A M B O N S C H ' E
1.710. m u m m t e * bewogen zyndc, van
mwtffcheide.
- Ik heb hem naderhand op Batavia
buyten *t Kafteel nog eens zeer geval-
lig öntrftbet 3 dog Hy-lag op den-weg
vöor myne vbeten , eer ik eens will,'
wie hy was, alzoo ikdagt, dat hy lang
na ’t V aderland yejrtrokken was 3 maar
hy betuygde my daar nogtnaals zyn her-
tcly ke dankbaarheid, en zeide my, dat
hy'zedert zieh met de uyterfte omfich-
tigheid na myne vermaningen gericht,
en dat God ook zyn goed voornemen
gezegend had. Ik antwoordde, dat ik
zeer verblyd was dit te hooren , maan-
de hem aan, om op dit regte fpoor te
blyvert, en zey, dat dit het eenig mid-
del was, om tydig zy ne ipoedige be-
vordering, en eeuwig ook zynen wel-
lland te bejägen. Ik veribgt hem, dat
. hy my eens zou komen beiocken , dat
hy bifloofde te doen , nam daar op af-
icheids dog heb hem federt niet meer
gezieif; ' .
Sedert A°. 1707. had- zyn -Ed. ook
begonnen van den Olifant af houtcBuy-
fen diep onder de aarde te graven, om
’t water op e.en verborgene wyfe in ’t
Kafteel te brengen 3 dog dat bleef dit
iaar fteken, alzo de Doorboorder der
Doomen , en legger van deze Buyien,
fchielyk in een van die gegravenc put-
ten Hortende, dood bleef 3 ook was zyn
Ed. met dit werk nog maar half weg
gekomen.
De Nagel-Oegft was dit jaar niet
hcel groöt en maar matig; geweeft.
Volgens opgave waren ’er ingewogen,
Matige
Nagel-
Oegft.
Bhaaren. Ponden.
Aan’t Kafteel - 349 0
Op Honimoa 1 333 po
Hila 10 0
Oma 203-^ 0
Larike 4° 3«r
W ~ 47f .
Lading Waar van in Schoonderloo 72 f Bhaa-
ren , en 6 ponden , dog verder waren
^ c* ’er in de andre twee fehepen nog zo veel
Nagelen geladen , dat de ganiche over-
gave 205*4 bhaaren, en ettelyke ponden
beliep 3 behalven nog iyo potten ge-
confyte Nagelen 3 1800 ponden Mocr-
nagelen voor Japan, en 1000 ponden
Coclit-Lawan.
De Hon- Den 27 Oftober, vertrok de Heer
na'ßoef 'Fan der Stel met ip Coracora’s op de
Hongi-tocht na Boero,om het beroem- 1710.
de Meir daar a ook te gaan fien. Wat
zyn Ed. daar van ontdekte, hebben wy
reeds in de Befchryving van Böero aan-
gehaald.
In -Decembcr begon zyn Ed. , van
Boero weergekomen, het Höofd mer-
kelyk-te vcrbetcrcn-, en veel meer dan
oit te-voren te verfterken 3 . en was met
de Hollandfche Nieuwe Kerk nu al..zo
verrc gevorderd , dat. zy half gedekt
was.
Voor de Voorpöort ftaat wel uytr •
gedrukt dat zy 1710. gebouwd is > dog
’t liep nog lang daar na ^an , cer. zy
klaar gcraakt, en cer daar in de eerfte
Prcdieatie gedaan is-
A°. 1711. den 24 Februari, quam
hier t Schip Driebergen , den 26 het
Schip Bon, en op r de zelve dag ook de
Haringthuyn 3 met het eerfte quam ook
de Incugo-maker, Ahraham JVeßplate^
* ‘ Ontrent dezen tyd begon de Heer Ao.i7ii
Landvoogd opk een groote. Nieuwe ^en
Thuyn ontrent de voet van ’t Geberete ®[°uwc
van Soya, niet verre van de Ri vier den Thuyn
Olifant , aan te leggen , daar- allerley aange-
feldfamc boomen in te planten, en op^S1*
dat iluk lands ook na by den Olifant een
zeer ichoon huys te bouwen.
De Nagel-Oegft had dit jaar tus-DeNa-
fchen de 12 ä 1300 bhaaren uytge- gel-oegft
leverd. S
Het Orangkaja’s Feeft wierd den n aar‘
Mey, en jn de 5 volgcnde dagen ge-
geven. -
Den 6 Juni vertrokken de drie fchc- Aard-
pen van hier, en den 11 was ’er ’s nägtsbeving.
na half elf een wieging van ’c Aardryk,
of zagte Aardbeving na een fware flag-
regen , zoo als die op hield, dog duur-
de niet boven een quartier uurs. I
Den 31 Augufti wierden alle de Pag-
ten , ook die van ’t Hanen- vegten cn
de top-baan, verpagt.
Den y September 171!. had men ’soploop
nagts tuflchen 10 cn 11 uuren diergely* van Waken
oploop van water, als men hier intcr*
myn tyd nog eens gehad heeft 3 dog
dit duurdc tot ’s morgens ten half ne-
gen. Het liep in een half uur dricmaal
op en neder,en wel 4 voeten zeer fchielyk
op, cn fpoelde twec huyfcn, en z
kinderen in Hative weg. Alle de put-
ten in Mardheika liepen droog. De
meefte loop was aan de Zuyd-zyde van
den inham geweeft 5 dog egter had
men ’er op de drie huyferi ook van
geweten 3 maar aan de Pojca niet. •
Men hoorde nog dich zelven dag »EnAard-
dat ’er op Oma een fware Aardbevingbeving
geweeft was op den zelven tyd, als de op- °P ®ma»
loop hier begonnen was. Ook was ’er
Aardbeving op Honimoa , en N oeifa-
laocc,
iVio.
Des
Schry-
Versver-
trek van
Z A A
laoet 3 en op beide die Eylanden , cn
ook op Oma 13 a 14 maal, als ook aan
de Pas Baguwala , oploop van water
geweeft.
' Men hoorde kort daar na ook, dat
Aisme- »er een zcer fwarc Aardbeving in Ban-
Banda. da op dien zelven tyd geweeft was , daf
zekerlyk de Hftofd- oorfaak van dezen
oploop van het water zal geweeft zyn.
Den >7 Oftober , vertrok de Heer
Landvoogd weer op de Hongi-tocht,
op welke weinig faken van belang
waren voorgevallen 3 alzo nu alles over-
al in ruft bleef.
A°. 1711. ben ik met het Schip,
Ouwerkerk , in Mey van hier ver-
tr?k van trokken , en met myn huysgefin be-
SerAo. houden voor Batavia, den 8 Juni, aan-
171z. gekomen3 dog den 12 dito, öp Son-
dag cerft aan Land gegaan, om dat de
363000 ponden Nagelen, dieditichip
mhad, ’er eerft uyt moeften zyn.
De Hol- Ondertuffchen heeft de Heer Fan
landfehe der Stel, de Hollandfche Kerk , dat
Ke.rk een fraey fteene gebouw was, vol-
t°yd- t0yd 3 in ’t welk den 13 November,
door den Heer Groenewout, de eerfte
Predicatie is gedaan , waar in ook op
dien zelven dag Juffrouw Wilhelmina
Heemskerk , behuwdc Dogter van zyn
Ed., met Monft. Carel Schulerus, Winkel
jer, als ’t eerfte paar getroud , en
waar in op den . . . Januari, 1713.
zyn Eerw. Soon eerft gedoöpt, gc-
lyk ook zyn Eerw. Beminde , Juffr.
Anna Theodora Cofierus , allereerft in
die Kerk in die zelve maand begra-
ven is. ‘
Ontrent dezen tyd heeft de Heer
Fan der Stel, ook zyn huys aan den
Olifant, wel ten eyndc, cn in ftaat ge-*
bragt 3 maar in dit jaar quam uyt ’t
Vadcrland op Batavia tyding, dat hy
dien Thuyn, en ’t zelve Huys, wel
zoo lang zyn Ed. daar was, zou mögen
gebruyken, maar dat het dan weer
aan de E. Maatfchappy zou moctcn
komen.
Meermin 0l}trCnt dezen is ’er ccn Meer‘
hierge- min in Amboina gevangen, van wel-
aien. kc wy nader onder de Viflchen van
Amboina fehryveri 3 cn dierhalven zullen
wy hier nicts vorders daar af zeg-
gen. Ook gaan wy veel andre faa-j
ken , in dit en de vordere jaaren voorgevallen
, voor by, om dat wy uyt het
voorige genoegfaam fien können, wat
’er jaarlyks in deze Landvoogdy ge-
woonlyle voorvalt, cn om dat wy, beft
oordcelcn , het vordere, dat ons zou
mögen bekend zyn , over te flaan.
Ook gaan wy voorby om van jaar tot
jaar aan tc wyfen, wat Nagelen ’er ge-
K N.
, vallcn , en van daar na Batavia ver- 172a
; voerd zyn , om dat het klaaar genoeg
¡uyt het vorige te giften is , vermits
men in ’t eerfte jaar een groot, en in
r t volgend een kleen gewalch door de
¡bank gohad heeft.
Na dezen tyd heeft de Heer /^»Dedood
j der Stel, nog 8 jaaren hier geregeerd , uanclc
en ii , zonder dat ’er zedert
faaken van belang voorgevallen zyn,stcl.
den 13 Oftober 172a, na een beftier A. i7«,
van 14 jaaren, 8 maanden , en ¿0 dagen
, overleden 3 een beftier zo langdurig
, dat daar van gcen voorbeeld
(myns wetens) in deze, of in eeni- .
ge andere Landvoogdy te vinden ,
jhoewel het in zieh zelven (al was het
ook hog zoo wel) niet zeer te pry-
ien is, om dat het Beter gekeurd word, , •
dat ccn Landvoogd maar drie of vier
jaaren op eene plaats' blyfl, alzoo hy
*er anders te veel magt krygt, eh tp
diep ingcworteld raakt, dat met ree-
den v.oor de ingefetenen niet hecl goed
geoordeeld werd.
Zyn Ed. is in’t begin vart A°. i7i I *DeHcei
door den Bandafcn Landvoogd , deQabri
Heer Pieter Gabri, als 2p Landvoogd A 1721.
Beftierder van Amboina vervan-
gen. voogi
hier.
De voornaamfte werken, by de Heer
Fan der Stell in al die tyd gemaakt,
zyn deze geweeft:
J. De verbetcring van *t Huys des
Landvoogds in ’t Kafteel, A°.
1707. en 1708. Heer van
der Stel,
2. Het Huys van den ,Opperkoöp-
man aldaar , en de Hollandfche
Stccne Kerk, A0. 1708. begon-
3. Het HuyS van den Capiteyn aldaar
, A°. 1708. begonnen, en
170p. voltoid.
4. De Ooftzyde des Kafteels, en *t
verdere daär in A«>. 1710. on-
dernomen , en de Hollandfche
Kerk , toen onder ’t dak gebragt.
y. De vernieuwing van het Hoofd,
buiten ’t Kafteel van tyd tot
tyd , dog voor al 1710. zeer
verbeterd.
6. Een heerlyke Thuyn , en Huis,
aan den Olifant gemaakt, A°.
1711. begonnen , dog na zyn
Ed. dood is dit alles weer by de
E. Maatfchappy genaderd.
N n r-Dc