gT4° B O & S De Korimg bdaftte de zdve , als de [ houden.
■ / “XP I voontaamftc oorzaaken van alle moeje-
tuft«r qä ly^ c<^ei11 > en onruft in Amboina, te
5 Kivxtob* s ocvens zyn
bcoed#*;mocder Djottw Bay, zyn zufter Fa-
onthaJft. tima, en zyn halve breeder Jkiwani, als
ook een iùoodcn roervink, den Hamba
Radja Strabi ,die op Boero en Amblauw
veel quand uitgerecht had, het zy op
, . Batavia, ofnoch liever hier, ter dood te
brengen. Daar ,op zyn die vier ecrfte
perZoonen ter dood verwezen, en den
*7 dito voor de poort van ’t Kafteel, op
bet plein , opentlyk onthalft, en de li-:
ohamen,na tot zy ten tomi gelegen hadden,
door Sopì aan den rooden berg be-
graven.
Dog de zee, die al hunne fchelmftuk-
ken nict afwaflchen kon, hen nadedood
nog geen ruft latende, heeft met ’er tyd
hun graf weggefpoeld. .
Na Akhvanis dood quamen nog nieu-
we klagten tot zynen lafte, dat hydeO-
rangKaja’s van Laala, en.Locki-, ver-
boden had af te komen, of na imand,
te luifteren, gelyk hy hen ook van gc-
weer voorzien had.
Toeloecabeß quam den 24 dito met den
Hboekom Tammateìo, Pati Toeban, Toeto-
bato, den jongen Healejß van Kaytetto,
en 40 jonge galten, aan ’t Kafteel, die
om vergiifcnis verzogtenj doch menzei
. hen, dat zonder Kakiali*s verichyning’er
picts ftond verrigt, nog geen genade aan
imand bewezen te werden ■> ten ware dan
dat zy hem ons overleveren, of hem en
<ie Macaflàaren dood konden Haan. Zy
bedagten zieh 4 'dagen hier over, doch
konden tot'geen ander befluit komen,
als om Kakiali te verlaten, enop’t ftrand
tc gaan woonen , verzoekende voor de
Macaflaaren vry vertrek, dat hen ge-
Weigerd wierd, alzoo zy dat, toen *t
hen aangeboden wierd, verworpen,hadden.
Äanflag Commandeur Volk, en de Ma-
opKakia-joor B ont an, hadden ondertufleheneenen
li’swer-. aanflag op Kakiali’s werken gemaakt, cn
kenmis- jjjgiuden die den zy Juni ’s nages te over-
rompelen -, doch zy wierden geftuit, zeer
verward afgedreven, en hen dit zeer tot
fchandc gdproken , alzoo ’t niet pafte
«tíalkanderen, terwyl ’er over de vrede
gehandeld wierd, aan te taften.
. sDoor dit onvoorzigtig bedryf, en
door de Heer Caatt's forfè aanípraak,
wierd alles weer afgebroken, en ae ver-
wyderfng veel grooter, als .te varen.
TRmigp Die van Geyt wezen ons 2 nieuwe
vaartui- vaartuigen , met welke Kakiali dagt te
gen ver- - vkiehten 5 doch zy wierden, nevens nog
L 3 ^andre, die de Macaftàaren in de Ri-
vier van Lebdchoe dagten klaar te ma-
ken .vermeid, en Leoclchoe door de
onzen bezet, om ’er den vyand uit *e
c H E
Die van Alang, goen ander saddel 3 § ¡ l
wetenae, om vrede te maken, fchotenf1“ ®'
hun eige makkeis, en onder andrer M « - a Ä „
caflaaren onder de voet, wier hootdericu Wak.
zy nevens 2 gevangenen by ons den f fc
Juni bragten, verzoekende mu dog te-“ Sfnade
genadigd te werden , welk verzoek z y ^ í í "
ook voor die van Liliboy, AiTaloelo, engenomen'.
Wakkafihoe, deden. De Heer Caan
fprakzc zeer hard aan, zeggende dat zy,
die zoo lichtveerdig het Chriftendöm
verworpen, en ’t Moorsdom aángenó-
men hadden, des doods, maar geen genade,
wecrdig waren.
Hy nam hen egter eindelyk, 6p hun
derde verzoek, op de oude grondai aan,
mits datze aanftonds beneden komen
woonen, al hun gefchut over geven, en
den vyand alle arbreuk doen zouden; al
’t welke zy bcloofd, dog al weer trou w-
loos behandeld hebben.
Niet lang hier na vertrok de Heer De He«
Caan, oordeelende, dat ’t land van Hi-Gaans
toe nu meeft in onze magt was , den
Juli met ’t fchip Fredrik Henrik na Ter- ngtc ^
nate. Hy nam Madjira, en de Orang-Madjira.
Kaja’s van Loehoe,mede , dog Poti Com- P*ti
bello was op nieuw weer weg gevlugt.f;
De Heer Demmer, zyn Ed. totoritrent ^entof.
Cambello uitgeleide gedaan hebbende,tevaftig-
keerde weer na de kuft van Hitoe , 'enhcidoP
ley een houte vaftigheid op Ceyt^lwaarp^1 2e*
die van ’tOeli Leala byecn zouden woo- <^t'
nen, belaftende ook die van ’tOrii Nau,
Binau, Aflaloelo, Wakkafthoe, Alang
en Liliboy , beneden te komen, enzidi
ter plaatze, daar zy nu nog leggen, nedér
te flaan. wm . - .
» Terwyl de Heer Demmer verzogten die van Wawani ----
op Hiia was, Nadcr r
wedérf<ân^mo^k
v p r in rm i i« V n d n i* . . . v l .— i_- v an d ie I
vcrgiflenis voor Kakiali, cn zieh z e lv en .^ ^ .
Zyn Ed. wilde hen w e l, dog Kakialimmom
en de Macaflaaren niet aannemenj waar v«dc; af-
op zy dan weer afgewezen wierden. Z ygcwacDbefloten
derhalven, Völ wanhoop,’t uiterfte
nn ce wagen. f
Tammatela, die met een vaartuig dagt Tafmmi-
te ontvlugten, quam ichielyk te fterveö. ^
De dappere Patiwani begaf zieh m e tp ^ “
de zynen na Capaha, om tezien, hoeni’svcr'-
lang hy het daar uithouden kon, dattrekna
w e a als ccn nieuwen oorlog gegeven
Kakiali, geen kans ziende, om Wa- En k*-
wani langer te behouden , begaf zieh kiali’s
zeer wanhopigmet een cnkelen Spanjaard,
die van ons over gelööpen was , agter
Hila en Hitoelama, in wecrwil der ge-
vaaren door zeer akelige wilderriiflenme* ff],
de na Capaha, daar hy zieh -eenigen tyd
in een onbekend gewaad -fephiekl, en
met de OrangKaja’s ©veriei, hoe mea
maar beft van ’t land, elders heen zou
können ontvli^ten. Zyn voornemea was
o?
•m m m a
Öp .Macaflär htftp by de Portugeefen,
Sp^öjaarden, en Engelfchcnj te veräoe-
kenj doch alzoohet tyd vereiiehte om
een vaartuig op Layn (gelyk belaft wa?)
Jdaar tc maken, liet hy zieh by nacht
met een Orembacy nogmaal heimelyk
na Tehelaa voeren', van waar hy den
^ beig op weer na zyne vefting ttok.
• De.Spanjaard,, meh'y hem was, zien-
| de dat alles met Kakiali op ’t einde liep,
nam voor hemmte verlaten, en door ?t
bedryven van een1 kloeke daad vergiffe-
nis by ons tc verdienen. Men beloof-
de: hem p zoo hy Kakiali kon om hals
brengen, niet alleen-die genade , maar
ook nog 200 Ryxdaalders daar boven,
het welk hy aannam uit te voeren.
Men zette hem dan den 16 Augufti
op ’t ftrand van Wawani, en hy qu^m
nog die- zdve dag in Kakialis Vefting,
hem wys makende, dat hy tot nog toe
in ’t bofeh gedwaalt hadT Hy had be-
vorens al een gat door de muuren, on-
der de dorpel van Kakialis flaapkamer ,
gemaakt, waar door hy nu ftil mdezel-
^ y erd ye kroop. Hy vond hem flapende, en
|r^rader'g a f hem de reft met eenige ftccken, van
mo<»d" c*&cn k™- Hy bleef terftont doodj
doch egter zoo ftil niet , of men yernam
. kort ’er na ccnigcn alarm van zvn vrouw
en kinderen, die wakker, cn ditgewaar
wierden*.. Öndcrtuflchcn pakte Frapcifco
dp Toyra, uitvoerder yan dlt verrader-
ftuk , zieh ten eerften vöoit, mede ge-
pomen hebbende Kakialis partiiäan, zil-
ycr pinang-bekken, een bagge van zy-
hen tulbant, cn een gouden nng, die hy
hem van den vinger geihedenhadj waar
mede hy den 17 Augufti weer pp ’t ftrand
I ' quam 3 doch had werk, om dp lyfwagten
van Kakiali, die hem al PP dehieleii waren,
te ontvlugten.
De Heer Na dat dit pas uitgevoerd was, ver-
aanver-fchecn j c Heer Caan met den nieuwen
^ Temataanfchcn IConinklyken . Stadhou-
nletMad-der Madjira weder hier, cn terwyl zyn
jira. Ed;, cn de Heer Demmer , zaipcn op
Hila waren, wierd hen de tyding van
Kakialis dood gebragt.
c /Men vond daar op goed , alzoo de
Spanjaard dit fterk aanraadde, om nu ten
eerften met de ganfehe magt de fterkte
van'Wawani aan te taften, alzoo daar
nu een groote verflagenheid was. Mep
Zond ’er den Commandcur, Reinier Wy-
Jprandszoon, met den vaandrig Gysbert
, j\;iperlßg\m£t 2 3 0 foldaten, Inländers, en
njet ecöige matroozen na toe , die den
21 den berg op klommen, en tegen den
-Dcptacifeg -voor ae vaftigheid quatnen. Mcn
verove- löfte eenige ballen, en ipatten pp hen3
doch'de onzen drongen met geweld daar
Sflre- tegen in, en wierden na een uur ftor-
fHng mens meefter van de vefting, waar in zy
fepige uitgehongerde lieden vonden, die
K E ! N. *4»
zy dood floegen , dwingende de andren *64^
van boven neder tc fpririgen, zoo zy in
onze ■ handen niet wilden vallen. Veci
ftierven van hpnger en «mgemak in *t
bofeh, en quamen elendig aan hun ein*!
de.
Men vond in dç vefting 4 yzere ftuk*
ken, çn 6 bailen, die zÿ lietçn fprin-
gen , of vernagelen , en ’t gebergte af
lmeten. Ook vonden zy veel goud,' zil-
ver, en koftelyke kleeden, kiften, kof-
fers, gongen enz. waar mede zy, na *t
verdre verbrand te hebben, tegen den
middag weer by de onzen quamen. Men
fchonk den buit aan ’t volk, en oordeel-
de het onnoodig , langer tyd te- ipillen
met de vyanden te vervolgen, alzoo zy
nu van zelf ons wel in de hand zouden
komen;
Men vertrok dan ten eerften over de
körte landweg weer na’t Kafteel, daar de
beide Heeren den 23 Augufti aanqua-
men.
Den f en 6 September belei de Heer Commift
Caan nog een vergadering , waar in z y n ^ ^
Ed: de commiflie en volmagt, aan zynj¿^fa
Ed:, en ook aan de Heeren Landvoog-aande
den hier doordenKoninggegcven,voor-Heer
lezen liet, beheizende, tot zyn Hppg“Dcmmcr
heid aan haar Ed. magt gaf, oça uit zyngcscven*
naam zyne landen in Amboina tc berne?
ren, regt te dopn, ipitsgaders, ^He wc?
derfpannigen te ftraffen, ich om alles vorder,
tot ’s land? welftand dienftig , te
verrichten.
Ook las men voor dp ade, waar by
Kimelaha Madjira, als Stadhoudpr oPhoudcr*^
Loehoe,of anders als 8e in ordre*, aangç-voorge-,
ftcld wierd. Mcn wenfehte hem gemkßclt.
met een gpuden keten, en vereerdc hem.
met 3 kahon-ichootcn.
In deze vergadering verfchenpn opkj Hitocife
als by indrang, de 3 Leytimprfche Kor8^^_n*
ningen met Cajoan, en de verdre gezaprz^.
ten van dat Oeli, die op genade en on-
genade afgekoipen waren, om de vrede
te verzoeken 3 doch wierden afgewezen,
ter tyd toe, dat zy de voornaamfte Ö-
rangKaja’s, nevens Pati Toeban, Pati-
warti, :en Ridjali, aan ons zouden heb*
ben overgeleverd, om dan tè zien, hoe
met hen te handclen. Zy waren hier o-
ver zeer ontzet, alzoo zy geen kans zagen,
om die drie laatfte vooral daar toe
tç hrengen. Ook kreeg Tanihitoemeßen
een ichrob, over dat hy zieh met dpzc
zaaken bemoeide , die buiten hem waren
. Daar na openbaarde men ’s Konings DcKipa,
nadre laft en geheim bevel, wa^r hÿ ^ypLoSoe
Hoogheid hegeerde, da«t de'Kipatt vancambdlo
Loehoc j de Kipati en Imam vàn Cam-enz. ter
bellp , en jLaitsjili Laxamana, mitsgadersdood 8°f
Le ¡iato, als wederfpannige ter dood ge- ocmt*
doemd zöuden werden.
S 3 Van