mfo-«' : t e
N S C H 5E
. Nu waren ’er.wel vecle , doch niet 4?
le dc rpcryinken en ftokebrandeh,uitdc
wereld geholpen y . dät pns de tyd, en dp
gcvolgcn genoegzaamzuUenlecien,
uit de fineulende: vpnkcn kort d^ar na.,
een groot vuur outftaan 1s, dat; npeh ypel
jaaren hier na ' in volle vlam geblaaht
heeft. - ..
£¿43. V?s d^en zaten by ons gevangen Z)«*-
mahoe , zoon yan den geylugten Kipatj
vaoTCambello, als ook de broeder van
fien Cbatieb JLanoero van Bonoa , twee
,^^gropte voorvegters yan Kakiali, diezelfs
F vericheide Nederlanders gedood, endaar
op j geroemd hadden.. Ook Pati Leka,
Kipati yan ,Loehoe, ,de, groot fte aanzet-
ter vaii.der Lochoeneefenopftand.
Dgs&dric 'wierden als hoofdweder-
fpannigen: tegen hunnen Koning ter dood
verwezen, en over ,’t. pleiten van veel
gnfchuldig bloed den 7 September op ’t
plpin des Kafteels onthalft, en op Ma-
djira's verzoek ontrent Djown Loehoe's graf
begraven.
De Heer Caan, meenende dat ni* ¿1- DeHc«
Jes in redelyke order gebragt, behajvenCaans ^
dat hy vry wat haaftig van aard was
vertrok zeer fchielyk met zyne Vloot naßauvial1*
Batavia, terwyl de j vyanden, die ; yan
Wawani overgebleyen waren, zieh op
Capaha verfterkten. t .....
HEX DERDE BO E K
E E R S T E H O O F D S T ü K.
De Heer Dcvamer , ;fcbaft de regeering dei? vier Hoofden van Fixtoc, en dien Ctpi-
tein , af. Eh verklaardde E. Maatfchappy nu voor bare,overhead. Hoe Cajoan, en
andre dit opneemen. Een Reduit op Amblauw gelegt. Iman Nocflânivel op de Laha
gepJaatft. Toeloecabeii fpand weer met die Man Wawani aan. Dé wederfpahmgen
weer afgewezen. Kaitsjili Laxamana elendig overleden. .. De Heer Demmer doetzyh
eerfte Hongi-tocbi. Vtndverfcheide dorpen op fir and afgekomeh. Zyne verrigtingen op
dien tocbt.Op Ceram, Kelang ,enz. Madjira op Loejioe weervov&fteld.TócXofc&tlx verladt
ons feenemaal. 'De Heer Demmer doet in èene maand meér, als alle zyne voorzaatçn ih
bun ganfche Regeering’ I Van der Heiden neemd Tehelia, èri Lâwadyn, gevahgCnllA.
1 644 Leliato op Batavia onthalfl. Ternataanfc gezanten, hier verfeheenen. r Tehelia,
en Lawadyn, onthalft. De Heer Demmcrs vrugtelo.ozeJoch.t na Capaha. En bar? ber
febeid der wfderjpannigen, r Capate dooç de onzen bélegerd. Ongemeene zware aardbeving
hier. Schaffilykc gevolgen yan tien. OrangKaja Baros- begenadigd. ÉènigéHÔofden
van Alang j en Liliboy, onthalft. Zware boete van de Ambpniche OrangKaja’s;,
door voomoemde gezanten ingevordert. Verfchçide grooten na Ternate ofstboden. Klagte
van de Heer Demmer dan den Koning. DcHeèr Dcmmèrs rhislnkte aahflag oft Capata.
Van waar hy met de Hongi na Ceram pverfteekti Zyne mtdefange ni veirig-
tinge aldaar. Patiwani, en Swagers dood. Van der Meuleri körnt hier met èehtg ont-
zet. Der de tocht van de Heer Demmer - na Capaha. - Leugens, den KonihßäoorÄ-
lonÌb Cardinola in 't oor geblazen 5 door de ffeer Demmer wederlegt. Madjira m
Ternate , met eenige grooten en Terbile, om zieh over Zekeren moord té verantwoorden.
De Hitopëfen , ftraf door de Heer De. mmer aangefprokeni Toelpecdbc&igoed y oor*
nemen , vcridelt. De OrangKaja Baros gevangen, en onthalft. Een nieuwe'Capi-
tein Hitoe, en vier Hoof den deß, Lands, door de. Hitoeëlên dangefteld. De Hongr-öm-
y oor Capaha. De Heer, Demmer fteekt over na^Cambello. De HeerDeinmer zet
.ÀlfoerécJèn op V land van^ Hitoe. De Hitoeëfen doen de koningen van Macaflar,
Atsjien, en Tidore, om hulp tegen ons verzoeken.
E Heer Demmer ging kort na
de Heer Caan's vertrek Hitoe
viüteeren , vcrgaderde
alle de OrangKaja’s . in de
nieuwe vefting van Ceyt by
een, liet den ouden gevangen HealeJJi,
na een ernftige vermaning aan hem, en 41e de OrangKaja’s, oni beneden te komen
woonen, los, en zei hen ook aan,
dat, yerjnits Capitein Hitoe nu dood,en
*t l¿id yán.Hitoe door de E.Maatichap-
pÿ ovetwonnen was, hy voortaan niet
verftond, dat ’er meer van eenen Capir
tein Hitoe, of de vier Hoofden des Lands,
gelprokcn, veel min een aangefteld zou s .
werden , en dat zy nu geen andere over-de regee-
heden , als de E. Maatlchappye, en den ring der
Landvoogd van Amboina , hadden t e vi«
gchoorzamen } het wclk ook haar Edel-5° ^ “
Heden op Batavia *t jaar daar aan beve-¿dien
ftigd, cn bevòlèn hebben, zelf die naa-Capitein
men niet meef te'gèbruikèn. .f'\ a£
Tegen.het ëerltë, d f ’t afíchaíSápíyán
den Capitein Hitóe, hadden de ¡Jitocc-
Z A A
:iï43. iën niet veel,alzoo deze Regentzynoor-
Envcr-ipfonk niet van de Amboineefen Had,
F^Maat^1• aar ^°°r Portngeefentngevoerd was;
/doch ?t aifzetten van de vier Hoofdëâ j ,
nu voor zynde de grond van hunnè oude regee-
haar 0- ring ,en ’s Tands eerfte beginzel, was nen
verheid. zeer onaangenaam.
> Waraneà <de Hitoeëfen dit aangezegt
wierd,was Tanihitocmefien niet tegen woor-
dig , maar hàd een groot feftein bp Hi-
toelama aan zÿn huis, waar-in hy, zoo
tneft gifte,de gémoederco zogt teicliik-
iten, om hem Capitein Hitoe tc malten
.D
e Heer Landvoogd, om dit neft en
. hunne raadflagen ten. eerften te ftoren,
trofc na hem toe, deed hem zieh, dat
zulke groote raadsvergaderingen by particulière
lieden de E: Maatachappy niet
aangenaam, nog behoorlyk waren, en
zoo hy landzaakèn te behandelen had,
dat men dat met hem ak Landvoogd,
en aan ’t Kafteel, doen moeft. Dat hy !
ook diende te weten, dat men nu van
.geen Capitein Hitoe, en van de vier Hoof-
den,meer wilde gefproken hebben, om
dat ’t land Hitoe nu Compagnies land
was.
HoeCa-- De oude Cajoan zogt zieh wel te
joanen verlchoonen, als of daar van ¿een
andre idit lapdzaaken , en maar gehandeld
opuamen.Was, om (jie yan Mamalo tot afleomen
van gebogte \é bè^vêgen; doch met
de uiterfte veri)àaftheid noorende, dat
’er geen Capitein Hitoe, noch vier Hoofden,
-voortaan zouden mögen 23m, zoo
vraagde hy, of hy dan geen meefter over
het zyne, te wéten, over het Oeli Ala
op Ceyt, blyven zoude j waar op zyn
I Ed. hem kortelyk antwoordde, dat hy by
zyn komft op Ceyt hoorcn zou, wat daar
over befloten was.
- Hy,en Toeloecahefi, verfcwolgen dezen
harden brok met een Moprfchegeveinft-
heid} doch waten in hun hert mer over
ten uiterften misnoegd.
Het was voör déh Heer J)emmer een
hacchelyke zaak,dit groot lid van den Am-
bonfehen ftaat zpo lchielyk af te 'zetrten,
en de Amboinedfche afgeknotte ader van
regering zoo gevoelig toe te Ichröejen ;
doch ’t was e^:er iets, waar van alleen
de ruft van de E-. MaatichaTOy in dëze j
geweften afhihg , alzpo zy die anders
- nooit te hopen nad , wèshalvenhet nood-
zakelyk was , dk-eéns met hardyogtig-
heid dpor te zetten, en dçn wispeltun'- :
gen en trotfen Hitoeëes te doen weten,
dat men zieh niet langer wetten van hem
wikle laten -vobrichryven.
Een Ke- Y^n hier vertrok de Heer Demmer na
duitöp Amblauw, alwaar hy, volgens langbe-
Amblauvr vorens gedaan vazoek van de Inländers,
gccßt‘ de plaats yoor ecn fteike Reduit affteken
liet, en heeft zdf den la atften Septem-
K E N. 145
ber den eerften fteen daar van gelegt, 1^43;
zullende volgens ’t beftek 3d voeten in
’t vierkant zyn.
Hy ordonneérde den Imam Noeffanivel Imam
obk j die tot nog toe ontrent het dorp Nocflarf-
Notíflánivel gewoond had^ aan de Laha LsOu^ge;
te gaan woonen,'om tc belctten j datdCphatiL
zwakke Oiriftenen, te na by deze Mooren
zyndé,met te veel met dëzelVcmog*
ten verkéçfeh, en daar door veel lient
tot dieri Godsdienft overflaan.
Toeloecabeß, die dit afzettéh van de vier Toeioé*
Hoofden des lands niet verduwen kon, cabcü
vervoegde zieh aanftonds by de overiecfpan* 4 .w eaje rlPp annciingen, en nam1 ze. m. zyPn e weevra mnet
beicherming, die op Capaha byeen ver-Wawani
gaderd waren, en had noch deftoutheid, **»•
van aan den Heer Demmer dit als een ftuk,
waar toe hem zyn Wct en Godsdienft
verbond, te doen weten. Cajoan fprak pewe*
nogmaals voor dezeluiden, dog de Heer
Demmer zeide,dat zy geen genade weer- af?cwc-M
dig waren, alzoo zy de zelve, toen zòzen.
hen meer als eens aangeboden was, veragt
hadden. Wilden zy zieh op genade
en ongenade oveigeven, of wegvlugten,
dat konden zy doen , maar zy zouden
dan op zyn tyd hunne ftraffb niet ontgaan.
Ook waren by hen nog f 0 MacafTaa-
ren, eri daar onder Crayn Dipon, en Ra-
dja Mengapa, hunne twee HoPfden, be-
nevens Kaitsjili Boeton , die rieh in ’tZa-
goe-boich agter Sinalo ophielden, van
waar door de onzen veijaagd zynde, waren
zy mede na Capaha by de andre op-
roermakers gevlugt j na dat zy in ’t bofeh
Veel ongemak geleden, en vericheide van
hunne makkers verloren hadden, alwaar v .
ook Kaitsjili Laxamana, Kakiali s fchoon-
vader, door honger cn vermoeidheid af- naa2en-"
gemat, eindelyk aan zyn dood geraakt dig ge-
Was. . ' . fto rven.
De eerfte rechte CoraCora-tocht, by De Heer
de Heer Dummer gedaan, viel op den 18 Demmer
Oftober voor , op welke dag zyn Ed. do5î zYa
vertrok. Hy ging met 400 man de va- Hongi-
ftigheden. van Alang bezigtigen, die zy tocht.
boven in ’t geberete gehaa hadden. Deze
vond hy meêft verlaten, fcn ftak de
zelve ih-brand, van daar de kuft van Hitoe
längs feheppende, vond hy de meeftc
dorpen, volgens zyn ordre, reeds van
Let gebergte afgekomen, en alles íchik-
kende om rich op ’t ftrand ter neder te
zètten.
Die van Lebelehoe, en WaufelaU, vind
; hadden rich, by malkanderen op him ei-verfebei-
gen Ftrand gevocgd, en verzogten daarde dor" .
te .mögen blyven, als zynde bevorens al-
tyd de groote markt van -t land daar ge- âfgcko-,
weeft. Dit wierd hen toegeftaan} maar men.
hunne verlatene dorpen bp ’t gebergte
wierden afgebrand.
Het dorp Laÿn, te ver in *t gebergte
gelc