D e f i n ì -
T J O N E S , D E F IN I T IO VI.
Vis centripeta Quantitas Alfolu ta eß menfura ejufdem major nel minor
pro Efficacia caufa eampropagantis a centro per regiones m circuita.
U t vis Magnetica pro molemagnetis vel intenfione virtutis major
m uno magnete, minor in alio.
D E F IN I T IO VII.
Vis centripeta Quant it as Acceleratrix eß ipfius menfura Velocitati
proportionalis, quam dato tempore generai.
U ti Virtus magnetis ejufdem major in minori diftantia, minor
in majori : vel vis Gravitans major in vallibus, minor in cacumini-
bus præaltorum montium, atque adhuc minor (ut pofthac patebit)
in majoribus diftantiis a globo terræ ; in æqualibus autem diftan-
tiis eadem undique, propterea quod corpora omnia cadentia (gra-
via an levia, magna an parva) fublata. Aeris refiftentia, æqualiter
accélérât.
D E F IN I T IO VIH.
Vis centrìpeta Quant it as Motrix eß ipßus menfura proportionalis
Motui, quem dato tempore generai.
U ti Pondus majus in majore corpore, minus in minore; inque
corpore eodem majus prope terram, minus in cælis. Hæc Quantità»
eft corporis totius centripetentiafeu propenfio in centrum, & (ut ita
dicam) Pondus ; & innotefcit ièmper per vim ipfi contrariara & æ-
qualem, qua deftenfus corporis impediri poteft.
Haice virium quantitates brevitatis gratia nominare licet vires
motrices, accélératrices, &abfolutas; & diftinttionis gratia referre ad
Corpora,centrum petentia,ad corporum Loca,& ad Centrum virium :
nimirumvim motricem ad Corpus, tanquam conatum& propenfio-
nem totius in centrum ex propenfionibus omnium partium compofi-
tam ; & vim acceleratricem ad Locum corporis, tanquam efficaciam
quandam, de centro per loca lingula in circuitu diffufam, ad movenda.
corpora quæ in ipfis funt; vim autem abfolutam ad Centrum, tanquam
caufa aliqua præditum, fine qua vires motrices non propa-
gantur per regiones in circuitu; five caufa ilia fit corpus aliquod
centrale (quale eft Magnes in centro vis magneticæ, vel Terra in
centro.
centro vis gravitantis) five alia aliqua quæ non apparet. Mathe-
maticus duntaxat eft hic conceptus. Nam virium caufas & fedesphy-
ficas jam non expendo.
Eft igitur vis acceleratrix ad vim motricem ut celeritas ad mo-
tum. Oritur enim quantitas motus ex celeritate dutta in quanti-
tatem materiæ, & vis motrix ex vi accélératrice dutta in quantita-
tem ejufdem materiæ. Nam fumma attionum vis accelératricis in
fingulas corporis particulas eft vis motrix totius. Unde juxta
fuperficiem Terræ, ubi gravitas acceleratrix feu vis gravitans in
corporibus univerfis eadem eft, gravitas motrix feu pondus eft ut
corpus : at fi in regiones afeendatur ubi gravitas acceleratrix fit minor
, pondus pariter minuetur, eritque femper ut< corpus in
gravitatem acceleratricem duttum. Sic in regionibus ubi gravitas
acceleratrix duplo minor eft, pondus corporis duplo vel triplo
minoris erit quadruplo vel ftxtuplo minus.
Porro attraftiones & impulfus eodem fenfu accélératrices & motrices
nomino. Voces autem Attraftionis, Impulfus, vel Propen-
fionis cujufcunque in centrum, indifferenter & pro fe mutuo pro-
mifeue ufurpo ; has vires non Phyfice fedMathematice tantum con-
fiderando. Unde caveat lettor, ne per hujufmodi voces cogitet me
fpeciem vel modum attionis caufamve aut rationem Phyficam ali-,
cubi definire, vel centris (quæ funt puntta Mathematica) vires
vere & Phyfice tribuere; fi forte aut centra trahere, aut vires cen-,
trorum effe dixero.
Scholium:
Defi IM
T 1 O N E S *
Hattenus voces minus notas, quo fenfu in ftquentibus acei-
piendæ fint, explicare vifum eft. Nam Tempus, Spatium, Locum
& Motum, ut omnibus notiifima,non definio.Notandum tarnen, quod
vulgus quantitates hafce non aliter quam ex relatione ad fenfibilia
concipiat. Et inde oriuntur præjudicia quædam, quibus tollendis
convenit eafdem in abfolutas & relativas, veras & apparentes,, ma-
thematicas & vulgares diftingui.
I. Tempus Abfolutum^ verum, & mathematicum, in fe & natura
fua abfqj relatione ad externum quodvis, æquabiliter flu-it, alioq;
nomine dicitur Duratio : Relativum,apparens, & vulgare eft fenfibilis
& externa quævis Durationis per motum menfura (feu accurata
feu inæquabilis) qua vulgus vice, veri temporis utitur ; ut Hora,
Dies, Menfis, Annus.
II. Spa