De Moro (-¿ej occurrens & £ g t velocitas a q u s effluentis per foro 1 COK'PORUM j-, r . , , , _ “ , Jt *u l i- I men £, b ea ent quam aqua cadendo ab 1 Se calu fuo defcribendo L
altitudinem IG acquirere poteft. Ideoque per Theoremata GaliU\
ent 1G ad IH in duplicata ratione velocitatis aquse per foramen I
cffluentis ad velocitatém aquae in circulo A B , hoc eft, in dupli. I
cata ratione circuii A B ad circulum E F -, nana hi circuii funere-
ciproce ut velocitates aquarum quae per ipfos, eodem tempore & I
aequali quantitate, adxquate tranfeunt. De velocitate aqua: hori- I
zontem verfus hic agitur. Et motus horizonti paralleius quo par- I
tes aquae cadentis ad invicena acceduntj cum non oriatur a gravi- I
tate, nec motuna horizonti perpendicularem à gravitate oriundutn I
mutet, hic non coniìderatur. Supponimus quidena quod partes I
aquae aliquantulum cohaerent, & per cohaefionem fuana inter ca- I
dendum accedant ad invicene per motus horizonti paralielos, ut I
unicam tantum efforment cataraitam & non in plures cafaraitas I
dividantur : fed motum horizonti parallelum, a cohxfione illa ori-1
undum, hic non confideramus.
Cas. i. Concipe jam cavitatem totam in vafe, in circuitu aqua I
cadentis A B N F E M, glacie plenam eiTe, ut aqua per glaciem I
tanquam per infundibulum tranfeat. Et fi aqua glaciem tantum I
non tangat vel, quod perinde eft, fi tangat & per glaciem proptet I
fiimmam ejus polituram quam liberrime & fine omni refiftentia la- I
batur; hxc defluet per foramen E F eadem velocitate ac prius, & I
pondus totum columnx aquae A B N F E M impendetur in deflu-1
xum ejus generandum uti prius, & fundum vafis fuiftinebit pon-1
dus glaciei columnam ambientis.
Liquefcat jam glacies in vafe-, & effluxus aqux quoad velocita-1
tem, idem manebit ac prius. Non minor erit, quia glacies in aquam
refoluta conabitur delcendere : non major, quia glacies in aquam I
refoluta non- poteft defeendere nifi impediendo defeenfum aqus I
alterius defeenfui fuo xqualem. Eadem vis eandem aqux effiuen-1
tis velocitatem generare debet.
Sed foramen in fundo vafis, propter obliquos motus particula-1
rum aquae effluentis, paulo majus effe debet quam prius. Nam par-1
ticulae aqute jam non tranfeunt omnes per foramen perpendicula-l
riter; fed a lateribus vafis undique confluentes & in foramen con-1
vergentes, obliquis tranfeunt motibus ; & curfum fuum dcorfum I
fleftentes invenam aqux exilientis confpirant, quae exilior eftpau-l
lo infra foramen quam in ipfo foramine, exiftente ejus diametro
ad diametrum foraminis ut f ad 6, vel f i ad 6i quam proxime, fi
modo I
modo diámetros refte dimenfus fum. Parabam utique laminam Líber
planam pertenuem in medio perforatam, exiftente circularis fora- S ecunuos.
minis diametro partium quinqué odtavarum digiti. Et ne vena
aqure exilientis cadendo acceleraretur & acceleratione redderetur
anguftior, hanc laminam non fundo fed lateri vafis affixi ile, ut
vena illa egrederetur fecundum lineam horizonti parallelam. Dein
ubi vas aquae plenum eflèt, aperui foramen ut aqua efflueret; &
renx diameter, ad diftantiam quali dimidii digiti á foramine quam
accuratiffime menfurata, prodiit partium viginti& uniusquadragefi-
marum digiti. Erat igitur diameter foraminis hujus circularis ad
diametrum venae ut 2 f ad 21 quamproxime. Per experimenta vero
conftat quod quantitas aquae quae per foramen circulare in fundo
vafis faftum effìuit, ea eft quae, pro diametro venae, cum velocitate
praedidfa effluere debet.
In fequentibus igitur, plano foraminis parallelum duci intelliga-
tur planum aliud fuperius ad diftantiam diametro foraminis aequa-
lem vel paulo majorem & foramine majore pertufum, per quod
utique vena cadat quae adequate impleat | ¡
foramen inferius E F , atque adeo cujus j
diameter fit ad diametrum foraminis in- * j
ferioris ut i f ad 21 circiter. Sic enim j
vena per foramen inferius perpendicu- jgd g jg II.
lariter tranfibit; Se quantitas aquae ef- ^
fluentis, pro magnitudine foraminis hujus,
ea erit quam folutio Problematis po-
ftulat quamproxime. Spatium vero quod
planis duobus & vena cadente clauditur,
pro fundo vafis haberi poteft. Sed ut
folutio Problematis fimplicior fit & magis
Mathematica, praeftat adhibere pia- ___ _
num folum inferius pro fundo vafis, & C E Ci F 3D
fingere quod aqua quae per glaciem ceu per infundibulum deflue-
bat, Se è vafe per foramen E F egrediebatur, motum fuum perpetuo
fervet Se glacies quietem fuam etiamfi in aquam fluidam
refolvatur.
Cas. 2. Si foramen E F non fit in medio fundi vafis, led fundum
alibi perforetur : aqua effluet eadem cum velocitate ac prius,
fi modo eadem fit foraminis magnitudo. Nam grave majori qui-
dem tempore defeendit ad eandem profunditatem per lineam ob-
fiquam quam per lineam perpendicularem, fed defeendendo ean-
R r dem