Commissaris-Generaal, die zijn zetel heeft in Lourenço Marquez. De hoofden der
inboorlingen staan onder zijn gezag.
Het gebied is onmiddellijke bezitting der kroon, doch bij koninklijk decreet van 30 Sept.
4891 is, zoools wij zeiden, het gebied grootendeels aan particulière maatschappijen
voor den tijd van 25 jaren te r exploitatie afgestaan, naar de term luidt : „verpacht.”
LITTERATDUR. '
Boletim official da Provincia de Moçambique. — Documentes apresentados as Cortes
na sessâo legislativa de 1891: négocias d’Africa. — Correspond, com a Inglaterra:
négocias de Moçambique, dos Matabeles e Amatongas 1 vol.
A n d r a d e C orvo. Colonias Portuguezas, 4 vols. 1883—87.
Handbook of the Mozambique Company 1893.
C. d e L a T e il l a is . Etude historique, économique et politique sur les colonies portugaises,
leur passé, leur avenir, 1872.
G. M. C. T h e a l . The Portuguese ih Soüth-Africà, 1896.
Dr. H. B l in k . Oost-Afrikaansche koloniale vraagstukken in historisch licht beschouwd.
(Vragen van den Dag V, 1890.)
II. Duitsch Oo.st-Afrika.
In de jaren na 1870, toen Duitschland’s éénheid voltooid was, toen handel en
nijverheid tot een ongekenden bloei stegen, werd in dat land het verlangen naar
koloniën levendig. De „Gesellschaft für Deutsche Kolonisation” richtte na eenige
vergeefsche pogingen den blik op Oost-Afrika, waar het gezag nog onzeker was. In
den herfst van 1884 vertrok een commissi e, bestaande uit Dr. Peters, graaf Pfeil en
Dr. Jühlke, naar de Suaheli-kust, waar door verdragen met de hoofden de landschappen
Usagara, Usegua, Ukami en Nguru verworven werden, die de bescherming des Rijks
erlangden. Wei maakte de Sultan van Zanzibar aanspraak op dit gebied, doch door
een demonstratie der vloot werd deze gedwongen, het Duitsche bezit te erkennen.
Genoemde landschappen vormden de kern der bezittingen van de inmiddèls
opgerichte „Deutsche Ost-Afrikanische Gesellschaft”, die, met den keizerlijken
beschermbrief en met Privilegien toegerust, het gebied spoedig vergrootte, zoodat
het thans een oppervlakte van 975,500 vierk. kilometer beslaat. Niet dan na veel
strijd en na de ervaring te hebben opgedaan, dat koloniseeren gemakkelijker gaat
in theorie dan in praktijk, is men zoo ver gekomen. Alleen een klein gedéelte van
dit gebied kan echter als werkelijk bezit beschouwd'worden; het grootste gedeelte
behoort slechts tot de „Duitsche Interessenspheer” . Door verschillende verdragen
met andere mogendheden zijn de grenzen vastgesteld, het laatst bij verdrag van 1 Juli
1890 met Engeland.
Het aantal bewoners is niet met juistheid op te geven; men schatte voor 1895
het aantal inboorlingen op bijna 4 millioen. Dezen behooren meest tot de Bantu-
Negers, verschillend gemengd en aan de kuststreken met vele vreemde elementen.
Hier wonen naast de inboorlingen Arabieren uit Maskate en Schihiri-Arabieren,
Beludsjen, Indiers, Parsen, Goaneezen, Syriers, Egyptenaren, Türken en Euröpeanen.
Dit is een gevölg van den handel, dien de Arabieren en Indiers lang achtereen in
dit land dreven. Het aantal Euröpeanen bedraagt niet meer dan 1000, meest Duitschers.
Over ’t geheel oefenen de vree'mdelingen naar hun nationaliteit verschillende
beroepen uit. De Arabieren van Maskate zijn meest grondbezitters en bewerken hun
plantages door slaven; de Schihiri-Arabieren zijn meest schippers, handwerkslieden
of aanvoerders der karavanen ; de Beludsjen zijn handelaars en gedeeltelijk land-
bouwers; de Mohammedaansche Indiers zijn uitsluitend kooplieden; de Banianen zijn
kooplieden of handwerkslieden; de Parsen zijn meest post- en tolbeambten; de
Goaneezen, die uit de Portugeesche kolonie Goa komen en gedeeltelijk van Portu-
geesche afkomst zijn, gedeeltelijk ook van gemengd bloed, zijn meest handelaars in
Europeesche artikelen; de Syriers, in klein getal, zijn meest tolken.
Het Keizerlijk Besluit van 2 Mei 1894 was van groote beteekenis voor deze
bezitting. Tot dien tijd vormden alleen het vroeger aan den Sultan behoorende kustgebied,
benevens de aanvankelijk verworven landstreken, het eigenlijke protectoraat;
sedert genoemd besluit is de mogelijkheid geopend, om alle deelen, waarvoor dit noodig
is, tot het protectoraat te brengen, waardoor die gedeelten onder Duitsche wet
komen. Dit geschiedt met de gedeelten der „Interessensphäre”, waar Euröpeanen
gevestigd zijn.