Hunne
tegenwoordige
gefteldheid
en verfchil.
lende
hoogte.
zegd i s , groote veranderingen, doch niet het
hoofdzaaklyke betreffende, in ’s Aardkloot®
Oppervlakte te weeg gebragt.
De hoogde Bergen van Afie zyn tegenwoordig,
zegt de Heer BuF FON ,d e Taurus,Imaus,
Caucafus en de Gebergten van Japan, allen
verhevener dan die van Europa, zo wel als de
Atlas en Maan-Bergen in Afrika; doch de al-
lerhoogüen die van Zuid - Amerika, in ’t by-
zonder de Peruviaanfche , waar onder men ’er
vindt, die drieduizend Vademen {Toifes) 9 boven
de Oppervlakte der Z e e , bereiken {w).
Men befluit derhalve, dat *er geen Bergen,
van een Duitfche Myl hoog, op den Aardkloot
zyn. In ’t algemeen fielt gedagte Heer vast,
dat de Bergen tusfchen de Keerkringen hooger
zyn dan naar de Polen toe. Tusfchen Noor.
wegen nogthans en Sweeden zyn Gebergten
van byna gelyke hoogte als de Switzerfche
Alpen (x). In Siberie is het Land uitermaate
hoog, ryzende by trappen o f Terrasfen Oost*
waards op , die men Steppen noemt, en niettemin
Bergachtig. Even zo verheft zig de
Op-
(w) De top van den Chimforafa ,dat Kaalkop betekent, wat
3i2o Toifes yeiheven j de Piek van Tenerlffe tuim aio* en
de St. Gothards - Berg der Alpen , volgens C a s s i n i , 1*40
Toifes. Anderen rekenen hem hooger, en volgens MlCHBLi
aou hy 2750 Toifes hoog zyn. Grüner Swits. Tibtrgen.
i l . Th, p. 34.: doch dat is ongelooflyk. EeQ Zee - Myl van
,0 in een Graad, of Uur gaans, is 28 ;J en een Duitfche Myl
380« Toifes lang.
Oppervlakte des Aardryks Westwaards naar het I»1-»**
midden van Noord-Amerika, alwaar ook Ber-DINe'
gen zouden zyn. Dit maakt een ongemeen
verfchil in de gedaante der Bergen, fommigen
zig Piekswyze verheffende, en als vry geplaatst;
anderen zig wyd en zyd ; anderen in
eene reeks uitbreidende, waar door zy zig aan
elkander gefchakeld vertoonen. Van den laat-
flen aart zyn die Ketens van Bergen, welken
volgens B u a c h e den Aardkloot omringen ,
loopende zelfs door den Oceaan heen, en aldaar
Eilanden maakende ; terwyl bedenkelyk
nog een menigte van zulke Bergen in de Zee
verholen z y n , die hunne Toppen nimmer laa-
ten zien ; waar van de blinde Klippen, hier
en daar, een bewys geeven.
Dat de Bergen in ’t algemeen door Zee- zy zyn
Stroomen zouden veroirzaakt zyn , toen de ft Corning
Aardkloot eenigen tyd met Water bedekt was,
gelyk de Heer B ü f f o n wil ( y ) , is onge*
rymd. W a n t , van hoe veel Jaaren lang men
die bedekking onderflellen mögt, zou dezelve
doch geen de minfle evenredigheid hebben toe
dien
(* ) Da Bisfchop P o n t o t pi da ns tekent zulk een
Berg in de Loodlyn op een halve Noordfche Myl of 9O00
Ellen en B k o w s l l u i s fpreekt van Ysbergen in Sweeden
, 14000 Voeten hoog, ’ t welk meer dan zoo o Toifes
of Vademen maakt. Zie G r u n eb als boven , bladt.
*ti.
(y) Hi/l. Natureifa Tom. I!. Theorie de la Terts.
d 3
III. De ï e . I. Stuk.