202 KO N IN G L : V O G E L . KONKOMM:
d e : men fteekt een ftok door den V ifch , van
het eene uit-einde tot het andere, om hem ge-
opent te doen blyven , en hangt hem dus in
de - lucht op. Wanneer hy naauwkeurig.
droog i s , zoo vormt men ’ er pakken van
welke twee hondert ponden wegen , en die
men dus verzend: deze komen doorgaans te
Bordeaux, om gedurende de Kermis, verkocht
te worden. Deze viifchery , fchoon
zeer iterk vermindert zynde , beloopt echter
in een gemeen jaar, hondert duizendpon-
den, die tegens tien franfche kronen, de hondert
ponden, verkocht worden.
K O N I N G de r K O U R O U M O U X .
Deze naam , heeft men aan een foort van
Kalkoentje gegeeven, waar van de zagte
kleur door den zwarten ring die het om den
hals heeft, verhevener word : deze kleur,
merkt men . noch aan het uit-einde van den
Haart en der vleugelen van dezen Vogel,op.
Zie K a l k o e n .
K O N T n G L Y K E V O G E L . Deze
naam geven de Inwoonders van C on go , aan
den Reiger o f Butor. In China geeft , men
de naam van Koninglyke Vogel o f Zonne-Vo-
g e l, aan den Paradysvogel. De Heer Per-
rauït gelooft in tegendeel, dat de Baleari-
fcbe Kraanvogel, de Koninglyke Vogel is
zie deze woorden.
K O N K O M M E R , ( A a n g e kw e e k t
e }. QByvoegz.') Het fo o r t , ’t geen de
Portugezen te Para.aankweeken, koomt zeer
gemakkelyk op Cayenne v o o r t, maar de
vrucht heeft een zwartachtige purperkleur :
Cucumis fruSu oblongo obfcure purpurascente,
B ARR,
K O N V N . jgByvoegz.} Thans heeft men
een middel uitgevonden , om het hair der
Konynen te fpinnen ; men voegt ’er een-
weinig zyde by , om de bearbeiding des te
gemakkelyker te maken: zoo men flagen kan
om het foort van K'onyn van Angola in onze
luchtftreek aan te kweken , zoo kon men
voorby , van ’er zyde by te voegen , vermits
deszelfs hair lang, gedwee, en zyach- 1
tig is. De kleederen o f foorten van ftoffen
van verfchillende kleuren, die van konynen
hair bereid zyn, en die men in Vrankryk begint
te dragen , doen reeds een goeden uit-
flag hopen ; deze ftoffen zyn fchoon, lie t,
en warm, “ ’
K O N Y N . K O O L . K O O L Z A A D .
K O N Y N E N B O S C H . Deze naai*
geeft men aan een uitgeftrektheit van grond
die beplant , en met Konynen bevolkt is’.
Zie K o n y n ..
K O O L . ( Byvoegz.} De foorten vaa
Kool hebben in !t algemeen kruiswyze bloemen
, en worden alleen door zaden verme-
nigtvuldigt, die men aan de afgefneden ftee-
len moet laten droögen; en hen vervolgens
wannen , en voor het volgent jaar bewaren.
In Bearn, heeft men mogelyk geen- In-
woonder die niet eenmaal des daaglch, kool
eet. De Garbure , van dat Landfchap , is
een potagie van Kool met boutjes van Ganzen,
o f S p e k , die men regelmatig op alle
tafels , tot het avondmaal, voordient.
Het Kooikraut, Zuurkram, o f Zuurkool
der Duitfchers, ’t geen een zeer gemeen gerecht
in Duitfchland is , is niet anders dan
K o o l , die men tot een Haat van zuurheid,
door middel der gefting gebracht heeft,
K O O L Z A A D , Brajjtce arvenjts. (Byvoegz.
en verbet. } Dit is een foort van
K o o l, die men met voordeel in de Nederlanden
, en vooral, in de nahuurfchap van
Ryifel aankweekt, alwaar het een aanmer-
kelyke tak van Koophandel uitmaakt. Men
onderfcheid verfcheide lborten van Koolzaad
; te weten , het foort met witte bloemen
, ’t geen eerft zedert wéinig jaren uit
Holland in Vlaanderen, overgebracht is , en
twee andere foorten met geile bloemen. Onder
deze twee iaatfte foorten , heeft men ’er
een, ’t geen men Pleet Koolzaad noemt,, en
het gemeenfte in Vlaanderen is , en ’er als
het befte befchouwt word , om dat het gemakkelyk
op alle piaatzen g ro e it, en de
minfte mefting vordert. De wyze om het
Koolzaad aan te kweken is dezelve voor al-
ierlei foorten , en ieder derzelve verkrygt
min o f meer volmaaktelyk den trap van aangroei
, die het byzonder is , volgens den aart
der grond, in welke men het zaait, volgens
de goede o f kwade wyze van aankweking,
die het ondergaat, en de omftandigheden van
het weder en de toevallen waar aan het onderworpen
is. Dit foort van K o o l, verfchilt
van de andere die men aankweekt, door de
bladeren die klein z y n , en zich geenszins
appels wys te zamenvoegen, en door de ftee-
len die dikker z yn , en echter ter hoogte van vier o f v y f voeten opfchieten. Alles
K O O R E N . H
Alles is nuttig in het Koolzaad, deszelfs
zaad waar van men het voornaamfte voordeel
trekt, verfchaft een Olie , gelykvor-
jnig aan die van het Raapzaad , hy is goed
om te branden , zwarte Zeep zamen te Hellen
, Leder te bereiden , en de Wolle Stoffen
te vollen : het zwaarfte, droogfte , en
volfte zaad, het gene het meefte Olie uitgeeft,
wanneer men het verplet, is het befte
voor den Molen gefchikt. De Koeken o f
Broöden van het Koolzaad , waar.uit men
den Olie geperft heeft , ,en die men de naam
van Raapkoeken geeft, dienen om het tamme
V e e , van allerlei foorten'te voeden, en
te meften, als Offen, Koeyen en Schapen :
men, geeft hen dezelve gekruimelt, en met
Zemelen gemengt; de Koeyen die dit voed-
zel eeten , geeven een overvloed van Melk.
Deze koeken: zyn. mede een der befte foör-
ten van m'eft voor de Landen , die men met
Koolzaad bezaaijen w il. Alle de'foorten van
tam Vee , eeten mede het k a f , ’ t geen uit
de wan koomt, en de ftoppelen van de wortelen
van het Koolzaad. Men bedient zich
noch van dit k a f , om een drank voor de
Koèyen te bereiden ; het dikke ftroo en de
wortelen van het Koolzaad, die door de
Vlamingen , Rapen, genoémt worden , dienen
mede om de ovens te ftoken.
Het Koolzaad bemint de zagte en diepe
gronden; het vordert veel meft. Men zaait
en verplant h e t , even als de Kool , men
fchikt de Planten in re y en , die een voet
van elkanderen verwydert zyn , en men laat
omtrent zes duimen tuifchenwydte, tuffehen
de Planten van iedere rey.
Men verzamelt het Koolzaad in het einde
van de maand Juny , o f in' het begin van
July in : men maait het even als de Granen
a f, wanneer het geel is , en men plaatft het
op een hoop , in het midden van het Veld:
het broed hier, waar door het meer olie uitgeeft
, als het zonder dit , doen zo u ; men
dorfcht het vervolgens om ’er het zaad uit te
bekomen , ’t geen men op de zolders zeer
wel bewaren kan , wanneer men alleen de
voorzorg gebruikt, om het van tyd tot tyd.,
te verfchoppen.
Het Koolzaad word zomtyds door den Honingdauw
aangetaft , v o o ra l, wanneer het
in Vallyen verplant word , 'die te ftei'k ge-
Bieft zyn , en voor de nevels zyn blootge-
ftelt. Men kent geen andere ziektens, aan
welke het onderhevig is.
KO O R ENW O RM . K O O R T SK R : 203
K O O R E N . QByvoegz.) Volgens de
Heer Adanfon, kan men de verfchillende
foorten v an. Kooren, by den eerften opflag
van het oog, onderfcheiden, -wanneer meri
acht op de fchede van de bladeren geeft,
welke .kegelvormig , met een’ kort vliesje
gekroont,-en van twee ter zyden geplaatfte
oortjes vergezelt is,-die zich in een halve,
.kring: krommen om- de fteel te omvangen.
Deze planten hebben van twee tot tien Her-
maphroditifche bloemen, die by elkanderen
in een zelfde kelk gefchikt zyn. Het groot-
fte gedeelte der opperfte bloemen-van het
Kooren misdragen.
K O O R E N W O R M . Dit is een fóort
van witte Worm o f het Masker van den
Kever.
De Heer Deflandes.zeel)t, in zyne Verhandeling
over de wyze om de Granen te bewaren
, dat hy een derde foort van Infedt
ontdekt heeft, ’ t geen van de Koren - Motten
en Kalanders verfchilt: dit is een zeer
beweegbare Worm, die uit acht ringen te
zamengeftek is. Men zou zyn kop niet
konnen onderfcheiden, zonder twee kleine
.roodachtige hoornen die de gedaante van
een fchaar hebben, en ’ er even uit voortkomen:
deze hoornen konnen doorboren,
en met zich over elkanderen te kruiffen ,
konnen zy mede fnyden. Men ziet tuffehen
hen een kleine fnuit, uit welke dit Infecfc
verfcheide zeer fyne en zeer lymachtige draden
doet voortkomen , door middel van
welke het zich aan alle de lichamen hecht,
waar van het omringt word, en zynen voortgang
zeker maakt. Deze handel wys gelykt
vry wel naar die der Spinnekoppen, mee
dit onderfcheid dat de Spinnekoppen hare
zyde uit den aars fpinnen. Deze Wormen
leven in de gedaante van Maskers, weinig
langer dan twee maanden : zy veranderen
vervolgens in Muggen, wier vleugelen zilverkleurig
zyn , maar die behalveö dit niets
zeldzaams o f byzonder hebben. Deze Muggen
paren zich al vliegende, gelyk de verfchillende
foorten van ju ffe r s , en brengen
op haar beurt , nieuwe Wormen voort.
K O O R T S K R U I D . Deze naam heeft
men aan een kleine kruipende Plant van
Cayenne gegeven ; dit is de Balliem van
Barrere: zy gelykt vry wel haarde Weegbree
, door de vorm en dikte van hare bla-
C c 2 de.