430 W IT -H O U T . W IT T E -K A N E E L .
was. een Water-pylaar , die aan een dikke
wolk 'Vaftgëliécht was , en die de wind op
de aarde deed nederdalen ; hy trok alles tot
zich wat h.y ontmoete, graanhalmen , heesters
en takken van boomen : '.hy 'hief haar ter
hoogte1 van dertig voeten en'hoger o p ,
wrong hen in elkanderen , endiet hen hielen
ginfeh verïtrooic, in kleine ft tikjes wederpedervallen,
enz.
Idem, reg. i6 . Het is aan de onderaard-
fche vuüren dat men de laauwheit van de
Chineefche Zee in den Winter toéfchryven
kan., in welks de .Onweershoofden zeer gemeen
z yn , vooral tufichen Malakka en Ja-
'p an , ’t geen de Scheepvaart zéér gevaarlyk
in die Gewelten maakt. Men Heeft ópgé-
merkt datnaby.de ftad Ardevil in Perfiën,
de onweershoofden alle dagen omtrent den
middag, gedurende de maanden Juny en Ju-
-]y , .een gropte menigte fta f ppheffen , en
een uur duuïen. De Zeelieden geéven noch
den naam van Onweershoofd .aan een derde
fcort van H o o s , die door den fchok en
ontmoeting van verfcheide önftuimtge winden
veroorzaakt word , deze doen de Schépen
rönddraaijen , en hen zomtyds vergaan:
zie H o o s .
■ Idem, ijle kolom, reg. 14. van onder. Een
•Wind die van de zyde der Zee ko omt, is
alcoos vochtig , en koud in den Zomer , en
warm in den Winter. De Winden die over
het Land komen zyn altoos droog, en warm
in den Zomer, en koud in den Winter. De
Noqrde-wind is koud, en de Zuide-wind
is warm.
W I T - H O U T . Op-de Amerikaanfche
Eilanden geeft men dezen naam aan den St.
Jjan'iboam , en aan het Hout van de Savane.
waar van op het artikel, Wilde Peerenboom
gel’prokcn is. .
W I T T E - K A N E E L , Cortex Jine par
i , aut Cortex Wintérdfius. Deze fchors behoort
tot een foort van Lauwrier, die in de
Landftreèkéri. groeit, wélke omtrénthet mid-
"den van de Straat van Magellaan gelegen zyn.
"Clttjius, Gaspard Baubm, en Sebald de Weert
hebben van dezen Boom gefproken. . Geor-
"ge Handyjlde, heeft ’er de befte befchryving
van gegeeven: hy heeft, omtrent het begin
van deze eeuw „ ’er zaden van in Engeland
overgebracht, Heneveps een {taaltje van zy-
W IT T E -M A A N K : W IT T E -M A L : enz.
.ne bladeren en bloemen op een takje. Het
is. na de befchouwing van alle deze deelen
wan dezen Boom, enz. dat de Ridder Ham
\ S/oane, hem in de klafle der Pereclymenum
.geplaatft., en Kaneelboom van Winter , ge-
noémt heeft. Zie Witte Kaneel, op het artikel
K ANEEL.
W I T T E -M A A N K O P. ( Byvoegz. )
De Heer Tralies , Geneesheer te Bresiau,
die de wyze nagëfpoórt heeft op welke die
fap, ’ c geen men Opium noemt, in de vermengingen
werkt, en de tuigwerkelyke werking
door welke het de uitwerkzelen voortbrengt
die men ’ er door in het Menfchelyk
lichaam opmerkt, neigt om te befluiten dat
de oorzaak der uitwerkzelen van den Opium
alleen in het vlugge grondbegiufel beftaan,
’ t geen .’er in bevat is. Het Is dus, dat hy
dëszëlfsónmiddelyk uitwerkzel óp de zenuwen
, aan de verdunning tóefchryït ", die Hy
jn-h e t bloed .veroorzaakt: en -wanneer -een
toeval deze zelfftandighëit. vereifoht , moet
men haar zuiver en zonder èenig verbeterent
.middel gebruiken»
' W I T T E -M A L U W E . (Byvoegz.)
Bladz, &S7. sde.kolom., reg. 33. ..Men.maakt
méde tandenborfteltjés van 'de wortelen van
de Witte-Maluwe, o f van die der Maluwe:
hier toe fnyd men hen in ftokjes : men verdeelt
de beide uit-èinHens borftelswys, waar
• na men'hen in zoutwater , ó f in aluinwater
laatkooken, ’ t geen met rood Sandelhout
o f Indiaanfch-hout gekleurt is ; hier na droogt
men hen in een'oven.
W I T T E -M I E R E N . (Byvoegz. en
Verbet.) Dit is. een ongevleugeld infeét,
’t geen in Maatfchappy leeft , en zeer gemeen
in beide Indiën is ; het.taft het hout
aan, en vooral dat géne dat men uit Europa
_overbrengt, eet het, verderft, het , en doet
het verrotten. Deze Infééten zyn ropchtig
wit , hebben de groote van een Luis , en
vermenigvuldigen zich op eene zoo verbazende
wy ze , dat men naauwlyks in ftaafis
om hen te verdelgen, hoe veel men ’er ook
van dooden'mag , en welke nadeelén men
ook aan hunne wopningen mag toebrengen.
.Hunne- netten en overdekte galleryen , -die
in een groot aantal , en door elkanderen gevlochten
zyn , en de dikte van een_ Schryf-
pen hebben, zyn van een zelfde foort ..van
deeg gemaakt, die met een vocht gekneed
W O L F -R AM . W O L F -W O R T E L .
Is dat hen natuurlyk is , en tot een algemeen
ontbindent middel verftrekt. Vermits alle
de huizen op de Amerikaanfche Eilhnden,
van hout gemaakt zyn , zoo zonden deze In-
feften ’er wel ras alle de deelen van vernielt
hebben welke de ftevigheit van het gebouw
üitmaken , zoo men hunnen arbeid en vermenigvuldiging
niét belette. Men heeft een
zoo krachtig als fpoedig werkent middel uitgevonden
om hunne verwöeftingen te fluite
n , en heli zelfs te verdelgen ; dit is het.
Rottenkruid: mep plaatft ’er alleen een'weinig
van in hunne neften , door een: kleine,
opening die men ’ er in vormt, o f door een
van de wegen dïe ’er toegang naar geeven;
ten einde van eehige uuren komen miljoenen
van Houtluizen', die in deze'raten by elkanderen
Vergadert zyn , alle om, zonder dat"
’ ër èen eenige’pyerblyft.' Dit Inféét 'vér-,
fehilt wéitfig van de Vacos : zie dit woord.
Hét fchynt het zelfde te zyn , ’ t geen men
Vag-vagae aan de Senegal noemt; dit laat-
fte bezit ongetwy.ffelt meer boósaardigheit,
vermits het den Natuuronderzoeker wanhopig
maakt, met hem in de: vingeren te by-
ten , en ’ er bladeren en hevige fmerten aan
te veroorzaken. Dat Van. de Franfcbë ."Eilanden
byt nier , ‘ maar bedroeft, 'den Landbouwer
dóór 'de' verwóëftihgën dié hét aan-:'
recht. Z it Vreemde Mieren , op het arti-,
Kei M"ie r e .N.
- Men vind' in' ons Land. medé Hhut-Lui-'
zén , 'dit het, i ’apier , e:i het oudé,Hout ,
döotknagen. ’
W O 'L F -R A M . | Byvoegz. ]) D i t ' is
een foort van Atfëmkale Y z e r -E r t z , die
zömtyds naar Galéna van Lood gelykt,'
Blaar zy heeft haren, luider pree ;. zy is. veel
zwarter en harder, als déze.
W O L F -W O R T E L . CByvoegz.) De
E'fiila is met melk. vervult , en het Wild-
Vlafch bevat dit vocht niet ; dit heeft ge-
legenheit gegeeven, om te zeggen: Efilla ïac- .
tescit, Jine lacie Linaria crèscif,. ",
De tóppen van het fóprt. vau. Efula , ’ t .
geen men Efula heUqscopius noemt, op.eenig"
ceel van het lichaam welk dit. ook zyn mag,
gelucht zynde,- brengt ’ér een pntfteeking,óf
roos aan voort,, op welke een aahnVérkely—
ke Zwelling volgt, die in koudvuuf. kan veranderen
, en de dood veroorzaken» '
W O L F S -W : W O L K E N . W O N D : 431
W O L F S - W O R T E L .QByvoegz.~),
Zie hier eene byzonderheid welke bewyii in
hoé verre de hitte.der Z o n , gevoegt by den
byzonderen aart van iederen grond in ’t by-
zonder , Het fap der Planten bekwaam maken
konnen , om eene oneindige verfchei-
denheit van verfchillende wyzingen te ondergaan.
De W o lf wartel met blaauwe bloemen
, o fd e Napelius , wiens wortel vooral
efen, zeer gevaarlyk. vergift in de Zuidelyke
Lahdfchappen van VranItryk is,, veroorzaakt
geen de. minfte nadeélen; in Bretagne , noch,
in de handen der Grysaards , o f , in die,
der Kinderen. Hoe meer men het Noorden
nadert: hoe minder de Blaauxve Akonyt
o f Nnpellus gevaarlyk is. Men e e t ’ er zelfs
dé bladeren van deze Blant , by wyze van
Salade, om den eetluft op te wekken» Zie.
A m’t h o s a en T h o s a .
W O L K E N . . C Byvoegz.) Een verzameling
van Dampen welke in de boven lucht
hangt,, o f die door de wind bewogen worden,
vormt de Wolken.
1 Bladz. 868. ijle kolom , regel 14, van onder.
Voor ’ t overige hebben de Wolken,
uit weiké de Hagel nedervalt, zecht Kepler,
niet méér dan. een vierde van een m.yl ver-
hevënheit, dat is, te zeggen , v y f duizend.
Rhynl andfche voeten. Fromond wil , in zy-
ne Metpórologia, dat een regenwolk.,- zeldzaam
hoger, als, v y f honden: febreden , o f
twee duizend voeten van de aarde verheven i s .,
W O N D E R B O O M. C Byvoegz. )
Bladz. 869, ifie kolom , regel 7. Het fchynt
d’at de Gemeens Purgeernoten en de Wpnder-
hootn , die mede Eaiapap , .genoemt word,,
weinig, van elkanderen., verfchillen. Zie
Furgeertfoten. iDe Wonderboom.vs, mede zeer.
gemeen op de Kuft van Coromandel» De
HfRo mé . de l?Ijle.,.-neigt om geloven»
dat de naam van Karapqt, die men aan dezen
Heeften geeft ,, van de gelykvormigheit
voortkobmt die zyne zaden met het Infeét
hehb.ép.»;.’ t geen xaen Teekt noemt , en ,den
naam,yup Karapat, in ïhdien draagt, Deze
gifjtng is -des te gegronder ,, om dat de La-
tynfché haam Ricinus , te gélyk op dit In-
feét,,-efi. d e Purgeernpterr,, die een foort van
Raima 'Chrijli z y n , toepaifelyk is.
W O RM