Iff:
p ß B E S C H R y v i n r P I
?n e e d ^ n v A - V
h ehren j dat dan gcmeenelyf ook zeer 2?lfce duidcl)'ke Wag.
... «ualyk uytkotnt, vooral, zoo hetbv- n “ dcr Klaeers
dö| zo zulk een
H S E S f l i P « z? S i i Waakt , dat
Up® over deze ofi
S ,® » M W w i S klagen, dan is’t:
meu S > r 2e“ ' qualyk bekomen
, boewel .d« : weer maär daar, van
1 I op Batavia Patrooncn
aan t H'oogerhuys heeft:
*-■ ik weet; dat ’er van fomminr Lande
en°8enCkn«1 .mCnigtC Vlui g^ldenary-
knevelaryen , zo ontrent de In-
- landers, ah ontrent allerlcy andere in-
gefetenen, gefchied, cu ook w e l% £ .
ten , meer dan eens, ’er over gedSi
fmM, ™ ar over zulk ¿feü Landvoogdi
verdiende met alleen afgbfet, maat vfv
Ü ^ nder M i
« J - Ä 'n lK B ! 't allerminllc .ge-
v o lg t is , alleen , om dat die klagers
g l l i P p p RequeftenlS
zetten dorften, wel weteiide, dat zy
■Reouefe Requeff weer aVanO r1deen 8 rLoanndd“v o> o™gd deanl
lra' Plißm ?dlt frP’rr i°oSt dpaalr dbaend aolrlvee“n uÜyt,
zu k ee„ ,PL T anaV00gd bP Bata™ ,
bbeei ddeenn Lbeik endaV ,° 0ggehi e’ fdoem v orcodr“ te“ ft>a haonn,
nen I r Ü l d«idelyk « “ -
r V i ™ dap al 20 weinig zullen
tegenfpreken , als de MMMM
Landvoogdy hunnen Landvoogd , ten’
S S L !? . S*“ , « * w orivrimd wilden’
hebbm 5 ..daar ondertuflcben de' faaken
t«lafte van-zulk ’een Landvo^d neder-
gefleld, m n g zelven volflaagen waar-
^ b g , en maar te onderföeken waren,
om zulke menfchen te redden; hoewel
. er niet eens ha vemomen wierd.
¿ » f S p P bequaam om een
ganich .Land in gevaar te brengen van
tot het uyterfte dikwils te können körnen
, wanneer men de menlchen het
grootfte ongelyk dpet, hen uytmer-
g d ’ en ",°g den weg van ordentelyk
te mögen klagen affnyd , ofdien niet,
dan met grooter gevaar, voor hen,open
laat: want een Idele kas rnaakt zccrligt
bCToyde finne m 2ulkc fen
handel ngzyn de rephte niet, om den
verdrukten Inlander, die dikwils 3 9
als men t gelooven zou, geperft werd
1 " ehouden; maar vcel beter was
net, zo men daar op zekefe tyden een
“ P J’gep.'CommilTaris zond , aan
j S)L zieh aanftönds wel openbaw
ln f r t i“ Con>mifiiriiren werden
wel na deze of gene Landvoogdyen om
dbeenuezne lmv geng,e wzoi nde£r gd at 'er eemniggee rre
hoe veel. te eema k
x ~ VT &‘'VV15L toc zyn , geionden •
hoe veel.te gemakkelykei zou men “ i
dan können, en ook behooren te doen,
r__ r v x tccuy .zuiKC duidelyke klag*
bvftaan n “ i, ^ g e r s naamen niet
men ’i™ 01' * " °°Se der genen ko-
L “ V’. dlc mag«? 2yn om die faaken
ten mmftentconderloelten , en zc dart
na hovmding teJherftellen.! M p
ben djerhalven altyd van oorded
fdbf? ’ j de Raad in een Land- .Schiy-
:™0gdy > daar do Leden zoo van den v®8=-
Landvoogd; af hangen , meer diend,™*?
om veel quade faaken van hem (alzob Lcfa
y hem niet bgt zülfen durven tegen- vrnda
fpreeken) te dekken,en 6m a g te rd e^ .
bcflüyten van dien Räad maar a ls’t e f e d
fcbuylen, ds. om^ hem ergens .¡„ tegen
te ftaan , alzoo . de Heeren op -Batavia toe8e-
rmmers wel hy zieh zelven weten, hoe:VM6i
gcvaarlyk het is den Opperbeilierder in
20 cenXandvoogdy tegen te fprekert;
ja een Landvoogd zou 't in zyn gedag-
w t met .durven neemen , om van ie©
Jaaken maar een alleen , Indien hy die
zelft verantwoorden moeft, tedoen, daar
hy er nu i oö, die quaad zyn, zeer ge-
mft-op Zig neemen dürft , dewyl hy
door den Raad gedekt is. Ook geeft
het weleemgenfchyn, ais 0f mc„ ;die
faaken met anders had können fchikken,
vermits de Raad dit mede toeftemt;
maar niemand., al wift hy nog zo veel
H L a “ Lilndvo°gd , en af zag
dnrft Wa§“ n°S 20 fli“ gmgt
5 e“ woord (vooral, als de «rite
Leden het met malkanderen eens zyn)
kikken, om dat ider, voor zig zelveh
bevreeft zynde, denkt, dat het zvn
ook 7 thoudep zal> buvten dat L
ook dikwils een Landräogd , die hem
Wel gedaan hedt , geen ondienft doen
wil, en g l wilde hy dit in opfigt van
ae ltcrke hand bele>t 2w0e0r dzeonu ,h yhedto oter
tonnen bewyfen , -aangefien geen Ge-
m e ryver , al quam men met iö
der een ’ V° ° r h™ 5 of imand an"
vvooooogHd lSch.r y8vCctnU yzgoeun.,s tegen de Land-
Oaarom ben ik mede van oordeel i
aat in een Landvoogdy geen Leden
van den Raad van den Lndvoogd eL
m?nF lTed“ “ afhanke,yk s maar al. te «S.,
men lieden moeften zyn, die op baat
w d f ^ “ L konden 1133,1» ™ van Star L1’ ^ 0m b™ i Jles » 1 geen onregtmatig was 3 te
können , en onbevreett te du ™„ te!
genfpreken; behalven dat daar op eeft
» c t bchoorde gefteld te werddn,
aa lleeeemniog ddi”e nend,e do“m’ o^py a ml oheeftt ewn eml-a'aorf
doep van den Landvoogd te
letten , en dan zou alles zekerlyk beter
gaan , alzo hy dan zo veel kykinde-
Ln ’ i r” ,mcraand bebben zou om
2yo qualyk doen te dekken.
Ook
A M B O I N A, * 7?
tnhoc * Ook heb ik altyd geoordeeld , -dat NageLgeld betaalden? iji beide die pos-*
‘erook ’er in, een Landvoogdy een beeedigd j ten grootelyks yerkort, en, m ftaat te
Notar is, die vari den Landvoogd ingee-: zyn,om dat met ved getuygen te jcon-^
ISen ?eP deele afhing, behoorde te we^n J nen bewy^P > maar pjs .het ’er op aahJ
Land- om . aan ider,_ die^zgytf met rpcht* epj quiuii, 5 moeften zy ;aljes liegen,, alzp
voogd dopt billyke wegen eifchje, ¿ten^^^ mip.-! zy van^^ niqm,and een.:getuygenis tegen
j j r “ Aep een hd!&: van. getuygenis der waar-1 die lieden , - ¡die betreltking ¿1 ,tpt zulke
vereifdit Höidr .Vpor zo verre die een eerlyk man,j Opperhoofden 9 of wel 10t ziftk eea
werd. npdig heeft , te geven 3 daar ik pu jteg- j Laödyoogd' ,n die mede- yan tdien ;büyt
gen kan ze)f opdervonden te .Hebben deelde , , ha.ddon , - konden , bekomeni
dät men van geen GeheimfcHryver ee-
hige de . mihfte;, getuygenis, tegen . een;
Länjdvöpgd gep.afleera, krygen,kan-, al
kan men zyn zaftk ongi zo kiaat;bejyy-
fen} behalven dat ook geen partjcplie-
re Perioonen > al Hadden zy de bn.yten-
lpoörigfte faak des werelds yan den
Landvoogd gefien^, daat af getuygenis
zouden durven geven , uyt vreele van
dopt hem bedorv.en te werden,, pm dat
.zy allen te veel J van den Landvoogd af-
hangen, en om dat onder ajle de Leden
,vän den Raad ’er geen is, die hen dekken,
of tegen hem befchermen kan.
Het is my zelf by zekeren Land-
voogd gebeurd , dat hy my eene faak ,
daar zeer veel äah gelegen was , die in
den Raad gediend: .had , en dierhalven
ook daar aangeteekend was , wel ftout
ontkennen dprft. ^ fchoon ik' dezelve,
buiten dat gepafleerde in Rade, ook
met verfcheide getuygen bewyfen konj
dog als ik Extrakt yan dit beflotene in
eden .Rade , of wel een- Atceftatie van
die lieden, die daar kennis af hadden,
rVeriogt, kreeg ik van denGeheimfchry-
■yer, die anders een ze?r eerlyk man was,
tot antwoord, dat hy my geen,Extra£t
:van die faak , als met kennis. van den
Landvoogd, geven dorft, nog mögt, en
«dat. , indien hy permiflie daar tpe ver-;
fog t, hy hem (gelyk waar w;as) aan-
ftonds wegjagen ,r en afletten zou. Ten
anderen, zey hy, durf ik ,om dezelve reden
, ook geen Atteftatie vän andere
lieden tegen. den Landvoogd , paflee-
ren j fchoön ik weet , dat Ü Eerw. in
die faak gelyk heeft,en gelyk hy fprak,
even zo ipraken ook die genen, die my
-getuygenis tegen hem zouden moeten
geyen.
Is dat aan my gebeurd , die een Prc-
dikant was , die geenfins van zulk een
Landvoogd afhing , zo kan men ftaat
mäken, hoe het dan met minderen, die
vän hem afhangen , en met den armen
Inländer, gelegen is. Ik weet, dat niet
alleen veele van die menfchen nu en dan
over fommige Landvoogden, wegens te
Ja ik weet, dat ’er Kopingen * qn Dorps-»
hoofden, geweeft zyn, die, de klagten
van de ..armé ^önderiä^ten ^ niet langet
könnende hooren , en by eygen bevin-
ding wetende , dat zy ; waarlyk <j$o yeçj,
als zyzeiden, .verkorf waren -».hen fipt
te' kort betaal.de uyt hun beurs gegeven
hebben;, in , hppe dat zy gclegenheid
bekpmen zouden , om her pp Batavia
door defen of gepen weg te dpen Weten.
Indien ik ook gelooven mag, ’t geen
men my daar van gefegt heeft, zo is d^t
by veelen pp Batavia ook wel, bekend
geweeft 3 maar daar wierd niet het mir}-
lte onderfoek na gedaan, behalven dat
het dien Landvoogd aan geen iniddelen
ontbrak, om zplke quade gerügten, door
redenen van meer gevyigt ten eerften
te dempen 3 dat ondertuflehen bequaam
was, om die elendige zoVzeer gedrukte
menfchen , die niemand hadden , aan
welke zy met hoope. vän.eenig goed
gevolg klaagen konden * tot het uyter-
tte te brengen.
Ik heb ’er gekend , die deze en gene
Inlanders een menigte van tyd , voor
zieh ,. en in hunne dienften, gebruykt,
|en helder nog penning gegeven,
hebben , om hen voor de moeite te
loonen , terwyl . hunne.. vrouwen en
hinderen van honger fchreeuwden.
Ook heb ik ’er gekend , die allerley
goed , dat zy by dezeh of genen Chi*
nces van hunne gading zagen, ^ maar
lieten halen, die noyt > cen ituyvèr
daar voor betaalden. Nog heb ik ’er
gekend , die voor een menigte potten
met geconfyte Nooten, dopr zekeren
Confiturier hen gelevert, en daar over
zedig aangefproken zynde , dien man,
in plaats van.hem te betalen , zynen
ondergang gedreygd, en ook zederc.
gezogt hebben 5 maar wat mag ik dit
eene geval aanhaalen , daar my ’er 100
van dien zelven Landvoogd - bekend
zyn, alzo hy niet gewoon was imand
te betalen, en maar te trekken.
B ^ v - Ik kan niet voorbygaan-’, dat my van Seldfaoie
kort betaalde Nagelgelden, aan. ver- zekeren Chinees, als ook van zekeren 70c£"
fcheidene Icheeps-vrienden, en andren, ! Capiteyn der Nederlanáfe Borgery , 'oi «„öS-
geldaagd, ja dat verfcheidcD van hun-j van meer andren. diezeergoede kennis gtregtig-
ne Hoofden betuygd hebben, zelf in van die zaak hadden, verhaald is. heid.by
cygen Perfqon door,die genen , die of DezqChinees had rwee of driegrootefS
hunne Nagelen woegen , of hen het ftukkenAmber bekomen,die hy aanze-voogd
kerenSePleesdi