Hcnne-
i-oö B E S C H R Y V
den de vfugtberg van die van Aflàloelo
en Larike gëweeft. Het is nu 246 zielen,
Henne- ’
ktoea.
,77 weerbare mannen , en 33 Da-
ti’s , onder zynen Orangkaja fterk.
Men heeft hier een ri vier , ontrent { iriyl
vari Orïcn gelegen, Way Kayfoeri gë-
naamc.
Hennelale, het vierde dorp Van dit
Oeli, eertyds' op den berg Kayfoeli,
landwaard in van Hennehëloe, gelegen;
is nu, fterk 27a zielfen y - 84 weerbare
mannen, en 2p Datis, ftaande mede
ontler een Orangkaja.
Hennelatoea, of Hellatoea, ook wel
maar Latoea. genaamt, lag wel twee my-
len van ftrana , en allerdiepft landwaard
in, 00k op een berg. Het ftond 'onder
eën Orangkaja, die over 244 zielen,
weerbaare mannen , en 2 3 Dati ’s ge-
bood.,:.
r Defe drie laatfte dorpen waren in Ka-
•kiali ’s. tydrde fterkfte fteuniëlen van zy-
jnen vervallen ftaat, om 'dat ze op eén
zeer. iteil ,«gçbergte lagen , en deszelfs
ingezetenen zeer wel van fchietgeweer
voorzien .waren. Het is ook een zeer
Ryk Nagel-geweit , waar op zy zéer
trots en tlout waren. Zy maken te za-
men een Coraeora- van vier Gnadj’os
uyt.
Het Oelir I ^ et zevenc^e Oeli , Solematta ge-
Solemat-’naamt ’ iseen zeer onvolmaaktc gc-
ta. meenfchap , alzo die 'altyd maar twee
■dorpen onder zig. gehad heeft , te we-
ten, Tolehoe en Tïel , want het doip
Tengah Tengah., wierd maar voor een
deel van Tïel gehoudenj hoëwel het nu
i drie dorpen zyn.'
Tole- Tolehoe j voor dezen op een fteylen
hoe.en heuvel, benoorden Tïel gelegen, isnog
Jk*' niët lang geleden aan ftrarid verplaatft,
,legeende op den Züid-Ooft-hoek van de
kuil Hitoe , onder eenen Pari' Ibrahim A
die over j 20 zielen, 132 weerbareman-
rnen, en.49 Dati ’s het opperbevelvoert.
Het legt een myl rydens van Soeli. Dit
Schoone ’dorp beftaat uit vienSoa’s.: Dit is me-
Herten- ;de een fchoon vlak- land , en daar men
jaçk, en:een uitnemënde goede Jacht op herten
, u,Pr,.n p ¿jç ’ejr overvloedig vallen. Men
•heeftiulTchen Tolehoe ^ en'Way , vyf
rivieren, en twee drbogé waters.
Tïel , dat- aan den Ooftelykften kant
Ideszelfs van Amboina, tuiîchen Soefi, en Way,
aan een zandftrand legt, is een kleen
dorp, dät uyt vier dorpen,. Helau, Os-
-iilj .Moal, en Wayl, plàgt te beftaan,
dog alzo zy daar aile, niet konden woo-
nen, zyn de twee laatfte na die plaats
gegaan , daar nu het dorpje Tengah
Rivieren
hier.
Mankhapt
I N G fe Van
Tengah lègt, zo dat nu Tiel masir tiyfc
de tweò cerfte Gampons beftaat. Het
legt pas binnen een klippigen hoek , aan
de Weft-zyde des zelfs. Het is onder.
zynen Orangkaja , Lildebefi, 408 zielen,
103 weerbare mahnen| en 44 Da- _ .
t i’s fterk. En zyn eenige van die dorp “ fr1.6"
Tiel Chrillen geworden. ': i j
Die van Tengah Tengah woonen
nu mede aan ftrand, een myl vah Tiel,Ten^h;
öp dien zelven hoek , dog meer na ’t
Noorden , en na buyten , onder tweé
Orangkaja’S, zynde nu fterk 274 zielen
, 76 weerbaarfe mannen , en (5 3
Dati?s.
Tuflchen T ie l, en Tengah Tengah, jjoek
is e'cn vlakke dog klippige en fcherpe vanTielj
hoek , die zeer gevaaiiyk is om deh4eerge-
zelven voorby te fcheppen , alzoo daar vaarlyt
een fterke ftrooha vooroyföhiet, die veel
kleene vaartüyg;eft ’t - onderfte boven
helpt.
- Tuilbhen Tengah Tehgah , èn To-
lehoej, daar de hoek weer indraait na Heetwa.
binnen , leggen in Zee eenige groote ter.
klippen , Hatoeboe j dat is Kaymans-
fteenen , genaamt , om dat zy daar wel
na gelyken, en op welke men 00k heet
water vind.
Hier vallen in} dit Oeli wel Veel Na“ d^ aaar
gelenj dog déze fchoon op de Kuft .van^en^
Hitoe gelegen, wegen- de zelve al me-Tengah
de op Haroeko 3 dog ftaan verder onder de Nagei
den Rechtsban van het Käfteel. | | r
Ook zeggen die van dit Oeli , dat zy
ooripronkelyke Javaanen, en dat zy met
Pfcrdan Moelay van daar aan dézen hoek
zyn kpnSen aandryven al waar ook ee-
nig volk aan lant gezet is. Zy voeren
te - zamen ook "een Goracora van drié
Gnadjo ’s.
Dit was het, dat wy vàn de kiift Hi- •
I toe, voor zoo verre het geweft ondet j^~n_
dit Opperhooft itaat, of weide dorpen.fchap
van öuds daar toe , en tot de zeven Oe-der kuft
li’s behoorende-, te berichten hadden , van^li*
aangezien Oerien , (dat nu in ’t Wé-een heften
: naaft Négri Lima legt) onder ’t trol&eri;
Hoofd van Larike , en de verdre plaat-
fen; in ’t Ooften onder höt Kafteel be-
hoorden} waar by wy dit nog te vòe-
gen hebben, dat alle de ingezetenen der
zelve 7974 zielen, 2288 weerbare ¡mannen,
en i02f Datis uitihaken , hoewel
’er maar 6772 -zielen , 1P77 weerbare
mannen, en 867 Dati ’s, eigentlyk onder
’t Opperhoofd van Hitoe ftaan , eh
is dit gehed land meeft een van de
Ichoonfte N agelgeweften'y die de Compagnie
in Amboina heeft-
-A M B O I N A . 107
TWEEDE HOOEDSTUK.
HE t Nagel-Comptoir Larikb , met de Dorpen ’er onder behoorende. Oerien*
■ Een Corporaal hier hoofd. Rivieren, Alläloelo , en Batoe Loebang. En
fihoone weg op V Gebergte. Oude.Saaken van Aflalpelp. Noefla Telo , en de Veiling
VlüJIngem Verder bericht Dan Batoe Loebang. Het Suyker-broodje. Larike
, en de Eivier Way Ila. D l Schryver in levens gevaar door Kijay Maas ge*
nd. JVianfchap van Larilce. De veiling Rotterdam in Prent verbeeld. V Op-,
perhooft, des zelfs Gezag , Voordeelen , en Werk. Bcfpottelyk geval van zekef
Gebed-doender.r Vorder voorrecht van dit Opperhoofd. Wackafihoe, en des zeffs
Manfchap. Bewys van hun Onnoofelheid. Sware klip in Zee, voor dit Dorp. De
JTapi-Baey. De Manfchap, onder Larike ftaande, by een getrokken. Way. Way
Salaka. Dit Volk befchreven. Schoone Herten-jacht. Seldfaam geval ove*. ’/ Her-
ten-Yleefch , tujjchen den Heer ,de Haas , en den Corporaal Jan van Hoorn. De
Pagar Ämisfportl Warm water, en wat hier verder valt. Zeer hoog Gebergte.
Soeli, en fchoorie Rivier, benevens hare Manfchap. Des zelfi ingezetenen Chriile-
nen. Schoone weg tuJJ'chen dit Dorp r en Tolehoe, en he.erlyke Herten-jacht, veel
Gajoe-Poeteh-boomcn, cö Seree. Verfcheide Rivieren. Baguala, een Chriften-
d,orp. Viflchery hier. Weg na Hoetoemoeri, by de Rivier Toyfapi. Volk van
Qud Hoetoemoeri. De veiling Middelburg afgeteekent. Een Gracht hier door
laß van de Heer Padbmgge gegraven. . Schoone Jacht , en waar toe den Sergeant
verplicht is. \ Vermaak. hier de Scheepsvrienden aangedßan. Hoe verre Baguwala van
Gaftcel is. Rivieren Joier,., Hatiye. Kitsjil, een, plaats van vermaak. Heerfyk
gezicht van den Roodenberg. Defe weg door de Schiyver eens in een uur afgereden*
Hoekonaloe. Rivieren hier. , De JLaba. Schoone Hertenrjacht.. Rivieren hier.
Hatoe, een Chriften-dorp.) onder Noeflanivel flaande. Liliboy, Jlegte Ghriilenen.
Rivieren hier. Alang, en V Wagthuis. Namacoli. Manfchap van dit Chriften-
dorpt De Älangers, van Aal afkomßig. Verdere befchryving defer plaats. Getal
det Manfchap by een getrokken..
HetNa-
gel-
Çomp-
toir Larike.,
Het Nagel-Comptoir L A R I K E.
N A dat wy het deel van de kuft Hitoe
Met de
dorpen,
’er onder
behoo-
rende*
, onder. het Opperhooft van
dien naam ftaande , befchreven
hebben, gaan wy nu over tot nog eenige
dorpen ., die mede op het -Weitdeel
van dit.land , ’of op 'groöt Amboina,
dbgr onder• een; byzonaer Opperhooft
leggeri/ en noit onder de vier Hoofden
van Hitoe geftaäh f hoewel1 zy; wel in-
een'Zeer goßt "verftahd met hun 'geleeft
hebben.'
Zy zyn Oer’ien , Äflälöelö , Larike,
Walckaiihoe, en Tapi, genaamt, en de
party der Oelifiva ’s töegedoan. Ook
plagten die van Alang ,' en Liliboy tot
dit Oeli ,f dat een gefpanfehap väri negen
dorpen'Was, tePfaehooren, in een tyd
dat Waekafihoemog^iyt'drie dorpen be-
ilbnd ^ eh dat die twee dorpen van ’t zel-,
Ve afhingen , of onder dien Orangkaja
van Waklcäfihoe nog ilonden , dog na-
derhand kfegeri zy gefchil iriet malkan-
dren, en Älafigii eh Liliboy ,-wierden
ook Ghriilenen, waar door zy van den
andren gefcheiden zyn , 1 hun rekening
iluiten'de rlbt een önder hen gemeene
goude llang, die zy zo verdeelden , dat
Oerien, en “Aflalöelo ’t eene, ' Alang en
Liliboy ’t ander hoofd , en Larike. het
middclfte van die flang, vermits het in ’t
midden lag, voor zieh behield.1
Het dorp Oerien lag naaft aan Negri Oerien<
Lima, of-ae f dorpen , die by een lagen,
en die de laatile waren, die’tge-
bied van ’t Opperhooft vari Hitoe be--
paalden. Het legt aan ilrand , ontrent
een kleene myl bewerten dit Negri Li-:
■ma, in.een kleen bogtje, niet verrevan,
een fraey riviertje , Way Sia ’genaamt,'
dat nog wat weftelyker legt 5 dog aan
de andre zyde van Oerien, na Negri Lima
toe , legt ■ de grootel rivier., Way:
Äma, o f ’t vader water, en een en een'
quart myl vari Oeiien na Negri Lima,'
of Hennehelbe , toe , heeft men de rivier
Wakölilob , de fipat, of feheids-
paal tuflchen die van Oerien , en Negri
Lima. Het dorp plagt in oude tyden al
mede op ’t gebergte , egter niet verre
van ftrand,een kleene mylbezuiden Negri
Lima geplaatft te zyn.' Het is een
kleen dorp , dog ’t legt zeer vermäke-
lyk aan de Zee. Daar legt-gemeenelyk
maar een Hollander , die onder Larike
ftaat. Het is fterk 727 zielen, 133 ~
weerbare mannen, en 74 Dati’s'j eri ’t
heeft zeven Soa ’s.
Men plagt hier een houte fterkte met Een
tweepunten te hebben , waar op tw e e^ jj£ ;
ftukken gefchut, öndor een Sergeant,Hoofi.
O 2 en