&arum fundamentum defumunt ab Hypothefibus, etiamfi deinde
fecundum leges Mechanicas accuratilfime procedane; Fabulam qui-
dem elegantem forte & venuftam, Fabulam tamen concinnare di-
cendi funt.
Relinquitur adeo tertium genus,"qui Philofoph’am iciSicet Ex-
perimentalem profiténtur. Hi quidem ex fimplicifiimis quibus
poiTunt principiis rerum omnium cauias derivandas eile volunt :
nihil autem Principii loco aflumunt, quod nondum ex Phsnome-
nis comprobatum fuerit. Hypothefes non comminifcuntur, neque
in Phyficam recipiunt, nifi ut Quxftiones de quarum veritare dif-
putetur. Duplici itaque Methodo incedunt, Analytics & Synthetics,
Naturae vires legefque virium fimpliciores ex ieleétis
quibufdam Phsnomenis per Analyfin deducunt, ex quibus deinde
per Synthefin reliquorum conftitutionem tradunt. Haec ilia eft
Philofophandi ratio longe optima, quam p r s ceteris merito am-
pleitendam cenfuit Celeberrimus Auétor nofter. Hanc folam uti-
que dignam judieavit, in qua excolenda atque adornanda operam
fuam collocaret. Hujus'igitur illuftriifimum dedit Exemplum,
Mundani nempe Syftematis explicationem e Theoria Gravitatis
feliciffime deduftam. Gravitatis virtutem univerfis corporibus in-
efle, fufpicati funt vel finxerunt alii: primus Ule & folus ex Ap-
parentiis demonftrare potuit, & fpeculationibus egregiis firmifli-
mum ponere fundamentum.
Scio equidem nonnullos magni etiam nominis Viros, prsjudiciis
quibufdam plus sq u o occupatos, huic novo Principio aegre alìen-
tiri potuiile, & certis incerta identidem prsrulifle. Horum fa mam vellicare
non eft animus: T ib i potius, BenevoleLe£tor, fila paucis ex-
ponere lubet, ex quibus Tutedpfe judicium non iniquum feras.
Igitur ut Argumenti fumatur exordium a fimpliciilimis & pro-
ximis; defpiciamus paulifper qualis fit in Terreftribus natura Gravitatis,
ut deinde tutius progrediamur ubi ad corpora Csleftia, lon-
gilfime a fedibus noftris remota, perventum fuerit. Convenit jam
inter omnes Philofophos, corpora univerfa circumterreftria gravitare
in Terram. Nulla dari corpora vere levia, jamdudum
eonfirmavit Experientia multiplex. Quae dicitur Levjtas relativa,
non eft vera Levitas, fed apparens folummodo; & oritur a p rs -
pol lente Gravitate corporum contiguorum.
Porro, ut corpora univerfa gravitant in Terram, ita Terra vicif-
fim in corpora squaliter gravitar; Gravitatis enim a&ionem eile
mutuam & utrinque squalem, fic oftenditur. Diftinguatur Terree
totius
totius moles in binas quafcunqüe partes, vel squales vel utcunque
insquales: jam fi pondera partium non eflènt in fe mutuo squa-
lia; cederet pondus minus majori, & partes conjunits pergerenf
reità moveri ad infinitum, verfus plagam in quam tendit pondus-
majus; omnino contra Experientiam. Itaque dicendum erit, pondera
partium in squilibrio elfe cönftituta : hoc eft, Gravitatis
aéHonem effe mutuam & utrinque squalem.
Pondera corporum, squaliter a centro T e r r s diftantium, funt ut'
quantitates materis in corporibus. Hoc utique colligitur ex
squali acceleratione corporum omnium, e quiete per ponderunv
vires cadentium : nam vires quibus insqualia corpora squaliter
accelerantur, debent efle proportionales quanritatibus materis-
movends. Jam vero corpora univerfa cadentia squaliter accelerati,
ex eo patet, quod in Vacuo Boyliano temporibus squalibus-
squalia fpatia cadendo defcribunt, fublata fcilicet Aeris refiftentia :
accuratius autem comprobatur per Experimenta Pendulorum.
Vires attra&ivs corporum, in squalibus diftantiis, funt u t ’
quantitates materis in corporibus. Nam cum corpora in T e r ram
& Terra viciflim in corpora momentis squalibus gravitent;-
T e r r s pondus in unumquodque corpus, feu vis qua corpus T e r ram
attrahit, squabitur ponderi corporis ejufdem in Terram.
Hoc autem pondus erat ut quantitas materis in corpore : itaque
vis qua corpus unumquodque Terram attrahit, five corporis vis
abfolùta, erit ut eadem quantitas materis.
Oritur ergo & componitur vis attra&iva corporum integro rum
ex viribus attraftivis partium: liquidem au£ta vel diminuta mole
materis, oftenfum eft, proportionaliter augeri vel diminui ejus vir-
tutem. A ftio itaque Telluris ex conjundis partium Aftionibus
conflari cenlenda erit; atque adeo corpora omnia Terreftria le :
mutuo trahere oportet viribus ablblutis, q u s lint in ratione ma-
teris trahentis. H s e eft natura Gravitatis apudTerram: videa-
mus jam qualis fit in C s lis .’
Corpus omne perleverare in ftatu fuo vel quiefcendi vel movendi
umrormiter in direélum, nifi quatenus a viribus impreftis cogitur
ftatum ilium mutare; N a tu r s lex.eft ab omnibus recepta Philofoj
IS" H VCro ^e.clu^tur5 corpora q u s in Curvis moventur, atque
adeo .de hneis reths Orbitas fuas tangentibus jugiter abeunt,- V i
aliqua perpetuo agente retineri in itinere curvilineo. Planetis
igitur inOrbibus curvis revolventibus neceflario aderit V is aliqua,
per cujus adiones repetitas indefmenter a Tangentibus defleftantur.
Jam