ,61143 Dati’s. Opperhooft j zo dat zy in veel zaken
Zy feheppen nu met die van Aboro j | groote overcenkomft hebben > hoewel
d°g plagten dat met die van Oma te jzy in eenige trappen van eer, en ook in
doen. , Me grootheit van winilen, veifchillenw
Het dorp is. zeer fraei, en vry wyd l Hy heeft ook een fraje woning buiten
uitgeilrekt. Ook is hierin ’t jaar iöyy j de ileene Veiling, dogbinnen een Pag-
een kloeke Veilihg Zeelandia genaamt, j ger van paliiläden, en geniet van Comps.
wegen
boipen
Van Ce-
ratnon-
derhem
ilaande.
^W - 5 5 A M B ö 1 ^ A> wegen maahdelyks, veertig gülden zol-; lylc opalle andre buiten-plaatren der E.
d r, vyf Ryxdrs. cn een quart koilgelt,; Maatichappy, een groot Heer is.
vier kannen wyn, en lamp-olie ook een! In de voorgaande tyden van oorlc^, DeCayr
zekere tax; ik geioof,dat hy ook keers-j onder Mad,.ra j plagten die van Caybo- b„te
feri genict. Ook weet dit Opperhooft j bo ook hier benoorden de Vefting ge-
wat dorpen op Cetam onder hem ftaan,; plaatft tc zyn} dog die zyn nU.nl zedeitplaaUh
£ - r -1:— 1 i6j9- weder na Ceram,en op Caybobo,
te weten die van Roetmkay af tot Cay
bobo tob, en daar om ftreeks.
Her is ook een groot vermaak voor
hem, dat hy nu en dan onder zyn ge-
bied op een Hart, en op Ceram ook Wel
op een fchoon wilt Koebeeft,op de jagt
of zelf kan gaan, of een ander laten gaan.
Het laattte kan die van Honimoa mede
opCeram docn,dogtot het eerfte geeft fyn
gebied zoo vecigelegenheit niet,als wel
'*t Eiland Omp, alzò daar onder ook, in
opzigt van ’t Nagel-wegen, Toelehoe,
'en meer andre plaatzen op Amboina’s
i gäaii woonen.
De Lyil van de Opperhoofden Van ;
Honimoa, Oma, en van alle andre Hoof-
den en bedi^nden van eenig belang,
zullen wy hier na in ’t byzonder opge-
ven, als wy de geheelc Landbeichry-
ving met den aanklevc van dien,als ook
de zaken en gefchiedeniflen van Ambqi-
na 3 zullen hebbe# afgtehandelt, waar me- f^ an:
de wy dan van dit Eiland Oma .affehei- van°t
den, om tot-bet Eiland Amboinaoverciland
en-meer ----------- gaan^alleen hier By yoe-Oma bjl
Ooft-hoek, daarhyalmede devryejagt gende, oat er op t Eiland Oma 499f ni>kken_
Beeft, behoren. Uit alle welke zaken zielen, 1538 weerbare mannen, 01673-
men zietjdat hetOpperhooft alhier,ge- Dati’s zyn.
H
D E R D E b O e k.
E ERS T E HO O FD S TU K .
■Et Eiland Amboina, en deszeifs gnot'e. Kaart van ’t zelve. V/m de Kaß
Hitoe Reden van die naitm. 't Gctal der Gefpantchappen «» dorpen, hur
. — — Naamender Gefpanfcbappen en dorpen, ederhyzotidtr. D u
■eiten elk dorps-hoott nog een Hodft van elk O th bebbcn. Die ook Orangkap Ca-
lera is ' Het O e li Helawan. Waar de vier oudßc Hoofden van Hitoe zieh ont-
ielden.' Die daar m maar een dorp Hitoe Lama maakten. Dat bualjk- van zom-
■ire een ftad genaamt mrd■ Het Spellewerlts-kuffen, door den Koopman Mons
■taemnun. Tot ggootgemak de? T omo e Hoenoet, met de dorpen,
teleeVdaar onder ßaande,; En deszeifs koning. Verandermg mtrent'die dorpen.
ier Gderoe G ö e ro e , twce 'hrte Land-wegen. . Aier.h|adiapait op de eene weg.
He-zeer vtrmakehUs. D e V e ftin g Leiden hiergelegt. ■ ’t Werk-van denScrgeant
) Hitoe Lama Hila. Rivierken hier. Kapitein . Hjtoe s oude vepblytplaats
lila de Hooftplaats en *t GomptÄr. De V efting Amfterdam afgetekent. Zynde ’t
ifmakciykßegcweft van Amboina.' Het M an g g aV b o fch , en de ßehoone Herten-
cht. Het Opperhooft van deze kuft. Deszeifs aanzien, g e z a g , voordeelen M
-erlc Die hier een Princen-lcven heeft. H ila ’s Manfchap. Mofappal. De H i-
leelcn een trots volkfcn al-om Mooren, uitgenoomen cen dorpi Zy werden to r t
'amen van Nagel-bo.omen gedwongen. Aftek en rn g ti« ifomieuwen Temp el op Hi-
Het O e li Sayleffi: ' Mahialö. SinSelm en Nootendidotnen. Poeloet. Lojen,
laufiliol. Den beri Capaha. En ’t gebergte T am ta ,-& a r - veel_ wcglopers1 zirA
erberien. Srnar Hoofd-hair van een der zelve. Hoe t op dit gebergte ts.- bwaie
larsXboomen. 't Strand Tommol , en Indigo daar geplant. L ien , Manfchap.
irenspaal van ’t gebied des Opperhoofts van de kuft Hitoe. Mamab s volk. En
et Öeli Sawahi. Hoekonaloc Chriften geworden. Wackal en Orangkaja Ta-
inleffi in de Keten. ,1 1 Verfcheiderly Oker. Eli. En het OeU Hatoenoeko
laytetto. Rivieren hier. Eerfte Hollandfche Vefting op Hatoenoeko. Nokohaln
rhcaiaä, Wawani, on Ellen. Swavel-aarde by Eßcn.Gevolgenvan */w«rtaardbeving.
%rtts Sipel. RidjaUlaüluie/oor hier. Het Oeli Leala. Ceyt. SterneVeiling Libalehöe
»Waufelaä. Nootenbooiticii hier. VcrplaaiZmgyanJß V d lf Layrt. Het Oelt
■an Nau, en Binau. » V e f t in g Haarlem op Negn. Littlai PWIGviereh. Nau.
Bus: R B S H B I r m K Het Oeli Solematta; Tolehoei Schirom Htx