A M B O
^' f646..,hen^t °P voorwaardc toc, zoo zy ;
zicfrrekkelyk en gewillig toonden * en
dat’’h y dan ook hunne Tempels, cnBai-
^pleoes boven zou laten ftaan* doch de O-
tangKaja’s, en ’t meefte volk moeft om
aS8E laag komen woonen.
©ëHeer 1647. Den 17 Januari wierd hier de
t vtñder Heer van der Lyn als 7. Batavifc, of
kP* ^iierandcrs I0, Opperlandvoogd van In-
als4t7iende voorgefteld. V'
O p p c r- De Heer Demmer, die een einde van
land- *t werk van Ihamahoe hebben wilde,
v°°gd 2ond den 19 Januari eecommitteerdcn
vooree-sE25 ftclt. derwaa; rdy.s , om tezi. ë.n 0, o*r zy d1 e lb e1l orr-
ten van af te komen na quamen. Deze
afgezondene waren Capitein Verheiden,
den Hhoekom Jan Pays, deft Griatohoedi,
Louis Garnis , en Madjira.
Iham»-. Deze laatfte had hen tot noch toe te-
hoege- :g eiï gehoudèn dm het niet te doen* d o g 1
harc11SCn **en 1 Februari hier op Ihamahoe gekô-
muuren nien Zynde , bragt hy hen zoo verre,
af te wer- om harè muuren zelf af te werpen. Ge-
P*0, lyk daar na ook die van HoelalihoefOe-
lat,Tochaha,en alle andremoeftendoen,
dat by de Mooren met knorren, en by
dë Chrîftenen ontrent alle andre vaftig-
heden met blydfchap gefchiedej alzoo de
eeffte in den oorlog leefden, daar de
andre, door quynden.
Men vona ook goed, op Mâniparond-
om de Reduit een fteene borftweering
van 6 voeten hoog , en op Loehoe ook
om de vefting cen buiten-werk met z
punten tegen een op te trekken, om
daar in huizen voor de Officiers te ma-
kcn... . - g *
De komft 3 Den 13 Maart verfcheen hier de Heer
van de Arnold de Vlaming vanOutsboorh, gewé- |
Heer de ^en Land vOôhd van' Malacca, om de Heer
alhi™mg Gemmer te vervàngen.
In April wierden hier met de FluitCa-
ftricum 142, koebeeften van ’t Eiland Bali
gebragt, die op Honimoa,Hitoe,Cam-
bello, en Leffidi verdeeld wierden, om
aldaar voort te teelen. Deze zyn met
’er tyd meeft alle in ’t bofch geraakt,
zoo dat men ’er weinig ander nut af ge-
had Keeft,dan dat van die wilde beeften,
en hare jongen, in de völgende latere
jaaren wel ettelykc door de vrylieden,
met pafîèu na Ceram gaande, gefehotert
zyn.Men wierd op Wayiáníma, een dorp
op Boero, ook 2 hañdel-joaken magtig
dpor Capitein Verheiden, na dat die van
Gobon de zeïvë hadden âaôgehaalt. Hy
bragtze aan ’t Kafteel, vérdierf de zelve
vaartuigen., bragt ri Inländers , ette-
lylce Macaflaaren, en 3 koppen mede ,die
.. Pati Wayfamma, om in onze gunft te
blyven, zelf had laten'âfkàppen.
Beide de Hen 1 May gingen beide de Heeren
Heeren Landvoogden met 3 Cöracora’s öp de vi-
Land- fite, doch zy ' zelf gingerilop die väii Ha-
N S C H E
tive. De Heer Demmer y alzoo die haaft 1*47.
vertrekken zou, nam overal affcheid , en v°ogdca
ftelde den nieuwen Landvoogd by den In- |aan.^P
lander voor, wyzendc zyn Ed: met
nen zynen vervanger de gelcgcnheiä vanHecrdo
alle zaaken, en waar op voomamelyk tcviam*ns.
letten viel, aan.
Vooral deed hy cen zeer ftraffe aan* Land-
fpraak tot de OrangKaja’s van Hitoe *voogd
hen radende de oude fchelmftukkcn enhicrov«>
valfche raadflagen na te laten* alzoo de£l0,or'
nieuwe Heer Landvoogd van alles door Ct
hem volkomeii onderricht was* verbie-
dende hen weder op lyfftraffe oit meer
van een Capitein Hitoe, of van deregee-
ring der vier Hoofden tc reppen.
Daar op iehepte hyde UliafTerS rond,
cn quam na 7 aagen weer aan het Kafteel.
In Juni voereri deze Heeren met een
jagt na Amblauw, alwaar men hoorde,
dat den OrangKaja van Sälatti de Reduit
had zocken af te loopen. Hy maande
de Amblauwers aan,om opdievan Way-
iamma, hiin oude vyanden, tegaanröo-
ven, alzoo die de Macaflaaren, en andre
vreemdeling-Cn * aanhielden, zettende
30 Ryxdaalders op ider gevangen , en
10 Ryxdaalders öp ider hoofd dat zy
kregen 5 dog zy lehenen daar niet zeer
belüft op te zyn.
Van daar vertrok hy, na den nieuwen
Landvoogd ook voorgefteld te hebben,
na Manipa , Aflahoedi, cn Cambello,
en den iz Juni op Loehoe, alwaar hy
dit mede, cn vcrfcheide geichillcn af
deed.
Den Sengadji van Bonoa klaagde nog
al over zynen' ouden; vyand Hatib Lame-
ro , die ’t volle gedurig afkeerig van hem
maakte, waar op Lanoero belaft wierd
van Bonoa na Loehoe te vertrekken j dat
döör de OrangKaja’s voor dezen tyd nog
afgebeden wierd.
Madjira klaagde over de ongehoor-
zaamheid van Simatau.•, OrangKaja van
Anin, die daar op belaft is.naTemate
te verhuizen. Hy klaagde ook, dat die
van Caybobo aan de Reduit niet wilden
komen werken, waar toe hen.de Heer
Demmer z6er emftig aanmaande, gelyk
ook om den Kimelaha te gehoorzaamen.
Aldus deed hy ook eenige geringe ge-
ichillen op. Ldfidi af, en quam met zyn
vervanger den 1 z dito weer aan ’t Kafteel.
Daar op is de Heer Arnold de Vlaming v
van Outshoorn den 4 September 1647 alsVande
13 Landvoogd en beftierder van Amboi- Heer
na met gewoone plcgtlykheid voorgef'DePimer
ftelt, doende den ecd aan de Heer Dem- . w'
mery die den Raad van den eed,aanhem
gedaan, ontfloeg, waarop zy die weer
aan den nieuwen Heer Landvoogd aflei-
den. Daar op vertrok de Heer Demmer
k:.'l-inct
2 A A
1*47. infct Jiiagtcn den f na Batavia* latende
het land aan zynen vervanger in zoo veel
ruiKV>ver* als ’t in menigte van jaaren,
ep'by geen van de agt vorigeLandvoog-.
den, geweeft was. ..
iloeda* J;De Heer de Vlaming was, toen hy
higheden hier quam, een Heer van ontrent 58 of
ivante* jaar, zynde- een lang fchraal man
(waarom hy in de wandeling de lange
^oefcd.: Corporaal, genaamd wierd) een wakker
’ ea. onvermoeidl Landvoogd, en die allezins
(gelyk wy zien zullen) uitmuntende-
blykeh van zyn bdeid en dapperheidge-.
geven heeft. Hy was ook ervaren in de
.'Latynfche taal* een goed ftaatkundige*
en een Heer, die de E. Maatfchappy in
--deze geweften gropte dienften gedaan
•'-heeft.- ',r" •’ -
booten- r Men ontdekte al wat Voor zyn Ed.
bofch op komft alhicr een groot Nootcn-bofch op
Wcrina- Ejjnajna ^ .(of Werinama) dat die van
®*‘ Banda hen met Zfgthcid zogten afte ko-
pen, doch zy wilden’ef:niet aan, zogten
uitvlugteii, en zeiden önder Amboi-
na te ftaan. Die van Banda zönden ’er
egter Capitein Fredrik Gomntersdorp met
100 foldaaten, en 60 Mardheykers na
toe, die op ’t aanwyzen van eenige Inländers
1040 oude en jonge boomen ver-
woefteden * die immers zoö iehoon , als
de befte boomen in Banda waren.
K fi N . 1 Y i-
Kimelaha Fakiri ook wakker tegen hen
waakte, leggende de dorpen een bocte
op, die yemand buiten zyn weten aanhielden.
Groot ..In .’t begin .van de Heer de Vlamings
nagel- beftier. was alhiet eeu groot nagel-moe-
jnoeffon flbn,dit wcl op 2000 bnaar gegiftwierd:
ÄtjMt- ¿och iheii had pas 40000 Ryxdaalders in
kas, wcshalven de zelve met hall goed
en half gcld betaald wierden.
Om Gompagnics ichulden onder den
Inlander op Hitoe allenskens te innen,
■'vond hy goed, hen op ider barot* a n
jj- pond ider, 6 ftuiversxc körten. Hy be-
aiek»-W laftc ook een nieuw ziekenhuis te ma-
huisge- ken , waar toe hy veel van de ftoffen
boiiwd. va^ ’t oud ziekenhuis, dat op ’t ftrand van
Hativc plag te ftaan, gebruikte, plaat-
zende het nieuwe bezuiden ’t Kafteel
ontrent ß t Wcftkant der Rivier Way-
tomo, daar het-zelve nu nog ftaat, cn
als een Raad-huis gebruikt word.
Hy ftelde Capitein Verheiden tot een
dcn?a-l*Fabryk en opziender vsm ’s Gompagnics
brykgc- werken aan, op dat die dappere man,’
maakt. nu in den oorlog geen werk vindende,
egter zyne bezigheid hebben mögt. ■ j*■-
Wat deze Heer voor de Godsdicnft-
gedaan heeft, zullen wy op zyn plaats
melden. •’ _ 11 "
Ylamings Hy was van voomemen in O£tober
Hongi- met de Hongi uit tc gaan > dog de zwa-
tocht re regen die in deze maand. tegen' alle
door de vorige gewoontc viel, belette dit. • An-
gcnbcjct'ders was hy daar wel van nooden ge-
* weeft, om de trouwlooze aanhouders
der vreemdelingen en Macaflaaren, op
Boero’s Zuid-zydc tc beteugelen * hoewel
Ook was den OrangKaja van
Wayfamma , Oetsman* al aan ’t Kafteel
gebragt* om daar over nader onderzogt*
en gelbaft te werden.
Hyrvifiteerde de Weft en de Noofd^^j®^1
met.een jacht* yond op Manipa de nieu-?^^ ^
we Reduit geheel ftil ftaan* ftelde daar Weft,
ontrent, en. ontrent ’t inwegen der na-McNoord
gclen* cn andre zaaken, de noodige or-bclockt
dre* willende dat dit* als’ mede ’t ver*
koopen derklcederen* niet op de Reduit*
maar beneden gefchicden zou.
. Op Bcnba -vond hy nög al levendig de
oude geichillen tuflehen den Sengadji ,cri
Hatib Lanoeroo, verhlanehde hen tot'
vrede, ten minften zoo lang, tot hy
daar met de Hongi komen zou* om daii’
hunne zaaken te vereffenen. De gevangenen
van'‘Wayfamma liet hy weer na
hun dorp vertrekken* om1 haar veiiopen
volk weer by een te zamelen.
By zyn komft öp Hila vielen ’er Zwa-
re klagten over ’t Opperhöofd aldaar*
als hebbende groot bedrög by ’t wegen.
der nagclen geplecgd, wäat doof hy den
Inländer zeer verkprt had. , ,
Hy was Abraham Pittayyn genaamd , ^ o ^ S
wierd daar over van zyn comptoir geweht*
. Enyad
• meer anr '
en na *t Kafteel ¿ebx^gt. Hydecd-i
dit alleen met, maar ook verfcheiae an1- ^ “
dre dienaaren m^altten hüri werk ider drii'
’t zeerft ’er af, ^om de E. Compagnie, '
en de Inländers te benaadelen , zöo dat
het hoog noodig was hier regen te wa-
ken, gelyk de Heer Landvoogd met alle
neerftigheid deed* dog dit baarde hem
daar veel vyanden. Den Fifcaal, die an*
dre ’t quaad doen tegen de placcaaten
belcttcn moeft, ontzag ’t zieh niet zyne
fchulden over gelden op de nägelen uit*
gezet, by een openbaar aan denChinecs
uitgegeven.briefken in te maanen, drei'-
gende de onwillige in de boejen te zet*
ten. Hy beftrafte den Fifcaal zeer emftig
hier over * dog liet den Chinccs in
ider dorp, daar hy deze inmamng gedaan
had,; eenige flagcn vdör Zyn broek
geven.- ' - -
A. . 1^48 heeft de Heer de Vlamingm Nagclci»
Januari-den Lieutenant Moeriag na Boero
gezonden, die tuflehen Jla, en Roemah ^j^4
Ite 3000 Ptide nagelboomen gefchild,r0cit.
en ontelbare jonge uitgeroeit heeft.
Hy liet toeh OrangKaja Octsmanvtecz
los, om op Wayfamma te regeerenj
dog zyne Pati bleef nog in ide keten,
om na Batavia verzonden te werdeii.
Den laatften Februari was ’er aan *t Aardbc
Kafteel cen zware aardbeviüg , 1 die egter lacn
geen fchade deed, hoewel zy met een
zwaar gedruis aan quam. Den z i Maart vertrok de Heer de V 2 VI*.