B E S C H R Y V I N G E v a n
zullen komen, binnen zesweken nahun
daod met de te goct ftaande renten, by
de Ncgotie-bocken tedoen aflehryven,
en hy ac Soldy-bocken op rckening van
den overledenen, wccr. in te nemen, om
daar medc zodanig ,als met decontanten
geordonneerd is , te handelen, datis,
dit alles ten eerften aan de vriendeiover
te maken.
In ’t jaar 1697- ^cn 8 Jan* belaften
zy , jaarlyksaan alle Dienaren, welker
rekeningen lopen, by ’t fiuiten der bocken,
tenoverftaanvan twee Suppooften
hunne rekening te geven,en nodigeaan-
tekening daar af in de boeken tc doeq.
Verbodcnin ’t jaar 170z. 9 Febr. gecn
fchulden van overledene ongetroude
Comp. Dienaren uit hunne te goetheb-
bende gagie, fchoon al vonniffen door
den Rcgter daar tegen geveld lagen , aan
eenige Crediteuren tebetalen, maardac
alleen, uit ’t gcnc hy verder nagelaten
had, te doen, cn de rekeningen van zyn
tejgoet ftaande gagie aan de Heeren Bc-
windhebbers ter Karner, daar hy uitge-
varen is, te zenden,met byvoeginghoe
veel hy dan nog aan zyne Crediteuren t.c
quaat gebleven mögt zyn,om tot debc-
taling der zelve debehoorlyke Authori-
zatie te erlangen, en zal hy alleen dienen
pp de laatfte Soldy- rekening in te
bocken 5 dat hy tot begraving acszelfs
zal verftrekt hebben, de menagie ontrent
alles behertigende.' 'Sm
, Ontrent ac afgeflptene Soldy-rekenin-
gen zo wel van getrouwdc, als van ön-
getrouwde, ordoqneren zyin’t.jaar 1705.
den 19 Jan. dat die medc eerft, volgens
order der Heeren uit ’c Vaderland, yan
den z j Juni in ’t jaar 1700. na ’t Vaderland
gefonden moeten werden aan de
Heeren der Kamcr, daar hy uitgevaren
was, en dat .die gagien niet eer mog-
ten betaald werden , dan na dat de
approbatie der Heeren daar op te rüg
gekomen was ; maar dat de lopencle re-i
kcningdergetrouwden,zulx niet fubjeft
was, hoewel zy begeerden , geen in-
fchicking voor defe cn gcnc Wedu\ven,
in ’t overdragen van het te goede in de
nieuwe boeken te gebruiken; maar dat
zulke rekeningen aanftonts pa de dood der
getrouwden zouden werden afgefloten.
Dit Ampt van den Soldy-Boekhouder IfePM
’t geen weynig aanzien of voordcel inj^^
zig zelvcn heeft, is een van de ilechtfte, Ampt.
hoewel hy (gelyk wy zien zullen) medc
een Lid van de dric voornaamfte Raads-
PPB| vergaderingen is, en nevens alle de £czynj
verbiedende in ’t jaar 1696. geeql den van den Politiken Raadt, (daar hy
rekening van de Dienaren te arrefteren. de laatfte van is) 00k die eer geniet-bdat l. —1 — il J . _ _ f X 1 1 • | f-. , 1 y . t zy in t Fort, *t zy elders, daar een
zoldaat op fchild wagt ftaat, ■ ’t. wagts volk
in ’t geweer geroepen ,.cn ’t gewecr voor
hem geprefentecrc werd, waar van on-
dertuflehen
kenen, Waar op betaling verfogt werd,1
pidonneerden zy den z Maert in *t jaar
1688.de namendeier lieden,tenbehoeve
van welke,dit verfogt wierd , by een
aparte Memorie uit te drucken. Gc-
trouwdc Dienaars, te quaad ftaande, mog-.
ten maar halve gagie genie ten; verbiedende
ip ’t jaar iópz. 14 Febr. aan de
zelve , als Curatores ad Lites , dat zy.
geen boedels met proceflen, of andere
onnodige .lallen, zouden hebben te be-
z waren.
In ’t jaar i6p$. den 10 Maart, en z
April, ordonneerden zy by vcrftrecking
op rekening van maand-gelden, op de
kleeden eerft a 70, toen a yo. per cento
winft te moeten rekenen : dat de
contanten, en ’t geprocedeerde uit defe
of gene boedels der.oveledenen, wel te-
gens 60 lichte ftuivers de Ryxd. op rekening
mogten geboekt , dog uit een
notitie voor de vrienden in het Vaderland
’erby gevoegt werden, dat zy voor
de Ryxd. maar yo ftuivers zouden moeten
ontfàngen.
In ’t jaar i6pf. den zz. Jan. ordonneerden
zy, 00k de Soldy-bocken, in op-
zigt van ’t verantwoorden van de boe-
delsder overledenen, wel te.examineren,
of de zelve bchoorlyk gefloten waren ;l
of de infehryving van het tweede Vendi
tie-boek met het ccrfte, of met ’tori-
gineel,, accordecrde , : of die 00k door
de Gecommitteerden , die de goederen
geinventarifeerd hadden, ondertekend
waren, en of alle de poften van af beta-
ling behoorlyk met Quitantien cn Ap-
pomtementen geverifieerd, mitsgaders
of die ganfehe rekening by Calla en Ne-
gotie-boeken , behoorlyk verantwoord
was, doende daar van fchriftelyk rap-
port, omby de Refolutie, dien aangaan-
de, geinfereerd te werden, moetende
de Gecommitteerden, diè de Vcnditie
bywoonen, de zelve zyn, die de goederen
geinventarizeerd nadden, ent’ el-
kens ’t Venditic-boek tegen den Inven-
taris geconfronteerd, en van de bevin-
ding ’t nodige onder aan getekent werden.
In ’tjaar 169f . den zz Febr. eyfeh-
ten zy de Monfterrollen, en die der
gequalificeerden dubbeld over te zen-
den ; en dat de Soldy-boeken tydig
klaar, of ten minften ultimo Aug. (zoo
zy in ’tjaar 1696. 1 Maart ordonnee-
ren ) of wel onder ultimo Juni (zoo zy
by Schryvens van den y Febr. 1 z en Z7
Nov. 1697. belaften). geiloten moeften
Ook belaften zy den zo Maart des
zelvcn jaars de penn, van overledenen,
by de E. Comp, op Intereft ftaande, en
welker boedels onder zyne Adminiftratie
A M B
dertuflehen de fchoorfteen niet röökt.
Men noemt dit Comptoir, om dat ’er
geen voordeel op ftt , het Roggen-
broöds-Comptoir; cn daarom is hy,uy’t
opcnvallen van eenige buy ten-plaats, ge-
meenelyk de naafte , als hy wel by den
Landvoogt ftaat, en hem in den Raad
noit tegengevallen is in ’t ftemmen, al-
zo dat Tang onthouden , en hefo dan te
pas gebragt werd: want om tc tooqen,
dat de Landvoogden zig daar niet aan
binden » de Heer Schagen had in-’t jaar
1691. de Oppcrhoofdsplaats van Oma al
aan den Wmkelier Vander Voorte vaft'
toegefegt, fohoon die regtveerdig den
Guarniloen-Boekhoudcr, Antoni Snaats,
toequam j die ze egter door dire&ie van
zyne Vrienden tegen wil en dank van de
Landvoogd kreeg, die anders niets tegen
zyn perfoon, ofdienft, dan alleen
O I N A. 321
dat hy tot dit ámpt nog wat te jong
was, wift in te brengen ; behalven dar
hy in geen gefchil ter weereld toen met
dien Heer leefde » doch die egter toen
gedagt had hem te doen voorby gaan,
aát hem in de vergadering mifte,enook
geweldig fpeet. Meinde riu die Heer
dit aan Snaats , zonder dat hy hem eenige
reden gegeven had, te ontdraejen,
en hem daar van te ontletten, wát zou
hy dan niet doen, als hy tegen deSoldy-
Boekhouder vertoornd was. Dierhalven
kan men licht zien , dat zulk' een Die-
naar, zoo hy hope tot een beter ampt
behouden w il, blindeling in alles van
de Landvoògd afhangen moet.
Hy is Onderkoopman met 40 gulck
ter maand, ri Ryxd. koftgeld, 4 kann.
Wyn, zynae dit, mynes wetens, al zyn
inkomen.
V Y FDE HOOFDS TUK.
\ 7*^Ä ^en Geheymfchryvcr, en van alles, dat zyn Ampt betreft. Hot dezelve,
y nog van den Landvoogd, nog van den Raad , behoorde af te hangen. Inftru-
ctie voor den Geheymfchryvcr. Verdre Ordres barer Edelhedcn ontrent zyn Ampt
gegeven. V%n den Winkclier, en zyn Ampt. Inftru&ie voor den Winkclier. De
Frys-Courant. Rendement. Vin den Callicr. Inftru&ie voor den zelven. Van
de Opper-wondhelers van V Kaftecl, en ’/ Siekenhuys. Van den Politycqucn
Raad. Vin den Raad van Juftitic. Van den Land-Raad. De Vergadering van
Kleene en Huwelyks-Saaken. De Wees-Meeftcren. De Chineciche Boedel-
Meefters. Van verßheide Pachten. De Ziel-Befchryving hier. Wanneer de Lc-
den van de Juftitie en Borger-Officieren gekoren werden. . De wyfe van Leven hier.
Hoe gemakkelyk een Vrouw het hier heeft. Boboto. Quade Slaven geven een
groot Ongemak. Verdre aanmerkingen over de zelve. ¿en oude Ooftcrfche wyfe
'van Sleutel-dragen opgehelderd. Reden waarom fommige Slaven zo fwart zyn. Van
de Borger-Capiteyncn. Wat Waaren men van MacalTar hier brengt. En welke
zy van Java’s Noord-Oolt-kuft, of van Batavia, herwaards aanvoeren. Wat voor
Geld hier gangbaar is. Wat hier van '&zK, Bima, en meer andere Plaatfen aange-
bragt werd. Van wat voor andre middelen de Vrylieden hier beßaan. Waaren, in
Amboina vallende. Wie de Nagelen uyt de Moluccos eerfi hier gebragt heeft.
Amboina, 7 eerße Proefftuk van Nederlands Mogcndhcid in Ooft-Indien.
Den Secretaris, of Geheymfchryver van de
•i; Landvoogd en yan de Politycquen Raad.
NAaft den Guamifoen-Boekhouder,
volgt in rang de Geheimfchryver
Geheim-, van den Landvoogd, die den Polityc«
fchryver. quen Raad in die hoedanigheid mede
diend, en dien als fluy t , volgendcdaar die
Raad verfchcidaltya, onafifoheidelyk zodanig
,dat in zulken geyal ook Zelfde Prc-
di kan ten , die anders na den Capiteyn
komen , dan na hem eerft volgen, daar
anders een Lieutenant in rang naaft
de Fifcaal, en voor den Guarnifoen-
. Boekhouder, Secretaris, cn alle andere
Onderkooplieden gaat.
II. Deel.
Het Ampt van Geheimfohryver van
den Landvoogd is een van de moeje-
lykfte in de ganfehe Landvoogdy, alzo
hy alle iäakcn, niet alleen tegen woordige,
maar ook verledenc, door en door dient i
te kennen, en dus den Landvoogd , en
den Raad ontrent alle vorige Refoluticn
licht tc geven; waarom ook de Landvoogd
gemeenelyk een Perfoon na zyn
zin daar toe kieft, of op approbatie van
haar Edelhedcn aanftelt. - -
Zulk een Secretaris dient wel alle Re-
folutien , van den beginne af hier ge-
nomen, te doorlopen , en een grondige
kennis te hebben van alle de Ordres, cn
Bevelcn, van tyd tot tyd door haar E-
S f delhe