A M B O N S C H
1637. Die vail' Hoetoemocri vetzogten 00k
H°ct°c-^iafeetting van hun Hoofd, doch die
ver«cc^S^®edigde 200 we^s dat zyn Edcl-
iriapJ^fKeid hen Voor eerft af wees,
ovqakun Den 22. dito yerfchenen hier wederal-
Hopfd. le de OrangKaja’s, die den 16 veriche-
nen waren, verklärende nu . wel in ftaat
en bereiste zyn om den eed te doen* en
de contraÄen te ifyven.
Men jftclde hen dan deze zaaken
voor: ....
vanCnCC^ I Dat zy de Ë. Maatfchappy getrouw
trouw by zouden blyven.
de Orang £ j) at ze aan de- zelve alle butme nagclen
Kajas
ver- '
U T ; D E R D E H O
zouden leveren. .
5. Dat ze vrienden van onze vrienden, en
vyanden van onze vyanden zouden zyn.
4 Dat zy op de laß van den Heer Land-
voogd hunne CovzcQtâS'ofzetten , om
ons tegen onze vyanden te belpen , en ook9
op zyn ontbod , aan-'t Kafteel zouden
komen.
Dit fwoeren de Chriftenen op denBy-
bel, zeggende, zoo waarlyk helpemyGod
almagtig, en de Mooren op haren Co-
raan, waar op zyn Edelheia hen den zeigen
des Heeren wenfehte.
O F D S T U £
*637.
De Heer van Deilteconi A. 1657» door diHeer ah thiende Landvoogdvergangen.
Kakiali onvoorzichtig losgelaten. 't Adhraßen van Leliato door zyn Edelf
heid verwörpen. Patioeflen Hoof d van Hoesp^pioeri gemaakt. Nader verzoek van
zyn Edelheid om 7 Konings komß hier. Kalätli komt, aan 7. Kafteel. E ed‘door
de Hitoeefen geßaäfd. Verklären niet ander den Konink^van Ternate teßaan. Eenige
verzoeken ben toegeßaan. Gajoan ontßagen, en Kaki^itHw-^Capiteih vW Hitoe, m-
maakt. Akte van zy ns berßelHng. Die van Alang,Liliboy, enz. beloven gehoor-
zaamheid. Eed, op kuß van Hitoe1 vemieuwdfDat ook % £ Lo&pneefeir*
over en weder doen. Zyn Edelheids ¿efibetdt aan de QrangKajaV. ‘ Verzeild na Bapp>
via. Maakt vrede met Macaflar. Gerügt wegens des Soeloehoenans /öe/fg, op Batavia.
De Ooft-Cerammers, en Gorammers, in genade aangenomen. Nieuwe Logie op Loe^
hotgebouwd, en Leffidi vetzoend." De Baricade op Hitoelama afgebroken. Kakiäii’s
nieuwe ontrouw. OrangKaja Böelan’s dood. Kakiali verzoekt Laxämana’s dogter ten
buwelyk. Gedrag der Hitoeefen hier ontrent. Hongi-tocht van de Heer Ottens, en
zyne verriebtingen by de zelve. Cambello’s bardnekkigheid. Bericht der Hitoeefen
ontrent Kakiali, zyn verdre lißigeßreeken. De Heer Ottens bouwt een nieuwe Logie
op Hilä. , Sibori’s volk van bem afgevallen. Kakiali, en de, Kimelaha, verzoeken den
Koning van Macaflar om bulp. De Heer van Diemen komt A . \6\% weer hier, en
voor Cämbellö, daar Koning Hhämza mede verfebeen. Gefcbenk van sjwEdelhe«!
aan dien Vorß. De Kimelahä’s beide vaßgezet. De Heer van Diemen ^tffZö^/ den
Koning, om ze aan boörd vaß te zetten; die bem Xefiato los laat*
Zyn Edelheid vermeid 60 vaartuigeh. Komß'op Hila. De eerße vergadermg 'hier.
Kakiali verfebeen niet. Verfcbeide Molukie gröoien in de tweede vergadering. Wat
voor landen zyn Edelheid den Koning toezegt. Ongegronde eifcb des Konings, hragttg
door de Heer Ottens wederlegt. Welken egt er zyn Edelheid onder zeier beding toeßont.
De Koning vernieuwd de contraäen. Opßel van dex.e vernieuwde verbonden. Zyn kL-
delheids vertrek met Leliato na Batavia. De Koning tragt vergeefs Kakiali by bem te
doen komen. Zyne verfchyning, en onthaal aan ’/ Kafteel. De Heer Ottens erinnerd
zyn Hoogbetd de bedongene voorwaarden. En voor al 7 vertrek der Temataanen van
hier. Die van Wakkafihöe, Alang en Liliboy, in genade aangenomen. DeCeram-
fe Coracora’s weigeren voor Koning Hhamza /* verfebynen. Zyn verder e bandetf en
vertrek na Löehoe. Die van Cämbellö weigeren bem te ontfangeh. , Kimelaha Loer
hoe’s fleebt gedrag ontrent zyn Koning. Hhiünza^s vertrek na Manipa. De Heer Ottens
raad den Koning nog niet te vertrekkent doch , tegen die waarfeboßwing vertrok by
na Ternate. De Heer Ottens vifiteert de buitcn-comptoiren. Kakiali’s gefprek met bem.
Cambellö’s
De Heer
van Deu-
tecom A.
>637»,
door de m
j
Heer van „ . ,
Ottern, . ? J ” ™
als thiçn* o p h y
Ermits nu de Heer van
Deutecom ganlch niet be-
mindj en zyn tyd 00k üit
was, zoo vond men göed
hem te ontilaan, na ruim
geregeèrd te hebben , (waar
naderhaûd nog Raàd' vän
India geworden is) en den 21 May als de Land«
thienden Landvöogd, en beftierder vanvoogd
Amböina den Heer Jan Ottens, extraor- vervan‘
dinaris Raad yan India.,. in zyn. plaatsscn‘
voor te ftellen j een Heer , die verfcbeide
ampten alhier bediend had, en in de zaaken
vän deze Landvöogdy zeer. geöeffend
. H Z / A' A K
Ì637. was.^'. weshalven men met reden hope
- had, dat alles nu beter gaan zou.
-De Hitoeefen hardnekkig daarby bly-
yende van niet te.zullen afkomenj voor
èn alèer Kakiali los yvas, en zyn Edek
heid overwegendé, d^t ’er zoo veel niet
aan gelegen lag , öf hy vry^dan gevan-
gen was, vona beft, drt eens, te wagen,
en hem los. tc laten , gelyk hy den 20
May hem .met Wouter Seroy nazynlands-
lieden gezondén heeft, die. hem na Hila
medegenomen j mec 9 kanon-fchoten
ingchaalt, op ’t; ftrand van W awani gebragt,
en verder jong en oud van daar,
tot in ’t.watèr, hem te gemoet loopende,
hem opgevat, en ten eerften Wa-
• wani’s gebergte'Opgevocit hebben.
Kakiali Nu was hy weer in ’t bofeh^ begon
onvoor- m gt fpyt aan zyn ketenen te denken^ en
wgog os 2woer jjgjj fbiaad gdaten. aan ons te zullen wree- ken.D
it loslaten was zyn Edelheid door
Sibori, en andre wel afgeraden j dog zyn
Edelheid heeift hun goeden raad voor
dien tyd ter zyden gefteld, in hope dat
het beter uitvallcn zou, als zy dagten.
’t-Aanta- Sibori hield 00k weder aan, om Lelia-
i^nvan f0 0p Cämbellö aänte-taften} doch zyn
doör^ynAdelheid, die na Batavia haaftte, hoop-
Eddhcid te? dat dit weinige nu Jn zyn.afwezen
verwor- door andren wel afgedaan. zou werden
U37 •
Den eed
dat ook^zekerlyk, zpu gefclried zyn,;als
hier wat meer magt gepleven was j dog
daar bleef zoo •Weinig krygsvolk, dat men
fegen den Kimelaha nicts öndememen
kon.
PatiOef-’ Ook heeft zyn Edclheid, op een
fenHooftpjeuw verzoek van die van Hatoemoeri,
van Hoe- ¿n ¿m de gemeene ruft, Laurens Pätioef-
3 in de plaats van. haren OrangKaja
Pedro, aangefteld 3 dog aan Pedro gaf
<- zyn Edelheid, om zyne ftandvaftigheit
t -eh'trouw ons bewezen, 6 Ryxdftalders
’s maands, enbelaftte, dathymetzynge-
hugt öp Baguwala woonen zou..
Nader Zyn Edelheid fchreef .den 24 May ook
veizoek een ‘ brief aan den Koning van Temate,
yan zyn .by welken hy ^ynHoogheid verbogt, dat
Edejheid ^ alzoo *t hodg noodig was, dög te-
°" geh .het naafte Wefter-Moeflon geliefde
1 ' Hier te körnen*, alzoo zyn Edelheid dan
ookr met een groote magt wederkeeren
zou, om 'de. verdre gefchillen, envooral
die op Ceram, aftedoen.
Kakiali , nu ziende, dat alle de. Orang.
Käja’s van ganfch Amboina met ons, weer
verzöend3 en dus zyn vorige aanilagen ge-
broken waren, te tneer, alzoo de Kirne*
laba nu zeer zwäk, en Sibori mede fterk
aän öiize zydej was, vond goed ook te
veinzen, en een fchyn-vrede te maken.
Kakiali' Daar öp is hy met den Koopman Se~
roy, eil de voorhaamfte OrahgKaja’s yan
Wawani,' Kapaha^ Oerien, Aiialoelo,
Wakkafihöe, Tapi, Alang en Liliboy j Qm
I I . D e e l v a n ^Amboina.
komft
hier.
K E N. h 113
aan ’t Kafteel voor zyn Edelheid op den
30'May i 637 verfchenen, die ten ecr1*
ftc tegen hem zeide, dat hy, gekomen
zynde^- om ’t land van Hitoe in ruft te
ftellen-, nu van gcen begane fouten wilde
geiproken j maar alles vergeven en
vergeten hebben , en dat men nu niet
anders denken mpelt, dan om alles weer
aan vrede te helpen: •
De OrangKaia’s bfetuigden met Ka- wccr
kiali's ontflag voldaan te zyn 3 en nu niet door de
anders, dan ruft en vrede, te bcgeeren^Hitoee-
Daar op beloofden zy de nagelenaannie- 8®“
mand,dan aan ons,te geven,en ftaafden
den eed op de. contraöten. , Ook vraagde
zyn Edelheid, of zy den Koning van
Ternate geheel, of ten deelen, voor hun
hoofd hielden 3 in geenen -deele, zeiden
zy 3 is hy ons , hoofd j maar onzc'
vriend,, dien, ivy, als .hy op önze ftrand,
komt, wel een Hhormat, ofgefchenk
van eer, plagten te doen. , '
Ook verzoeten zy . dat , dewyl wy Verkla-
geen vreemdj e1h • ngen hli- er ' gedoogen wi•l/-. roenn(jmeret
den, zyn. Edelheid’er dan eenige van den Ko- '
Batavia met pascedullen geliefde verlofningvan
herwaards te eeven, op dat zy van de "r^ iate
zel1 ve mogten gen•e rrdj werdj en j .dj ait. zyn teluan.
Edelheid toeftond 3 mits dat zy geen na^
feien opkoften, nog zy die aan henver-
pften, dat . zy beloofden na tc zullen
komen, en die dit overtraden, aan ons
over te leveren.
Zy verzochten oök eenige verlaging Wenige
van den prys der kleeden$en'van de ryi^^®^^
dat zyn Edelheid aan den Heer Land-toege-
vooga beyolen liet. , ftaan.
Zy verzogten mede by hunne oudere-
geering te blyven,te weten,bv den Ca-
pitein Hitoe , en de vier hoofden des
lands 3 doch gevraagd zynde, wat zy
dan met Radja Hitoe deden, zeiden ¿y^
dat het maar een bloote titel was'3 zon-
der dat hy eenig ander vermögen had,-
dan voor. t.e gaan, of böven andren te zit-
ten, en dat hy voor ’t overige in hunne
byzondere vergadering niet zat, en daar
yan niet: mecr wift, als Capitein Hitoe
hem uit naam der vier Hoofden gewooil
was bekend te malten.
Men vond dan, om de gemeene mft, Cajoaft
ook goed Cajoan weer in zyn oude plaats,- °nKakiä-
als Orang Abeba, of 1c der vier Hoofden,- ü wccr
of als Adnihitoemeßen, en Kakiali, w e e r Capitein
als Capitein Hitoe, aan te ftellen. van
Men ziet zyne.aäe van herftelling in
het nävolgendcgeichrift.
komt aanp.
•tKaftccl.J
Alzoó de ingezetenen van Hitotdoor niagt
en middelen van de Generale’Nederland-van zyne
fche Compagnie in den jare i6oy, tier- herftcl-
lofi, ende vry gefield zyn uit het geWeld en+
de tirannye van de Portugeefen, onze al-
gemeinfi vyanden, en door de zelve weder- 7 vrye bezit, ende gebruik
P ' van