definì- tur vere. Mùtant enim pofitknies ftia's ad invicem (fe cu sqiiamfit
t iones. in vere quiefcerrtìbtfs) unaque curii esélis dekti pàrdcipaftt Corurh
motus, & trt partes revolventium totòrtìm, ab eofùin àiibus recèdere
conanttrr.
Igitur quantitates relativi non funt eae ipfiè quántifátes, qtfarum
nomina prse fe ferunt, fed éatuni menfuras illas fenfibifeá (veras aft
errantes) quibus vulgus loco quandtatttift iriénfuráfar'um utifur. Á t
fi ex ufu definiendo funt verboruitì fignificationes ; pef nomina iíT
la Temporis, Spatii, Loci & Motus proprie iritélfige'ndaj etUn't fia?
menfurte} & ferrilo erit infolens & pure MatbematicúsVfr quárrtítá-
tes menfuratas hic intelligaritur. Proiiidé vitti inferirne Sactis
Literis, qui Voces hafee dé quantitatibus merrfurátis ibi irttérpre-
tantur. Ñeque minus contattiinant Mátbefin & Philofophiam,
qui quantitates veras Ctííri ipfarurn telationibus & vulgaribus ftiert-
furis cofífundurtt.
Motus quidem vetos corporüm fiiigtílotuifí cognofcere, éc ab
apparentibus a£tu diferimináre, drfficilíimum : eíl ptóptcreá quod
partes fpatii illius immobilis, in quo corpora vére mòvéntUr, non
incurrunt in fenfus. Caufà tamen non eft prorfus defperata. Naftr
fuppetunt argumenta , partim ex mdtibus apparentibus qui funt
riiotuum vetorum differendo, pàttini ex viribtis quo fuflt mo-
tmitn verorum caufe & effectus. U t fi globi duo, àd datarti ab invicem
diftantiam filo intercedente connexi, revolveren tur circa
comrtiurte gravitatis cedtrum ; innotefcéret ex tenfione fili cona-
tus globorum recédendi ab axé motus, & inde quantitas motus
circuiaris computati pofíet¿. Deinde fi vires qiioítbet rCquales in
alternas globorum facies ad motum circulàrerh augendurtr Vél mi-
nuendum fimul imprimeténtur, irtnotéfcèret ex aufta vel diminuía
fili tenfione augmentum vel decrèmentum motuS; & inde tandem
inveniri poflènt facies globorum in quas vires imprimi debérertf,
ut motus maxime augerétur ; id efi, facies pofticó, five qute in tno-
tu circulari fèquuntur. Cognifis autem faciebus quo fèquuntur,
& faciebus oppofitis qUó procedünt, cágnofcétetur determinado
motus. In hunc modum inveniri tpoifet & quantitas & determinado
motüs hujus circuiaris in vacuo quovis immenfo, ubi nihit
èxtaret eXternum & fénfibile quocum globi confetti poiTént. Si
jam conftituetentur in fpado ilio corpora aliqua lónginqua datam
intér fé pofitionem fèrvantia, qualià funt Srelias Fixás in tégionibus
noftris : feiri quidem non poiiet ex relativa globorum ttanfiatione
inter corpora, utrum lìis an ilíis tribuendus effét motus. A t fi
attenattenderetur
ad filum, & deprenderetur tenfionem ejus illam ipfam
effe quam motus globorum requireret -, concludere liceret motum
effe globorum, & corpora quiefeere,; & turn demum ex
tranflatione globorum inter corpora, determinationem hujus
motus colligere. Motus autem veros ex eorum caufis, effeflri-
bus, & apparentibus differendis colligere *, & contra ex modbus
feu veris ièu apparentibus eorum caufas & effeéhis, docebitur
fufius in fequentibus. Hunc enim in finem Tra&atum fequentem
compofui.
Defi Miw
TIOfelÈSt
A X IO -