Bladz. 127. ade kei. reg. 32. Het belang
en de liefhebbery hebben middelen doen
uitdenken om de levende bloemen in de Tuinen
met verfchillende kleuren te fchakee-
ren en te boorden ; als om groene, geele
en blaauwe rozen te maken , en in weinig
tyd twee o f drie verfchillende kleuren aan
een Nagelbloem te geven, behalven hare
natuurlyke kleur. Men brengt hier to e , by
voorbeeld, een vette aarde tot poeder, na
dat zy in de Zon gedroogt is , men befproeit
deze aarde vervolgens gedurende twintig dagen,
met een water dat rood, geel o f met
een andere kleur geverft is , na dat men in
deze Vette aarde het zaad van een bloem ge-
zaait heeft, die een tegenftrydige kleur heeft.
Men leeft in de Dictionaire Encyclopedique
dat eenige lieden Nagelbloemen in het hart
van een oude wartel van wilde Cichorei
gezaait en gegriffelt hebben , waar na hy
vaft toegebonden en met verrotte meft omringt
wierd; endoor de menigvuldige.voorzorgen
van den Bloemmift zach men ’er een
blaauwe Nagelbloem uit voortkomen , die
alzoo fchoon als zeldzaam was. Andere
hebben in een klein r ie t , drie o f vier
zaden van een andere bloem beiloten, en
het met aarde en goede meft bedekt: deze
zaden brachten verfcheide fteelen en maar
een eenige wortel v o o r t, en ïchoten vervolgens
takken uit die verwonderlyk fchoon
■ waren, om de verfcheidenheit der bloemen.
Eindelyk eenige Bloemiften hebben op een
eenige fteel verfcheide enten van Nagelbloemen
gezet, die' bloemen voortbrachten welke
met hare natuurlyke kleur verzierc, en '
door de verfcheidenheit van hare fchakerin-
gen bekoorden. De bloemen die men in de
bloempotten theaters w y s ,.o fin e e n bloemperk
plant, v'erfchillen mede door hare na-
buurfchap: wanneer het ftofdat van de helm-
ftyltjes afvalt door de wind, op de ftamper
van een andere naburige bloem van het zelfde
foort gevoert word, maar die een verfchillende
kleur heeft, zoo zullen de zaden
die ’ er van voortkomen een nieuwheit in de
kleur van de toekomende bloem vóórtbrengen.
De planten die men droogt zonder haar
plat te drukken o f zamen te pakken, en in
hare natuurlyke gefteltheit, zyn doorgaans
die gene , die tot fieraad dienen , o f op de
hoofden der vrouwen , o f op de tafels by
het nagerecht, o f in de Roomfche Kerken;
hier om verandert de kpnft dikwyls , voor
dat zy 'gedroogt worden, in fphoondef
kleuren die gene die hier toe bekwaam zyn j'
door middel van zure vochten , het is op
deze wyze , dat de geeft van Salpeter, de
witte bloemen van de Xerantbemum ( een
foort van Amaranth), ineen fchoon citroen
geel verandert; in een aangename hoog roo-
de kleur de violette bloemen van een ander
foort van Xerantbemum, en in een fchoon
Karmozynrood de blaauwe bloemen van de
A konyt, Ridderfporen, en verfcheide foor-
ten van Gentiaanwortel. Het Sterk-water
zou haar geen de minfte verandering baren
wanneer zy gedroogt waren ; men ichakéerr
haar alleen , wanneer men ’er een penceel
overftrykt, ’ t geen met Sterk-water bevochtigt
is , o f wel men doet haar geheel veranderen
wanneer men haar geheel , en omge-
ke e r t, in dit.zure vocht dompelt, zonder
’er hare ftelen te doen ingaan , die het zagt
zou maken en verbranden ; men neemt ’er
haar op dezelve wyze uit om haar op te hangen
, en een weinig te laten uitlekken , tot
dat zy genoegzaam gekleurt zyn ; hier op
dompelt men haar in fchoon water om haar
van het Sterk-water- te ontdoen, en men
hangt haar weder op om haar te drogen. Men
moet acht geven dat alle bloemen op dezelve
wyze niet gekleurt worden ; men heeft
’er die hare fchoonheit verliezen Wanneer
z y dus in het zure vocht van de Salpeter ge-
dompelt worden , en het gene haar befmet.
T o t deze behoren de citroenkleurige Ama-
ranthen, de Goudsbloemen, in de maanden
Oétober en November, want die van den
Zomer droogen zeer bezwaarlyk, die van
de Korenbloem, Thnnisbloem, Heide, Amaranth
, Ranonkel , enz. Het. grootfte ge-
j deelte van.deze Planten , dus bereid zynde
drogen natuurlyk en behouden hier door hare
buigzaamheit; men heeft ’er zelfs die de
vochtigheit van de lucht, o f van het hoofd
waar van zy de hairen verzieren , doet ontluiken
, en die door de droogte weder toefluiten
, gelyk men zulks in de Roos van Je-
richo. opmerkt , en byzonder in de Xerantbemum,
de geele Amaranth , wierzelfftan-
digheit droog, en even als kraakbeenig.is»
Maaralle die gene die eenigzins vleesachtig
gelyk de Amaranth- zyn , o f wier bloemen
onderhevig zyn om te kronkelen of. te kreuken,.
gelyk die van de Korenbloem, de Nagelbloem,
Thunisbloem, Ranqnkeien ,.enz.
moeten in een oven gedroogt worden dit
maakt haar zomtyds breukig ,, wanneer men
haak
haar de hitte niet trapswys. doet ondergaan,
en ’ er haar zonder bedekzel voor :bl°oritelt:
zie hier op wat wyze dit verricht word , ’ t
zy dm de bloemen o f de geheele plant te
droegen. Deze handelwys is men in haren
porfprong aan de Heer Jfofeph de Monti.,
Lid van de Akademie van Boulogne, enz.
veffchuldigt. ,
Bladz. 128. ijle kol. reg. 4. Men droogt
de Amaranthen mede in een oven , zonder
éenive bedekzelen o f zand ; men plaatft ’ er
haar°in , zoo ras men ’er het Brood uitgenomen
h e e ft: deze geweldige uitdroging
verduiftert de kleuren ; maar men doet haar
weder te voórfcbyn komen met de bloemen
in warm water te dompelen , .en in de open
lucht te droogen. De vruchten der Eglan-
fieren en verfcheidê' andere , worden op
dezelve wys gedroogt. '-
Onder de bloemen die natuurlyk o f door
konft gedroogt zyn , en die men met andere
kleuren boorden o f fchakeeren w i l , heeft
men ’er eenige, vooral de Geele Amaranth,
die men in dik Gomwater dompelt, omhaar
vervolgens met verfchillende kleuren te be-
ftrooyén, als Karmyn, Vermiljoen, enFlo-
rentynfche Lak , van die gene die men rood
begeert te hebben ; tot de blaauwe kleur
neemt men, Azuurblaauw , blaauwe Aflche
en Lakmoes die ’er vloeibaar opgelecht worden;
tot het g eel, ontbonden GutteGom, o f
Goud Poeder. Mep droogt de dus beftrooi-
de Bloemen in de Zon , vervolgens dompelt
men haar weder in het Gomwater, o f in een
blanke vernis van wit van eyeren , ’ t geen
met eenige droppelen van Melk van den
Vygenboom , o f van Wolfsmelk vermengt
is.
De Napolitanen doen, een weinigje Q ’eo-
Sqccbarum in de kelk van hunne, door konft
gemaakte Bloemen, om haar een reuk even
als natuurlyke Bloemen te doen verkrygen:
deze Oho Saccbarum , is een wezentïyke'
O lie , die met Suiker vereenigt is ; want de
Suiker belaad zich met de fpeceryachtige
O lie , en ftrekt hem tot een hinderpaal, welke
belet dat hy zoo fpoedig niet uitwaaflemt
als hy anderzints doen.zou: dit is noch een
der middelen om deze Oliën mengbaar met
het water te 'maken.
Men kan mede de reuk der natuurlyke lévende
bloemen bepalen ; het is hier toe genoeg
dat men de aarde met Azyn befproeit
vfraar in Amber, Muskus , enz. ontbonden
is , voor dat men ’ er het Zaad in za a it, o f
’er de Bollen in plant, , V
Bladz. f28. ijle kol. reg. s8. A lle bloemen
moeten geplukt worden , wanneer z y
ontluiken.
Gelyk alle planten in het zelfde jaargetyde
en in dezelve maandnietbloeyen,zooontlui-
ken en fluiten die gene zich mede niet op het
zelfde uur to e , die op een dach en op een plaats
bloeyen. Eenige gaan .des morgens open ,
gelyk de foorten van Latouw en de Lipswy-
ze Planten ; andere des middaags , gelyk .de
Maluwe ; andere des avonds o f des nachts
na dat de Zon onder is , gelyk eenige foorten
van Kranenbek, enz. , en onder die gene
die zich des morgens openen , heeft men ’ er
die zich des morgens weder toefluiten, waar
tegens andere zich des avonds fluiten. In
dit opzicht heeft een groote verfcheidenheit
plaats , waar van de voornaamfte oorzaak
van de warmte, het licht, en veel andere ora-
ftandigheden van den dampkring afhangt,
die men weinig door een algemeene berep s
kening bepalen kan. Dus zyn alle de, opmerkingen
die men doen kan over het uur
der ontluiking, van zekere bloemen voor
de luchtftreek, in welke zy gedaan z y n , en
het tafreel, ’ t geen ’ er de Heer Linnteus van
in ’ t licht gegeven heeft, onder denaam van
Kruidkundig Horologie , i? niet naauwkeu^
rig, dan alleen voor de luchtftreek van Üp-
fal.D
e Bloemiften zaaijen alle de Zaden, in
vier tyden ; te weten , in de maanden, Fe-
bruary, Maart, April en Mey : maar men
kan ’er het geheele jaar door zaaijen. Men
plant de Bloembollen in den Herfft en in de
Lente, De befchouwing der-bloemen is
veel verrukke.ïyker, wanneer zy by wyze van
een Amphiteater geplant zyn. Men moet haar
echter indiervoegen. fchikken dat ’er de lucht
vryelyk door rondvloeyen kan, en de voor-,
zorg gebruiken , dat de voeten der fchragen
van de ftelling in loode bakken , met water
geplaatft zyn. Deze voorzorg belet de, In-
feélen het opklimmen om op de bloemen te
komen aafen. ,
Het is nuttig dat men- aanmerke dat de
bloemen byna in ieder gedacht veranderingen
ondergaan, ’ t zy door de annkweeking,
de grond, de lu ch t,. de droogte , de vochtigheit,
de fchaduwe; o f de Zon: alle deze.
veranderingen gefchieden meer o f min fpoedig,
volgens het getal, het vermogen en de-
B i during