Het is opmerkelijk, hoe trotsch de vrouwen der hoofden zieh hier gedra<*en Zii
koken met; den veldarbeid en het halen van water wordt aan bedienden overgeläten •
zij zitten slechts rookend en babbelend op hun matten. Zij kleeden zieh met voorliefde
met njn leder, dat uit Uganda is ingevoerd, waarover stoffen uit boombast worden
gedragen, terwijl armbanden van koper en messing, snoeren van kralen. om het lichaam
en den hals en m enkele gevallen beenringen sieraden zijn. De armbanden bedekken
dikwijls twee derde gedeelten van den voorarm.
Van de genotmiddelen noemen wij tabak, hier evenals in Uganda „taba” genoemd
die gerookt wordt; verder wordt. koffle gekauwd (zie pag. 315). Des avonds kan men
dikwijls een trommelend, kloppend geluid booren, dat tot laat in den naeht duurt
Dat zij n de termietenverzamelaars, die bij de termietenheuvels vuur ontsteken en door
het kloppen op hout het uitzwermen meenen te bespoedigen. 1) Deze termieten worden
rauw of gebraden gegeten.
De meisjes in de dorpen van Unjoro gaan tot hun huwelijk geheel naakt Niet
zelden veriaten jonge meisjes des nachts de woning, om hun miDnaars te bezoeken
en tegen den morgen pas terug te keeren; men ziet hierin niets onwelvoegeliiks'
Wordt evenwel een man in de hut van een meisje betrapt, dan wordt hij zoo lang
geslagen, tot hij voor een rund
de stra f op den dood afkoopt.
Als een meisje buiten het huwelijk
zwanger wordt, brengt men
haar naar de hut van den verlei-
der; sterft zij daar, dan is de
verleider eveneens des doods
schuldig, doch hij kan zieh voor
6 ä ’ 9 runderen vrij koopen.
Blijft zij gezond, dan neemt de
vader van het meisje kleinkind
en dochter na de bevalling terug.
De minnaar kan haar echter
terugkoopen.
Als de kinderen van twee
bevriende familien wenschen te
huwen, dan noodigen de vaders
veel bekenden en vrienden vooraf
tot een feestelijk samenkomen
op bier of wijn. De vader der
bruid biedt daarna ziin docht.er E EN MXSDADIOEE IN H E T B IO K . H • , , " U O C IH e r aan u it vnendschap. Daarop
, .. , , volgt de onderhandeling over
den prijs en als men het daarover eens geworden es, wordt eindelijk de bruid door
een groote processie onder gezang en dans naar de woning des bruidegoms gevoerd
waar zij de bruid aan den bruidegom overgeven en het geheele gezelschap zingend
en dansend den nacht doorbrengt. Nog volgen er verschillende ceremonien en
drmkgelagen, voor de plechtigheid geheel is afgeloopen. Het huwelijk is ook hier een koop
v i. de Seboor*e der kmderen wordt de moeder bijgestaan door de ervaren vrouwen
u it het dorp. Vele moeders moeten deze gebeurtenis wegens de ondoelmatige hulp
met den dood bekoopen. Is de gebeurtenis goed afgeloopen, dan plaatst de moeder
zieh op den vijfden dag met het kind aan den ingang der h u t; een schaap wordt
geslacht, en de grootvader van vaderszijde, of, zoo deze dood is, de grootmoeder van
moeders- of vaderszijde geeft het kind de namen, gewoonlijk twee, waarvan de eene
vrij gekozen wordt, terwijl de andere betrekking heeft op eenige kenmerken des
lichaams, enz. Het vel van het bij die gelegenheid geslachte schaap dient om het
kind m te dragen; het wordt op den rüg der moeder gelegd, met het vel bedekt
zoodat de voorpooten over de schouders, de achterpooten om het middel der moeder
1) Bij h e t zwermen der bijen maakt men in ons land en elders ook dergeliik gekloo om den
▼liegenden zwerm er toe te brengen, zieh ergens neer te zetten. S g P’ aen
ERFENISSEN. BIJGELOOF, TOOVENAARS. 321
worden samengebonden. De kinderen worden gezoogd, tot zij den leeftijd van 18 maanden
bereikt hebben. De vrouwen worden hier spoedig oud; velen zijn onvruchtbaar, en
meer dan 2 ä 3 kinderen hebben de meesten niet,.
Als een familievader zonder kinderen sterft, erft zijn broeder alles, ook de vrouwen;
zijn er meer broeders, dan verkrijgen de jongere slechts een klein aandeel. Als er
geen bioeders zijn, erft het hoofd van den stam. Zijn er echter zonen, dan erft de
oudste zoon alles, wat door den vader wordt nagelaten ; de vrouwen der vaders worden,
met uitzondering van zijn eigen moeder, de vrouwen van den oudsten zoon. De
jongere zoons verkrijgen ieder twee “vrouwen, twee runderen en verder zooveel van
de bezitting, als de hoofderfgenaam wensebt a f te staan. Vrouwen en dochters deelen
in geen geval mede in de erfenis.
Landbezit bestaat in Unjoro niet; de landbewoner is aan den grond verbonden en
als de heer verändert, wisselt ook de bevolking af. De Wahuma’s evenwel nemen
met hun kudden een eigen standpunt in. Unjoro is in groote districten verdeeld,
met een door den koning benoemden „Makungo” aan het hoofd. Deze int de belastingen
voor den koning in runderen, graan enz., oefent de rechtspraak uit, doch mag geen
doodvonms veilen; dit recht komt enkel den koning toe (in Uganda mag elk Makungo
dit wel. 1) ' °
-De Wanjoro’s zijn zeer bijgeloovig. Booze geesten vervullen in hun verbeelding
een groote rol, en zij hebben dan ook
toovenaärs, die beweren, met de geesten
in verbinding te staan. De toovenaars
doen allerlei voorspellingen, weten verloren
voorwerpen terug te vinden, kunnen
gestolen voorwerpen zelfs ontdekken. Speke
had eens gelegenheid, hun handelwijze
geheel na te gaan, toen hij hier vertoefde
op zijn expeditie. Er was een regenmaat
met de flesch, die daarbij behoorde, gestolen;
ieder gaf voor, er niets van te
weten. Nu werd door den koning de
toovenäar ontboden, om het verloren voor-
werp te zoeken. Het was een oud, nage-
noeg blind man, gekleed met strooken oud
leder, die om zijn middel bevestigd waren.
Hij hield in de eene hand een koehoom,
met tooverpoeder gevuld, en waarvan
de opening zorgvuldig gesloten was met
„MyEJEMBLE’s ” OF GELD IN DEN VOBM YAN SPADEN.
leder, waaraan een ijzeren schel hing.
^ S B ivuiigcme met ue uei, ging de h u t binnen, hurkte op den grond
neer, en zag nu eens den een, dan weder den ander aan. Hij vroeg, hoe de vermiste
voorwerpen er uitzagen, knorde als een varken en bewoog de magere armen om
zijn hoofd, alsof hij de lucht aan alle zijden der hu t wilde opvangen. Nu hield hij
zieh, alsof hij deze verzamelde lucht op de opening van den hoorn wierp, en rook
er aan, om daardoor te bemerken, of alles goed. ging; daarop klingelde hij weder met
de bei, dicht voor het oor, eh gaf zijn welgevallen door een vernieuwd knorren te
kennen —■ de vermiste voorwerpen moesten terecht komen.
Om de bezwering nog krachtdadiger te maken, liet hij alle mannen van Speke
voor de hut z itten ; de oude dokter stond echter zelf op, schudde met den hoorn en
meid de sehe! vlak voor zijn oor. Hij ging toen vlak tegenover een der lieden van
Speke staan, sloeg naar hem met den hoorn, alsof hij hem een klap in ’t gezicht
+ +I t l i l i i i i i bero°k vervolgens zijn hoofd, sloeg daarna naar anderen en zoo voortgaande,1
tot hij zieh overtuigd had, dat geen dezer lieden de schuldige was. Hierop ging hij
naar de hut van Grant en onderzocht die; eindelijk begaf hij zieh naar de plaats,
waar de maat en flesch gewoonlijk stonden. Nu liep hij met een opgeheven arm
door het gras en klingelde met zijn schel voor de ooren, nu aan de eene, dan aan
1) Veel van h e t bovenstaande is ontleend aan Dr. Emin Pacha.
AFRIKA.