ridebitur qui finget Elaterem, & ex Hypothefi fic praepropere confida
motum Indicis explicare fufcrpiet: oportuit enim internata
Machina; fabricam penitius perfcrutari, ut ita motus propofiti prin-
cipium verum exploratum habere poffet. Idem vel non abfimile
feretur judicium de Philofophis illis, qui materia quadam fubti-
liffima Cados eiTe repletos, hanc autem in Vortices indefinenter
agi voluerunt. Nam fi Phamomenis vel accuratiilime fatisfacere
poffenc ex Hypothelibus fuis; veram tarnen Philofophiam tradi-
diffe, & veras caufas motuum cseleftium inveniffe nondum di-
cendi funt; nifi vel has revera exiliere, vel ialtem alias non exiliere
demonftraverint. Igitur fi oftenfum fuerit, univerforum
corporum Attradionem habere verum locum in rerum natura}
quinetiam oftenfum fuerit, qua ratione motus omnes cadeftes ab-
indefolutionem recipiant ; vana fuerit & merito deridenda objedio,
fi quis dixerit eofdem motus per Vortices explicari debere, etiamfi
id fieri polle vel maxime concefferimus. Non autem concedimus :
Nequeunt enim ullo pado Phenomena per Vortices explicari j
quod ab Audore noftro abunde quidem & clariffimis ration ¿bus
evincitur; ut fomniis plus aequo indulgeant oporteat, qui inep-
tilfimo figmento refarciendo, novifque porro commentis ornando
infelicem operam addicunt.
Si corpora Planetarum & Cometamm circa Solem deferantur
a Vorticibusj oportet corpora delata & Vorticum partes proxitne
ambientes eadem velocitate eademque curfus dcterminatione mover
i, & eandem habere deniitatem Vel eandem Vim inertia: pro
mole materia. Conftat vero Planetas & Cometas, dum verfan-
tur in iifdem regionibus C a lo rum, velocitatibus variis variaqüe
curfiis dcterminatione moveri. Necelfario itaque fequitur, ut
Fluidi cadeftis partes illae, qua funt ad eafdem diftantias a Sole,
revolvantur eodem tempore in plagas diverfas cum diverlis velocitatibus:
etenim alia opus erit diredione & velocitate, ut tran-
fire pofllnt Pianeta -, alia, ut tranfire poffìnt Cometa. Quod cu-m
explicari nequeat-, vel fatendum erit, univcrfa corpora caleftia
non deferri a materia Vorticis -, vel dicendum erit, eorandem motus
repctendos èlle non ab uno eodemque Vortice, led a pluribus
qui ab invicem diverli lint, idemque fpatium Soli cifcutnjedum
pervadano
Si plures Vortices in eodem fpatio contineri, & fefe mutuo penetrare,
motibufque diverlis revolvi ponantur} quoniam hi motus
debent effe conformes delatorum corporum motibus, qui
funt
funt funime regulares, & peraguntur in Sedionibus Conicis, nunc
valde eccentricis, nunc ad Circulorum proxime formam aeceden-
tibus j jure quarendum erir, qui fieri poflîr, ut iidem integri con-
ferventur, nec ab adionibus materia occurfantis per tot fécula
quicquam perturbentur. Sane fi motus hi fiditii funt magis com-
politi & difficilius explicantur, quam veri illi motus Planetarum
& Cometarum} fruftra mihi videntur in Philofophiam recipi:
omnis enim Caufa debet effe Effedu fuo limplicior. Concelîà
Fabularum licentia,affirmaverit aliquis Planetas omnes & Cometas
eircumcingi Atmolpbaris, adinftar Telluris noftra} qua quidem
Hypothefis rationi magis conlentanea videbitur quam Hypothe-
fis Vorticum. Affirmaverit deinde has Atmofpharas, ex natura
fua, circa Solem rooveri & Sediones Cónicas defcribere; qui
fane motus multo facilius concipi poteft, quam confimilis motus
Vorticum fe invicem permeantium. Denique Planetas ipfos &
Cometas circa Solem deferri ab Atmofpharis fuis credendum effe
ftatuat, & ob repertas motuum caleftium caufas triumphum agat.
Quifquis autem hancFabulam rejiciendam effe purer, idem & alte-
raim Fabulam rejiciet: nam ovum non eft ovo fimilius, quam Hy-
pothelis Atmofphararum Hypothefi Vorticum.
Docuit GaliUus, lapidis projedi & in Parabola moti deflexio-
nem a curfu redflineo oriri a Gravitate lapidis in Terram, ab oc-
cuka fcilicet qualitate. Fieri famen poteft ut alius aliquis, nail
acutioris, Phildibphus caufaffi aliam comminifcatur. Finget igi-
t-or ¿Lie materiam quandara fubtïlem, quæ nec vifu, nec tadu,
heque ullo fenfu percipitur, verfari in regio'nibus quæ proxime
contingunt Telluris fuperficiem. Hanc autem materiam, in diverfas
plagas, variis & plerumqUe contrariis motibus ferri, & lineas
Parabólicas defcribere contender. Deinde vero lapidis de-
flexionem pulchre fic expediet, & vulgi plaufum merebitur. Lapis,
inquiet, in Fluido illo lubtili natat ; & curfui ejus obfequen-
do, mort poteft non eandem una femitam defcribere. Fluidum
vero movetur in lineis Parabolicis -, ergo lapidem in Parabola
moveri necelle eft. Quis nunc non mirabitur acutiffimum hujulce
Philofophi ingenium, ex caulis Meehanicis, materia fcilicet &
motu, phænomena Naturæ ad vulgi etiam eaptum præclare dedúcenos.?
Quis vero non fubfaffnabit bonum ilium Galiloeum, qui
magno molimine Mathematico qualitates oecultas, e Philofophia
reltciter exclufas, denuo revocare fuftinuerit ? Sed pudet nugis
diutius immorari.
Sum