• ffil
Hi
i iH
f i »
ü
i j i iK
I
1
-W S !«
A M B ö I N Ä. 9
Zyn Ei. ontflaat dm Pati van Liliboy, va;nzynvorder
Jm Ed van hier. En komt weer aan’t Cafteel. Beruht van Kellei s verdr
Optocht-** het Binnen-Meir. Die twee aardige Berglens , en
vind Het Derpken Wakaholo, by 't Meir -gelegen. Z y n e bevmdmg van t Mar zelfi
Be Rivier Rev&k, in het Zehe vaUende. Zyn verder wedervaarpn, Te R “ gge-
T o tä GernNagelet, I I entdekt. Het Darf Faabo , Ontrent den Berg « §
Ä eejge nadle byfonderheeden over Cajeli ’s Bogt. Ü H S j « P
Hoe , en wanneer de Boeroneefcn onder de Kroon van Ternate geraakt z)n.
Cajeli
‘nadcrbefchrec
Ycn. CAjeli was eertyds een groöt Dorp,
twee dag-reizen te water en te
land , boven aan de groote, rivier
Way Abbo gelegen, en uyt verfcheide
kleene dorpen, die zig daar by den anderen
gevoegt hadden , beftaande , al
welke dorpen jegenwoordig onder de
naam van Gajeli in een geirnolten, en
tuflchen Way Wamlaba, en Way Soe-
wel, ontrent een groot half uur van Way
Abbo beneden aan ftrand geplaatft zyn,
daar het Land heel vlak * wel een dag
van ’t gebergte j en vry moerasfig 5 dog
voor ’t Padi-planten zeer goed is-.
^ Men ltan de gedaante van dit dorp
Prent eenigermaaten , zo als het A°. 1711.
verbeelt, was , in deeze afteekening N°. 111 •
me* des 2jen
Hoofä- Dat de E. Maatfchappy hier Ao. I «5-7.
vefting, een höute Vefting, Mandarsjah genaamt
ende gehad heeft, zullen wy in *t verhaalen
DeftnJie ® Ambonfche gefchiedeniflen zien. By
deze vefting trok men toen al de dorpen
van dat land* om ze te beter te be-
teugelen te zamen* ’t geen j als zy zo
wya en zyd verfpreit lagen, niöt wel
gefchieden kön ; behalven dat zy zieh
m ’t gebergte Veel ßieer j dan benöeden,
ADede yerfterken konden, waar van wy in den
hierbv Ternataanichen Oorlog, dbor de we-
cenge- derfpannigen tegön hunrten Kbning op-
trokken. geruyt zynde, klaare vöorbeelden gehad
nebben, dat ookde porzaak is, dat het
geheel land van Boeroj woeft en ont-
yerfchei-volkt ^ ? uitgenomen vanAlfoereefen*
e e en de Volkeren, die zig in Cajeli’s boeht
onder de vefting ter neder gezethebben.
Naderhand heeft de Landvoogd , Simon
Cos, in de plaats van die houtePag-
ger, aan de mond der rivier Way Soe-
w e l, A°. 1664. een fteene Vefting gelegt,
die eerft na hemCosburg,dog daar
na Ooftburg genaamt is, die A°. 1668.
ten tyde van de Landvoogd, Jacob Cops,:
door onvoorfigtigheit van eenen Sr:Bou-
dewynfz. die ’er als Sergeant lag, van
zyn flaven afgeloopen, en niet dan na
veel moeite, door hem weer verovert
wierd. Hoewel zy in ’t Jaar 1688, of 168p. onder den Landvoogd , Dirk de
Haas, in de lugt gefprongen is,op welke
tyd zyn Ed. daar ten eetfte een nieu-
we Pagger vanPaliiladen heeft laten ma-
ken, die Defenfte genaamt, en de zelve
is, die hier afgeteekent met de Holland-
fche Prinfe Viag j vertoont Word.
U DeeL
ftiiigcn.
Onder htt Oppcrhoofd, legt in deze
Pagger nog een Sergeant, ,niet dertig
man , waar over hy te gebiedenheeft,
als ook een Chirurgyn , en weinig an-
dere. ; .
Men ziet daar in de wooning van het
Opperhooft (’t geen nu een Boekhouder
is) het wagthuis van de foldaten , mits-
gadere een groot getal huifen, zo der1
Ghriftenen, als der Mooren, zynde die
der laatfte ter regterhand van de V^e-
fiing-, dat men aan de twee. Moorfche
Tempels ziet, alle vari Gabba Cxabba,
na de wyze dezer inlanderen yry net op-
gebouwt, die daar een fraay^jianzien onder
de lommer van een menigte Clap-
pus en Capoc-boomen, die daar ontrent
geplant zyn i komen te geven.
Na dat hier in de bogt van Gajeli eert
vefting gebouwt was, heeft men al ’t
volk belaft , rondom die Vefting zig zel-
ven te komen nederilaan , alwaar meri
zedert in het eerft 15 » en wanneer ’er
zommigevande ingezetenen vanBoero,
Chriftenen wierden, 14 dorpen in deeze
ordre heeft geplaatft gezien;
Tbh Ooften van de Vefting , vondtNaameh
men goed Roemah Ite 5 Hoekomina,derby
Balamatta, Tomahoe, en MaiTerette te “ nef
leggen. WaySamma nam de plaats a.g-d0rpen;
ter de Vefting , vlak in ’t Ziuideri , in:
In ’t Weften heeft men de dorren Ma-
roelat, een deel van Leliali, Tagalifla *
Hat j. Cajeli j, Bara | en Liflella by een
gefehikt, en de Chriftenen, die meede
een byzondere Orangkaja hebben , die
over 103 zielen j en 30 weerbare mannen
gebied, zyn aan de andere zyde van
de Vefting geplaatft j in welke itaat het
tot nog toe is; , Uit het welke men
klaar z iet, niet alleen wat een gering
getal van dorpen zig nu op dat groot
Eiland bevint j maar hoe weinig het
ook bevolkt is , aangezien al de zielen,
by malkanderen getroklcen, volgens on-
ze aanteekening van ider dorp , in ’t Man-
byzonder, pas 3754 zielen, en i3iifchap
weefbaare mannen konrien uitmaken ,.g*”ro,
die met malkanderen 604 Dati ’s , of
Hofdienftdoende Perfoonen , uitlever-
den, dat zeer gering vöor zullt een groot
landis;: '
De rivier Way Abbo ? die pas een Rivier
groot half uur Beweften dit dorp Ca- ^ 7.
jeli legt, is zeer dik en drabbig, dog
ftil van water , ten wäre in ’t Regcn-
ß *- zailoeii 3