ÏNLEi- de, verdeelt byde Delfftoffen hier in drie Ratfa
p in g . v an M et3aien t Zouten, Aarden, en deeze
hebben wederom haare Onderdedingen.
Zyne Werken bevatten eenige nieuwe Ondervindingen
en veele RedeneeriDgen , op den
oirfprong der Lighaamen gebouwd , en terwyl
hy de onderfcheiding der Delfftoffen alleenlyk
daar van en van de famenftelling, of ’c Scheid•
kundig onderzoek , afleidt , zonder agt te gee-
ven op de uitwendige gedaante , zelfs niet in
de Kryftallen; zo is zyne Verdeeling zeer on-,
bevallig. Wi e , immers , zal toeftaan, dat de
Zwavels , ja zelfs de Metaalen, om eenig
Zoutig Beginzel, dat ’er in mogt zitten, tot
de Zouten t’huis gebragt worden ? Wie zal ge-
looven, dat de Mineraalen, altemaal, uit Zee-
Zout zyn gefprooten ? Omtrent de verdeeling
der Aarden is hy uitermaate duifter: doch
wat den oirfproDg des Aardkloots aanbelangt,
fchynt hy veel naar \ denkbeeld van W a l -
l e r i o s over te hellen (i ).
*c Was niet laater, dat te Parys, door den
Heer l e S a g e , de Grondbeginzelsn der ScheidfÜUTi
m
(i) De Heet \V a l l e r i us fielt , mqt L e i s n i ijs
cveree komftig , dut de Aardkloot eerst geheel vloeibaar zy
geweest en uit Water haaren oirfprong gehad hebbe. (Zie
biadz. 2 3 , hier voor :) ScopOLi zegt, dat de Aardkloot
een Kwartzïge Klomp zy , in Waterig Vogt ontvangen of
geboren , en naderhand bekleed met Kalk van Dieren , Kley
en Zand , door de Zee daar op afgelegd. Vervolgens zou
hiei de Vingt - Aaide, met Kryftallen , Zouten , Zwavels
kundige Mineralogie uitgegeven werden ( k ) .
Deeze Heer begint met de Z o u t e n , wel-DIN0‘
ken hy vyfderley Zuure ftelt, beweerende dat
alle vaste Lighaamen, ja zelfs de hardfte Stee-
nen, uit een Zoutige Stoffe famengegroeid zyn.
Van de Mineralizatie fielt hy v y f JBeginzels ,
Zwavel , Rottekruid , Zuur van Zout, Vlug
Alkali en vette Stoffe. Alles grondvest hyop
zyne Scheidkundige Proeven, byzonderlykdoor
hem uitgegeven ( l ) . Des komen in zyn
Werk veele opmerkelyke Zaaken voor.
Zo zien wy dat in de laatfte Jaaren de Mi-^De Me.~
neralogisten byzondere Wegen ingeflagen en ,-t°alg"-ln
door zig te ftipt aan de Scheidkunde te be-“
paalen, tot ongeryradheden vervallen z y n , ver
afwykende van de eenvoudigheid, welke in een
Samenftel, dat tot onderrigting dienen zal,
vereifcht wordt. Veel nuttiger was het, daar
door den weg aan te wyzen tot onderfcheiding
der gemengde Bergftoffen , Aarden, Steenen ,
Ertfen , van elkander, dan door de fyne uit-
pluizing der Grondbeginzelen, veranderd door
de werkinge des Vuurs , de Kenmerken zelfs
der oirfprongelyke Lighaamen te verdonkeren
en
enz. bygekomen zynf maar, hoe kwamen 'er de verkalkte
Dieren eer dan dc Vrugt-Aarde en wel toen die Kwarts-
Klomp nog met Water omkleed was, zou men vraagen mogen?
(k) Elemens de Mineralogie Dotimauique par M. LU SAGE.'
garis. 177a.
( l ) Examen Chymtque ie diffirtntti Subjlanees MimraltU
faris, 1769.
III. Deel, I. Stuk,