214 A M B Ò ÓS58. fen berg/ gelegen ; doch alzoo die berg
Van Out- zeer glad en flibbcrig was, en ’cr cen
g°qC™ na groote flagregen byquam, moeften de ©n-
Goclige-zcnV lchòon al tot aan de muuren van *s
zondeiv <yands vaftigheid zoo verre genaderd * dat
zy ’er metgranaaten inwierpen, cn alles ’er
al ih alarm en verwarring was, weder
vruchteloos aftrekken. Hy veitrok dier-
halvcn wecr na Banda , zendende van Outhoorn
naGòeli.Gocliom Keller te vérloflcn.
Deze, hier gekomen, bevond dat die
van Oerong en de nabygelcgene dorpen
alle afgevaüen waren, en dat zy een
Tinggang van ons weggehaald, cn vyf
Hollanders doodgeflagen hadden, zynde
daarenboven zoo ttout gewccft, om
op onze veiling aan te vallen, en de
fcheen-angels in brand te fteken.
De Hitoeëfen hadden vdrzogt hunnen
Landraad op Hitoe, doch niet aan ’tKa-
Verande-
ririgon-
B E & *® Í S f f lp S Í De Heer Hußaart gmg
derHi- den s May na hen toe, en maakte hen
tocêfen. bekend, dat dit door haar Edelheden af-
geflagen, doch tot hun vcrligting noch
ingcfchikt was,dat zy in deRcgenmoef-
ibri op Hik,doch in dendroogcn tydaan
’t Kafteel, vergaderen , mits dat de O-
rangKaja’s echter hun váfte woonhuizen
aan’t Kafteel hebben, en houden zouden.
Kdlérs ■ Gapitein Keller, door van'Outhoorn pas
dood* vervangen, en. ziek aan het Kafteel ge-
bragt , is in Juli ovcrleden.
Ontrent dezen tyd brandde de Gabba-
Gabba Kerk,voorledèniaargemaakt,af,
in plaats van welke de Heer Landvoogd
ecn nieuwe van hout, - daar . nu
noch de Maleytfe Kerkftaat, heeft laten
maken, die ook. (gelyk wy zien zullen)
tot dé Regèering ván deh'Heer^iw-
ghen geftaan heeft.. 3
In Oftober ging de Wctv Hußaart met
~ 37 Coracora’s op de Hongi-toçht, deed
Manipa cerfl aan, al waar hy over de 310
nagelboomen uitrocide. Van daar ver-
trok hy na Boero , daar hy een houte
palliiîade-vefting, van 4 f voeten in *t Vierkant,
met 4 punten lag, die by Man-
darsjah rioemde.
In dezen tyd quam de Pati van Lúdela
o f Liílcla, ook af, die zieh nu ai van
Kimelaha Tico afgezonderd had; ook
verfcheen nu Bongafari, jongfte broeder
van Kimelaha Haß,. die mede yrede qua-
men verzoeken ; doch deze wierden op
die voorwaarde aangenomen, dät zy Kimelaha
Tico moeften helpen vangen. De
andre broeder van Hafi lag boven in ’t
dorp Cajeli aan de koorts.
Om Tico gevangen te krygen, zond
de Heer Landvoogd den Fifcaal, Abran
Kimelaha ^am Verfpreet met aen Patt Luciela, Seng-
Tico.met adji Cowafa, en zommige andre Orang-
zyn huis- Kaja’s uit, die na eenige talmeryen den
vangen. Kimelaha Tico met zyn vrouw, en kin-
deren, op ’t ftrand van Luciela enBara,
N S C H E
gevangen kregen, en den 1 November
by den Heer Hußaard op Cajeli bragten,
aiwaar die Heer wel zyn woord oQtrent
de beloofde genade höuden wilde doch HtBataalzoo
hy tot ’t laatft toe hardriekkig.ge- ¡ f l f e'
blevcn, en gevangen genomen was,z ‘
zond hy hem den 4 December na Banda,
van waar hy na Batavia gevoerj
Alle de kleene dorpen van Boero * -4-
zoo hier nu alles in vrede was* quamen
zieh om de nieuwe vefting nederzetten,
in welke 4 yzere ftukken , nevens een
bezetting van 24 man , gelegt wierden.
Ook, fehikte men zieh daar tot het aan-
queken van de ryft.
Daar op vertrok de Heer Hu ftaa ft den Boero-
3 November weer na ’t Kafteel,. bcla* neefe o -
ftende den OrangKaja Oetsman, Pati ßagiers
lat , Sengadß Roemah Ite, en den Capi- fteel
tein Laoet, Hafi’s broeder, hem te vol-
gen, om als Oftagiers aan Kafteel te
woonen.
Die van Oerong, Quaus| en Erinama'*
van hunne ichelmftukken berou krygen-
de, en met reden vreezende dat het*hen
nu gelden zou, quamen aan önzevefting
op Goeli Goeli, om de vrede te verzoeken;
doch zy verzonden hen na Banda,
aiwaar zy voorgaven tot hunnen afval ge-
dwongen te zyn, alzoo die van Ooft-
Ccram, en Goram hen overvallen, en
hün OfahgKäja’s gevangen genomen
hadden.
De muiter Sinoosals pok de Orang- sinoos
Kaja Kabori van ¡Goi^m, uit het dorp ftoutc
©3y> en die van Keffing, voerden wel**3^
ecn geheel andre taal , en zeiden vlak uit
geen vrede te^-willen maken, voor en al
ecr de vefting Ooft-cinde weggenomen,
de bezetting verplaatft, en aan de Ma-
cailaaren , en andre vreemdelingeri , ae
vrye vaart toegeftaan was. .r.;
Daar op quam hier van Batavia een
fraai ontzet van 4 ichepen, 2. chaloepen,
en 400 ioldaten, waar van ’eregter 4z
na Temate, met de twee chaloepen, cn
1.00 na Banda met een Fluit moeften verzonden
werden.
In ’t begin van ft. 1 dyp ftelde de Heei Commii^
Hußaart hier Commillariflen van fiuwc-fod^n
lykze zaaken in j gelyk ook töeninBan- va*i1S:
da geichied is. Jgg gfe
Hy ftraftc in Jänuari ook Scngadji C& aangeilelt
wafa over menigvuldige gewelaenaryen A- 1Ö59.
aan de Kelangei-s, en anderen eepleeed, Cowa&
hebbende wel 13 vrye percoonen als f l l g S V
ven verkocht, en vcel Kelangers metnaryen^vj
geweld onder zieh getrokken, waar o-S^s#
ver hy gedoemd wierd alle die geroofde
lieden dp vrye voeten te zetten, izo
Ryxdaaldcrs boven dien tc betalen, en
hem verboden noit buiten verlof na Ma* -
nipa te gaan.
Ontrent dezen tyd,of wel den’i 3 De*
cember des verlcden jaars hadmcn.Sinot>s,
Orang-
Z A A
? ■*%. QtàhgKaja vàn Kcliwaro* een dorp op
Sinoos Goram , ook gevangen igekregen, die
gevan- l y aanmerkensvveerdigc aitikelenbeleed,
*eft’ «n onder andere, dat de Geramlauwcrs,
lenf gorammers aen zy Februari voòrle-
y'-- ■ . Tdeh den Koopmàn', Jacob Bomee vcr-
tfßeac'z ^ìaóord, cn dàt de Macaflaaren de chà-
r*-loep van den Anibonfen borget Pieter
Gilliszt0 ‘M de Straat Sapi afgeloopen
had^en.^
£ w Ar -f Dè Heer Hußaart vergaderde daarop
Hrttofx de Hongi in Aprii, kréeg foCoracora’s
knetde ’'fcyeen , die dè zelvé met Capitein
Hongina/^ Andrieszoon Vìficher voor u i t Zond,
Gotam. -y0]gcn(3c xelf van Honimoa, met welke
hy den 13 April voor Goeli Goeli quam;
doch had noch 8 RJiec-zeils , z chaloepen
en földaateö by zieh. Hy'véfr
deelde de zelve tri 8 Compagnien, en
ftelde daar over als Hóofdcn den voor-
noemden Capitein, en van Quthoom.
Hier van daan vertrok de ganfche Vloot
• na Goraitì j- en'verfche«i voor de vefting
Katoeloehi, daar zieh dp vyand zcervalt
'gcmaakt hw.
'I’erwyl Capitein Vtffcher op Goeli
Goeli was, had hy de houte in cen ftee-
rie vefting veranderd ; doch door een feilen
wind den 4 Mey 4 Coracora’s verlogen,
op welken dag wy in de Ley ook
de Fluit, de Trouvr , däwr jten anker lcg-
‘ gende, - verloren hadden. y • ■ . ' '.. i ■<
, In Juni wierd in Aitìboitìa Wcfcr edn
getal nàgéÌboomeriaangeplant.! De
geplant 'g^ootc dorpen vari Leytimor moeften ’er
§090 , de kleene 7000, en die van de
kuft Hitofc tot Alai% toé 4fooo aanplan-
Ten. ' ’ _ ‘
c Men zeide ook, dat de Bocronecten
Tomahoe , niet teeenftaande zy roèt
^ ons jnu reeds bevrediga waren, een ;be-
zending en vetzöek vàri ondefftand ■ aan
den Konifig van Macaiar zouden gedaan,
'-eri verzogt hebben , zoo hy noch jet in
den ^in had, dan ten eerften te-moeten
komen $ doch dit waren maar geruch-i
-tCU; ... ?
I -DeMö-^ Den 1 Jüni ^quam de Molrikfe ‘Heer
tnV^ - Simm Gos'hier, bin met den
i,and-.' - Heer Hußaart over zaaken van belangte
w ^ Haar Eddhcden hadden den Oppdr-
1o k k "kc^pman , Willem Baßing, nà Macaffir
’ gezonden, om te zieh', of men toöt dien
Vorft ook op zekere voorwaarden ^ou
können handfeien ; doch, die daar toe niet
te bewegen zynde, quam die Heer on-
verrichter zake in Amboina.
De Heer, Ondertuflchen vertrok de Heer Cos
Huftaart.den 13 Juli met i z Fluitcn weernaTer-
S etd • nate, en de Heer Hußaart tegen de Hille
Goram. tyd na Goram. Hy zond 3 feh len , en
5* Compagnien foldaaten vooraf, en volg-
d4~aelf den 23 September met 36 Cora-
"t:ora’$ 9 cn 142. foldaaten längs Ccrams
K E R U f Noord-kuft, brandende Waroe en Ra-
rakit af, dat de onzen, den 16 Oftober
voor Wayen op Goratn gekomen, ook
de dorpen Sapimora, en( Kataloehi de-
den. Ondertuflchen was dfe JHongi tot
44 Coracora’s aangegi ocid , waar by nog
4 f fchepen., en kleender vaartuigen, uit
Banda quamen.
Men quam den 24 dito voor Ayneika,
en zond defergeanten, Ditlofvart der Beek,
fen Richard Harmenszoon met 30Q zwar-
ten, om den weg vanKatafoelutfe bezig-
tigen , aiwaar eenige fchermutzelingen
voorviclfen. Men veroverde een vanhun-
ne veftingen, lcreeg yeel geyangenen, en
vond goed de gcheele Ooft-kuft van Ceram,
van Keffing af tot Rarakit toe, .te
bezecten. Daar op vertrok de Heer
Landvoogd met de Hongi, hoorendedat
Bay cole, Madjira’s halve broeder, de Boe-
ronfeefen weer ophitfte ora af te vallen.
Die van Hitoe begonden in Decem- *t Moiren
ber te moiTen, over dat z y wegens ft^Hi-
by woonen van den Landraad gedurig ß-
ver en weder verhuizen moeften, dochLand-
de Heer Landvoogd drong met ge-raad.
wdd door., dat zy noch een half jaar aan
het Kafteel moeften biyven. .
'A . 1660 ordonneerden haar Edelhe- ,
den, volgensichryven vandenzz December
i6fp,dat men den Boexoneesverder
het. aanteelen van ryft ¡aanmoedigen,
fen dat men *t laft in ’t eertl tegfen 40
Ryxdaaitfers, en de tpadi .(¡af ryft jn .die
bolfter) tot 30 Ryxdaaldets (van hem aan-
nemen zou.
Den zy Februari quam hier de Ko- DeKo*
ning van Batsjan met 2. Goracpra’s, en ning^van
met zynen Capitein Laoet, of Zeevoogd, j^ * 11
Kaitsjili Raumeja, om .zyne landentebe-derpas. "
zien; doch alzoo hy geen pas had, en
te trxatsgeweeft was, om die van dcniMò-
ilukifen Landvoogd te verzoeken, moeft
hy onvcmchter zake weer vertrekken. 3
Zyn.IZeevoogd ipeelde ondertuflchen
op Hatoewè niet weinig den meefter,
vcrvoerende^wel rzoo mäenfohen varudaar,
-die hy in Temate verkogt; naderhand Bn’Kait*-
die lieden wys makende * dat,de : Heer
Cos in Temate hem als Hoofä van Ha- Bacaria”*
toewe, Todefey., JE^tolemata, /en ®eer gefcorij
andre dorpen dangdteld- h a d dofeh .qp .
sde ddagte van die van Hatopwe .op den '
zé Gftóber wierd hy namaals na it Ká-
ilecl ontboden, gevangen genomen, .en
na Batavia gezonden.
In Februari quamen hier 3 jachtjens Van
van Batavia met geheimen läft ontrent Dam, ca
het uitmftfen van zekere Zeemagt onder Truit'
de Heeren van Dam, en den Opperkoop-
man Truitman, als Hoofden der zelve, naMa-
om die van Macaflar, die ria geen reden caffar ge-
luiftcren wilden , tot vrede te dwingen.
Die van MacaiTar, hier van bericht
bekomen hebbende, ftelden zieh daar
op