tz i A M B O ,*638 poor gelyke prys, ef in nagele», zullen
de Ternatanen 00k vermögen van de Ne-
dcrlawders te lojffeny zodanige Tidorefen,
of bare flaven9 als de Nederlanders van
den vyand in den oorlog bekamen!
H°S beloofd den Konink, op't ernflig
's$P«egeren van den Gouverneur Generaal,
niet alleén promptelyk metter dood te ßraf-
fen , die/van bet Eiland Xoela , mede
■zyne onderdanen ¿ . w elkenu ruim twee
jaaren géleden, zekeren Nederlandichen
Koopman,: Pieter Pauluszen gcnaamd,
en nog twee joldäten aldaar met een jonk-
•je, van Key yerby. Banda gedreven, körnende
, in fibyn van vrundfcbap 9 aanland
■genöodigd ) en zeer fcbandelyk vermoord
hebben , maar bok met den eerflen te re-
ftitueren 9 zodanige burgers-flaven, als daar
ßtccefßver uit Banda verloopen, gekomen
zyn.;
Zoo autborizeért en recommandeert zyne
Majeßeit mede by dezen, den Neder-
landfen Gouverneur van Amboina , om
zyne competerende geregtigheden dezer lan-
denr te vorderen en die jaarlyx met de een
of' de andere gelegentheid, ’/ zy by rescontré
9 of op ¿/«Compagniesfchepen, zyn
Majeiteit in de Moluceos toe te zen-
den.
Ende óm zyn Majefteit bet voldoen
dezer en voorgaande accoorden te meer te
doen be-yvereHy zoo werdj volgens bet ad-
vys der Heeren X V I I , en de belofte9
voor dato dan hem Konink gedaan, by de-\
zen door den Gouverneur Generaal, ende
zynen Raad tot een befluit toegezegt,
en beloofd, dat by , ofte zyne fucceffeurs,
jaarlyx van de Compagnie , boven des-
zelfs ordinaire geregtigheid 9 tot een veree-
ringe - genieten zal de zomma van vier
duizend realen van achteh\ die hem in
contant9 of zodanige rariteiten, als hybe-
geerd uit Batavia. of Amboina , jaarlyx
promptelyk betaald zullen werden, wan-
neer de Nederlanders zekerhtid hebben,
dat alle de nagelen in de Moluccos, en
in de Amboinfe quartieren onder zyn
Gouvernement vallende , 7 zy groot of
klein gewafch, alleen in banden bekamen 9
ander welke expreffe conditien voorfz. be-
loften voldaan, of by 7 contraríe van dien9
agtergehouden zal werden -} daar op de
Nederlandfche Gouverneurs in Temate
en Amboina, item des Koninks Stadhou-
dqr, aandflgtelyk zullen hebben te letten j
mitsgaders den Generaal, en zyn Majefteit
dien aangaande jaarlyx pertinent ad-
vys moeten geven.
Aldus gedaan, geéindigt, befloten, on-
dertekend, gefchreven , ende geze-
geld in 7 Jchip Frederik Hendrik,
ter Reede voor Hitoe, dezen
twintigften Juni A°. zeftien
hondert ,agt en dcrtig.
N S c H E.
, 3 ® h“ ln dt Tcmataan- ,s,s.
lehc Me van t germovterd cmtrall tuf-
fcbtx im Kmmk van Temate ter eem e,
ende in , Ed. Heer Gouverneur Genera*!
fl, * prefente Raaden m* India ter andere
S U mJ T f m H ■’«•m .
aan de Nederlandfche Reduit op Hitoe
geaccordeert en afgehandeld deor zyn
betd, den 18 Januari A. i i jp . ter prefo,-
tie van den E. Heer Gouverneur in Mo-
•B iJ ffflP van Broekum, in VKafteel
Maleyo ändertekend, ende gezegeld: ■was
’t wellt zyne Ed. welgcwenft had, tenaan-
wezen van den gmjeben Ternataanfchen
Kyxraai wäre gefebied, op dat alzoo in V
toekomende alle frivole pretentien van ignorantie
mogten geprevenieerd blyven, zulx den
1 ernatäanichcn Konink j 00k wel geviel
Mßar door abfentie van 'tmeerder gctal d/
Soafiva’s niet naar wenfib konde verrichten.
Is op:dato den io Maart A. 162p. zyn
welgemelde Hoogheid, vergezelfcbdpt met
den Goegoegoe, beide de Hhoekoms:, de
aoauva s , en Sciigadji’s, np'o-zrirorendi
den gaußhen Ryxraad van de Termtaart-
fche .kroon, wederom by den Ed. Heer
Gouverneur voomoemd in ’t Kafteel Ma-
leyo vergaderd, alwaar zyn Hoogheid den
voorfz. Ryxraad / collegialiter voorgißeld,
gecommuniceerd, en punltuelyk onderriibt
beeft9 bet vooTftaande contratt met haar E-
delbeden beiloten, ondertekend en gezegeld^
m welk by de ganfehe vergadering als de
Gocgoegoe | Hhoekoms, Soafiva’s, en
oengadji’s, in allen deelen niet alleen voor
goed, bondig9 en van waarden is gebouden.
maar beloyen en verbinden haar nader aan
haar Kmink9 als getrouwe vafallen, en onderdanen
, ’t vqorgementioneerde contraü in alle
ptnfüenvoor nu en eeuwig tehandhaven,,
onderhouden, en doeri oriderhöuäeh9 dest'oir\
konde hebben den Goegoegoe, en beide ie
Hhoekoms,«// aller naam deze adle ondertekend
, door den prezenten Ryxraad daar
toe geeligecrd zynde. Gedaan in ’t Kafteel
Maleyo, datum als vooren.
Ik Goegoegoe Kaitsjili Moefa.
Ik Hhoekom Bollöta.
Ik Hhoekom Limori.
Na dat nu zyn Edelheid aan de Heer Zyn
Ottern bevolen had, zorg voor de goed-'Edclheids
keuring der nieuwe contraften te dra-*ertrfk
gen, is hy van de Reedevoor Hitoe met Som
3 ichepcn na Batavia gezeilt, en heeftBatavia.
den gevangen Leliato (die namaals op or-
dre van zyn Koning daar onthalftis) me-
degenomen.
Na zyn Edelhcids. vertrek bleef de DeKo-
HeerOttens met Koning Hhamza nog ning tragt
op Hila, noodigende Kakiali wel dik.- vergeefs
wils, om af en by hem te komen j o'in ;^^ali t
de nieuwe contraften mede te ondertee- docn^cn
kencn.men.
m m . m m - z - A. a... ¿<538. kenen. om ’t welke te eer uit te weis
kctfjde Koning'hem een witten tulband,
ten' tbekcn van' zyn gunft zon^i’ dog hy
bleef halfterrig by zyn vorige gedagten
väö niet te ^oinen, alzoo hyyreesdeweer^
in de knip te raken 9 en dar dit alles maar
lökaazen waren > om.dq rot gemakkely-
. ker in de val te krygen* en hen\ eveh-
„ ;./ eens als Leliato t£ handelen. . p
sr- Hy li^t egter, ijoewöl yryjflaauw}Nye-:
^ ' ten, dat. hy de nieuwe contraften. aan-
iiam 9 en die nakoroen zou. • ^
Dewyl men dan zag * dat hy raet den
Koning, en den, Landvoogd 4 den fpot
dreef, zoö befloot ihen van däar te ver-
trekken. • • •
' ■ De Koning 'gaf aan de Coraeora’s*
van de buitcn-Euanden * daar by hem gekomen,
verlof om heen te varen >. dpg
hield van ider Coracora eenige luidenby
zieh, om hem na Temate te geleiden.
Die van Hatoeaha, hebbende verftaan,
dat hy van hen eenige jongelingen en
dogters eiflehen zoude, zeiden rond uit,
datze den Konink dan af en de Hollan-
p j ders weer toe zduden vallen 9 alzoo zy
niet genegen waren, hem die te geven.
Egter is het zeker, dat de oude rechten
der Molul^fe Köningen op nieuwvero-
' verde of verkregene landen dit mede bren-
gen, en dat heh die Koning voor zoo ver-
regeen ongelyk deed.
¿yne ’ Deze vorft dan ziende, dat daar in
Vaicby* tjie^te , doen was , quam den 3 Juli; den
l&d-wegbvef Van Hitdelama asm ’t Ka-
aan’tKa waar in hy gehuisveft wierd, om
ftcel hem by zyn aanwezen,wat vermaak aan
te doen. Ondertuflchen ftelden zyne be-
clienden niet weinig de pypen, met zig
zeer trots tegen de Inländers te tooneq, 1
en aan hen nu en dan zeer onbillyke c if
fehen te doen*waar uit niet weinigege-
fchillen reezen.
DeHcer Hy bleef hier elf dagen, en vertrok
Ottens weer over dien zelven weg na zyne Vloot,
crümerd na ^ ¿g Heer Ottens by zyn Hoogheid
Hooghcitnogmaals ernftig aangehouden haa, te
debedon- bezorgen, dat de vreemdelingen van zy-
genc ne ftraöden verdreven, en al de nagelen
vooir, aan ons gelevert wierden, of dat anders
v cn‘ zyne 4000 Ryxdaalders zoudeningehou-
Envooralden werden. Hy verzogt zyne Hoog-
heid 00k alle Ternataanen te doen veitrek-
ken, en een • nataänen ^ 5 Pgo ed .e<n= >getrouw Stadhouyanhier.
der, met welken hy wel overweg kon
ikomen, te verkiezen; al ’t welke ^yn
Hoogheid beloofde * aan den Landyoogd
'verzoekende,dat hy in zyne beieherming
nemen wilde den Priefter van Noeflani-
vel, die met 40 huisgezinnen van Wa-
wani afgekomen was, om zieh weer in
Noeflänivel neder te zetten.
Die van In dien tuflehentyd , dat de Koning
Wakkafi- nog aan ’t Kafteel was * quameu de drie
hoe, A- hardnekkige dorpen , Wakkafihoe, AK
■ E N. 123
lang en Liliboy, cindelyk denj* Juli aan ifijS.
’t Kafteel, verzogten vcrgifresiis, en^Scn
wierden na ’t vemieuwen der oude con-^g®^
trauten , in genade aangenomen * zondcrmenia
daar over eenige ftrafre (gelyk 00k gee-genade.
ne der andre dorpen * hoe.wel zy die wel
verdient hadden) te ontfängen. Doch dit
alles mögt by de Wispelturige Inlanders
niet helpen, alzoo zy die toegevenheid
daar na meer als eens misbruikt hebben.
Koning Hhamza Vond goed de Cora-
cpm’a van Cerams Noord-kuft* die hy DeCte
nog niet gezien had, voor hem te doen^0^
komen. Hy riepze welj maar zy w a -^ |^ :
ren doofj zy verftonden hem zeer wel,geren
maar quamen ijiet* wel wetende, waar- voor'Ko*
om het heim te doen was. Daar verfcheen
egter eindelvk nog een kleene Coracora te
van Tobo, die niet veel miflen konden 3 fchynen.
dog die Heydenen, van Caybobo af tot de
bogt van Elipapöeteh toe, lag hy ondrage^
lyke fchattingen op,wcshalven zy alle na *t
gebergte devlugtnamen. Ook hadden zy
met die van Ihamahoe opgeftemt den Ko-4
ning van alle Zyne eiflehen nietstegeven.
Pen 6 Auguftus vertrok Koning Enver*.
H■ hamza• van„ Hreit oe na Loeh1o e, daar hJy L, oeh,noae ; nog eemge gelchenken,. en to Bhsiarnagelen
kreeg, dat hem de Hitoefen oök
vercerd hadden, van daar vertrok hy na
Cambello 3 dog die wilden hem in hun
dorp,daar zy op Maflalyn Wel verfterkt
lagen, niet inlaten.
Toen de Koning Kimelaha Loehoe los-* JÖieVäfi
liet, en de Heer van Diemen zyn mis-*^1^ 0
noegen däar over toonde, zdide hy daar
op: weefi voor hem niet bang : want hy is ontfen-
myn ßaaf, die komen zal, als ik hem maar 8^
roep, en ik kan hem weer krygen, als ik
hem maar hebben wil.
Nu zag die Vorft, wien hy losgela- Kimelaha ■
ten, en wat hy aan dien daaf had* die Eoehoe's
hem nu de poort Voor den neus floot*en^^^
weigerde by hem te komdn, of hem öp ZynK<^
zyn eigen land te ontfangeni Hy had ning.
ajle de veftingen op Cambello* die Leliato
veriaten had, weer ingenomen, en
liet zieh nü niet meer aan den Koning
gelegen leggenj maar deed hem weten ,
dathy, fchoon zyn flave, egter niet af
komen kon, alzoo hy vreesde , dat de
Koning hem als Leliato handelen, enaari
ons overteveren zoü.
De Kbning wel ziende, dat hier gecn Hham*
gcfchenken voor hem gereed gemaaktza’svcr-
.waren, en vreezende, dat hier nog wel ?a
een flecht nagerecht mögt opgedifcht
werden, vertrok Ipoedig na Manipa, alwaar
hy in de bogt van Toeban ten an*
ker quam. Hy wierd daar heerlyk inge-
haalt,Waar over hy zoö vergenoegdwas,
dat hy hen, en ook die van Ämblauw,
nadernahd voor vrye lüiden yerklaart, en
! hen een eigen Sengadji of Hertog gege-
ven heeft. 1 O.A Hy