Tan den
Kipati.
B E S C H R Y V I N G E v a n
van Roeman, by Liflabatta, hier is ko-
Amala
Ela’s
burnt,
hawelykj
en geflacht
Verdre
takken.
Pati
■ Nayla’s
kinder en.
Geflagts-
Lyftvan
hettwe-
de Campon
, Sa-
mancri.
Van het
derde .
Campon
Makati*
ifi
’ “ In opzigt van den Kipati vertelt men,
dat van ouds hier twee broedersui tWaran,
o f Banda, Oeloe Ela, en Amala Ela, op
het ftrand van Loehoe zyn komen aan-
dryvdn, van welke de jongfte tot zyn
verblyf het verheven en klippig ftrand by
het riviertje Waran (na hun land zo ge-
naamt) verkoos, gelyk hy zieh aldaar
metter woon ook goet vont neder te
zetten.
Zyn broeder Oeloe Ela wilde hem
wat verder hebben j dog hy antwoorde:
wat verder ? het is hier goet voor my. Het
is wel , zeidc Oeloe Ela, men zal uw
Campon dan ook Samaneri, dat is, wat
verder, noemenj waar van ditCampon
dien naam behouden heeft. Oeloe Ela
begaf zieh wat hooger op, en zettede
zig ontrent de rivier Way Oelat neder,
welk ftrand en plaats hy Tommolale
noemde.
Boven aan deze rivier vond hy eenige
wilde berg-luiden, met welke-hy door
een hond, die hem eerftovertuigde,dat
’er menichen wären, ingefprek quam,
verftaande, dat hun Orangkaja Tama'ela
Oelät genaamt was, uit welk volk hy
een vrouw troude, by welke hy vier
zoonen kreeg.
Van den ecrften, Pati Anoen , zyn
’ergeen meer overig.
De tweede was Pati Nayla, de derde
Pati Keker , en de vierde , Loehoe Befi
genaamt.
Pati Nayla won een zoon, Pati Walt
, diens zoon weer Hatoe Seke was, die
twee zoonen, TagaUJfa en Patil, naliet.
Tagalißa had een zoon, Pati Leka genaamt,
die aan ’t kafteel Vidtoria ont-
halft is, nalatende eenen Pantl, die eenen
Wdli gewan, wiens zoon Ticali was.
- Het geflacht nu van Samaneri, ’t gcen
anders Köttaulima genaamt is, wort al-
dusopgetelt, Amala Ela liet een zoonf
na, Tay Mattaena wiens zoon, Mattae-
na A&/00 geweeft is. Van deze quam Hoe-
nua Linay,voort wiens zoon Oenos genaamt
wierd , die eenen Perotanm naliet. De-
zc had twee zoonen , Kaki Tarroe.en
Sekeronea, van welke de jongfte een zoon
Bagadat, dog de oudfte vier zoonen,
TicOs, Parmata, Pati Holit, en Lawa-
liboe genaamt, naliet. Parmata had twee
Zoonen , die na Batavia gezonden , en
Adjärah en Tanna genaamt zyn , behalven
welke hy nog eenen Tommatalla had. Pati
Holit liet Hadji na (die nu op Hila is)
als ook Poerifane, en Berhamnio , die ook
na Batavia verzonden is; Lawaliboe liet
na eenen Koeela, die nog lang ’er na op
Mamalo gevonden wierd.'
Het derde Campon o f buurt Makati-
ta, verhaalt zyne afkomft zodanig, dat
Naroelamoe, de eerfte van dit ftamhuis,
gefproten is van eenen Kelitoewa, die
men aandry ven,. nalatende een zoon Soe-
lijfa. Deze bragt eenen Mabhdoem voortyMahh-
die Priefter en eerfte voortzetter v anhet:^^
Mohhammedaanfche gelove op Loehoepiantcr
geworden is. Hy liet vier zoonen na, van’t
Qejfen, Habiboe, Hidajat en Alaraiadyn. ¡Mohh-
Oeßen liet na, eenen Coelipa, en deze^ ^ T
weer eenen Kackialija, wiens zoon Boe- gelove
ene, of anders Orangkaja Moeda, genaamt °P Loc-
wiert. Deze gewan een zoon Latoehoe-hoe*
lia, en drie zufters. Habiboe liet ook een
zoon na, Tingal, van welkeTenoebefien
Kiboeba , (anders ook wel. Imam Wayleo- ■
la genaamt,) voortgefproten zyn , die
weer eenen Maoei, gelyk die eenen Zii-
faele naliet.
: Timoel Paivayl 's des Orangkaja 's nazaten Geflacht
waren deze volgende, Laubefi was.ge-van’t
fproten van Gilolo, alwaar hy hooft vaniierc^e
T im ul en Lojata geweeft wasHywas ge- öfvan0'
boren en ook hooft geweeft totPawayl ,fTimoel
nalatende een zoon Paca Paca> diens zoonPawayl*
Maradja Goena was. Lojata 's gcilagtis al
voor lange jaaren uit de werelt geweeftj
dog hy is vervangen door eenen Hatio
Mamalo, ook wel Tama'ela Kalike genaamt,
en door Patija, anders Kramer
genaamt, die twee breeders waren. Dat
zy hem vervingen, gefchiede, otn dat
hunne voorvaderenaaneenzufter van Lo-
jata waren getrout gewecft j want anders
waren zy hoofden van Kalike, eendorpHctdorp
der Alfoereefen, wel eer agter Gamma- Kalike.
Songi op den berg Helat gelegen. Ha-
tieb Mamalo liet drie zoonen na, Hadji ,
Abdul Rahhmany en Barbamme, Abdul,
Rahbman liet Gorma en TigataHa na.
Kramer had twee zoonen ¿ Sekebire en
Warna Be 'e.
W y haalen deze geflagten wat nader
op, om aan te wyzen, wie in elk van
deze ftamhuizen, in vervolg van. tyt by
verfterf, de naafte tot de regeeringis,
waar uit men anders noit, zo daar van,
in opzicht van de yoornaamfte geflagten,
geen nette aantekening gehpuden wiert,
ZPU kpnnen geräken.
• Deze vier Opperften van Loehoe zyn^f*6
de beftierders niet alleen van het dorp Hoofden
Loehoe,maar ook van deganfeheOoft-vanLoc-
zyde van Hoewamphel^eweeft,enheb-i?ej e'
ben zieh in het ftuk van ’s lands beftier vinHoe- feheel na den tränt der Hitoeefen ge- wamo-
ragen j hoewel deze regering vry ouaer,hel s
dan die vanHitoe ,is , alzo zy de zeive,?.^
tot in ’t jaar 1400. wetenop te rekenen,p[unne
en zakear verhalcn , die daar mede be-beftierin®
ginnen. . . ouder.als;
De Kipati was altyd onder hen de^evan
eerfte, en voorzitter in de Vergadering,
dat al vry eendragtig henen fchokte,totM°®ttc •
hy eens gefchil kreeg met de zo onenv an^ S.
Imam Mabhdoem ,,over een zaak vanwei-ti, en
nig belang, ’t geen dit geflagt, kort teMahh.-
voren
doems
zonen.
A M B 0 I N A. 4?-
voren' m kenn« met de Tidorefcn ge-, Sagoe-bofcb, ’tgcen.de E. Maatfchap-
r«akt , aanleiding gat, om zig legenden j py, als ovetwnnaar van dtt land,, tich
Kipati fterk Ce maken, «t geen zy eg- toegeeigeot heeft, en.dat zy gewoon m
ter niet by den koning van Tidore;, die voor dne jaren aan eeiwn van de.vry-bor-
die hin den titel gaf van Gnaroê la-1 gers aan *t lsafteel Vi|bc»ria te yergach-
- tnoe, dat is ’t groor dorp, maar by. den
1^ . , 1
ten , uit hären naam te ¡letten.
- Deze Sergeant ftaat .on4er het Opperhooft
Ditiich koning van Ternate j als de magligfte
tçgcn vorft aer-Moluccot, om dathymetde
dcî â Portugeefen in verbond was,, gingen
'¡¡¡f? zodteh:, -gelyk wy dders omftandiger
- zullen voorftelldr. : - ,
Öaie Dit Loehoe plagt, gelyk meermaals
Setêl der gezegt is, ook de Setei der aloude ko-
Ronink- - jünkjy jreTemataäniclve Stadhonders, van
af in * jaar: M W
denhier, den ppftant onder Af&äjtra , in t jaar
I6 r i,te zyn, üitgenomen dat HuLyai
voor een tyd na liöiti cn Lucicia week.
gpek. <■' Zy hielden huis op >t groene veld
berg.be-Gamma Songi, dateenhalfmylvan oud
gftaf- - Loehöe legt, waar ontrent een heuvel,
de or.zen deSpek-berggenaamt, gc-
u " . weeft is, waar op de Kimelaha ’s begraven
zyn. ■
• Dat hier ook Engelfchen geweeft zyn,
febeen ZuUen wyelderszien, gelyk mede wan.
Hollan- neer de-Hollanders zig hier ter neder ge.
ders hier.^çt hebben. : - :
Honte ' In de oudfte tyden hadden de Hollan-
Logie ders hier ook een hoate logie op oud
derlaat- Lôdîbéydièbÿ origeluk afbrandde, ze-
dert welke ’er geen weer opgericht is,
to.t. dat. eindelyk de Heet, Dummer hier
DeVe- een fteene veftihg van y+ voeton in ’t
fting Vierkant, hoedanigevan grootte’er ge-
fcirVhin11' Ü Amboihä is, Uet opbouwen, Over-
ggboawt.hurg genaamt, ontrent Gamma Songi,
Rivier- by het^kleen rivieitje Beerau geplaatlt,
ben Bc- en rondom van een fteene borltweering
rau. met twee punten voorzien , waar ontrent
Loehoe’s°ok ’t ganfeh doi-p uitgebreid is, gelyk
afteke- ,wy-hier’in de plaat Nö. X. veitoonen,
I ning,met*5ö als zy in ’t jaar‘17 t 4. nog in wczen
hare Ve-was.
<ll"8'1 ' Men had hiervan wegen de E. Maat-
Gomiv iebappy van ouds een Comptoir, het
toirvan aanzicnelykfte op dit land, -alwaar een
ouds on- Oppetkoopman als' Opperhooft plagt te
der een • iCggCn, die hier Hare zaken, en voor al
die van Jt inwegeh en ont&ngender Na-
Ogpers- seien, waarnam, gelyk ’er in de vefting
hoöft. pök een fterkebezettln^ was, over welke
hy‘gebopd ^ dät fot in ’t jaar 16y 1.
.1 düufde ’na- welke tyd hier een krygs-
liöoft1 gelegen heeft,-tot-dat in ’t jaar
16r f a i6f6. 4it ganfehe land Hoe-
wämohel ontvqlkt, 6n: Verwoeft is, hoe-
wcl na die tyt de vefting nog ftaande ge-
blevcn, en zedert däär een Sergeant met
26 zoldaten gelegf'is, zö omeen wakend
van Hitoe. .. t
. Wat verdre ommeflag en gpyaJlqn ad
E. Maatichappy hier gehad heeft, en
wat Opperhoofden hier vervdlgens ge*,
weeft zyn, zullen wy. by een byzonde?,
re Lyft onder de Bedienden van Amboi*
na opgeven. . rDieVäii
. Onder alle de Hoewampbelefen wier? Loehod
den die van Loehoe yoor. de befte, eq debefte
die het gemakkelykft te behandelen wa^ 611
ren, .gehouden, daar die van Cambellq cambd-
in tegendeel onverdrageiyk trots en fors i0
waren. .r / - - . • - ’ .
Ook oordeeltmen, dat zy meer u itg jg^ 4
vreeze, en door, verleiding en dwang van
Madjira en zynen aanhang, als wel uit Verdey
eigen beweging tot afval geraakt, en
wederfpannig tegen hunnen.eigen vorftj hoenefen.
en ons geworden zyn, met dit onder- ontrent
fcheid egter, dat de Kipati, en zyqons.
aanhang, tegen de onzen altyd geveinft:,
dög de andre drie buurten -meeft vooy
ons, en tegen die van Madjira 's aanhang,
geweeft zyn, gelyk zy onze be-
fdhenning oök gedurig verzogt, en ons -
van veel dingen ty dig ge waarichout hebben
, hoewel zy eindelyk genootzaakt
wierden, mede naLokkitevlugten,van
welke plaats egter veeten, als zy maar
konden, tot ons weer over liepenj egter
is het naderhant verfcheiden van hen
zuur opgebroken , dat zy den onzen
trouw gebleven, en van hunne landslie-
den afgeweken waren , ’t gcen Boene9
den Orangkaja Moeda, Abdul Rahbman,
en meer anderen het leven gekoft heeft,
behalven dat deze arme Loehoerefen, nu^eye^
by ons weer oyergelopen, en op Loe- fcjicidea
hoe wonende, in ’t jaar 165*4. by zer
keren febißlyken uitval der MacaifareUp
zeer veel,gelyk wy verder tonen, geler hebben.
den hebben.
De oude Orangkaja Samfammoe uit Door den
het Campon Makkatita , en de oude Heer 4?
Omngkaja Kramer van Timul. Pawayl,
zyn, om hunne byzondere trouw aan
onsbewezen, door den Heer Arnold de
Flaming met een maandelyk pnderlioup
begunftigt, gelyk zy ook «evens andre
verlof gekregen hebben, op hun oud
land ontrent de vefting weer te, mögen
woonen ,. voor welk laatfte de oude
Samfammoe bedankt heeft 5 dag de an-
dre^Loehoenefen zyn Wiehicrodg 0 p :d c vreerrittelmgbn te^ h o u d e n ,a ls meeft hier en daar WT aar <wnuals
vo orn amelyk om d i t land g ed u r ig te lo p d e k u f t v an H i to e o n d e rg e lte k en , die
w oft d o o r lop en , en a lle fpece ry-b oomen ,d i e j oolc w e l m e t h e t een o f ’t ander b egu n - vei.var4n
’ er n o g al v e e l g evon den w e rd en ., u i t t e f t ig t z y n , dog ’t g e e n z y z i e h . in ’ t ja ar zyn.
roejen. O o k le g t h y h i e r , om op h e t 110 7 1 . w e e r o n w e e rd ig g em a a k t h adden,