tij G e s c h i é d k ü n d è
Ielei* 4. R a n g . Calculi. Steengroeijingen.
EIHG.
In Planten: ook Dierfteeöen, als Kreeft - doggen,
Bezoars, Pedro del Porco.
Aanmet- Deeze laatfte en uitvoerige Mineralogie van
het*sa-°Pden geleerden W a l l e r i u s verdient zeker»
inenftei ]y]j den L0f a dat zy in de naauwkeurige be-
ierius.1*' paaling der Geflagten en omftandige befcbry*
ving der Soorten alle anderen overtreffe. Zyn
Ed. heeft het geluk gehad van zyn Werk 9
welks laatfte Uitgaave in uitgebreidheid zeer
verre de eerfte te boven gaat, door langduu*
rige Ondervinding te kunnen verbeteren en vol-
maaken. Ondertusfchen is het, gelyk hy zelf
erkent, nog niet zonder gebreken; waar van
eenigen zig voetsftoots openbaaren. Verfcheide
Stoffen, gelyk de Ok e rs , T u r f, enz. komen
by hem tweemaal op het tapyt; eerst onder
de Aarden , dan onder de Mineraalen. D e
Vierde Rang van Rotsfteenen , ( ’t welk die
groote Klompen zyn van Graniet, Porfier o f
dergelyken, waar uit de hoogfte en kaale
Bergtoppen beftaan;) oordeelt hy , om dat zy
uit anderen SameDgefteld zyn , naauwlyks een
byzonder Geflagt te kunnen uitmaaken, en
maakt niettemin van de Samengroeijingen, in
’ c vervolg, een geheele Klasfe. Ook zal men
onder de Delfftoffen weinige GeflagteD vinden,
wier Onderwerp geen famengeftelde Lighaa*
men zyn. De Tweede Rang der Steenen onder
»
I E R M I N E R A L O G I E . 1I §
deffcheidc hy door den tytel vaD Glasworden- Iklei*
de, en dit wel , om dat fommige derzelven ,
(geenszins allen, ) met Loogzout tot Glasmaa-
king dienen : terWyl die van den volgenden
Rang op Zig ze lf in ’t Vuur tot Glas fmel-
ten en veele van den Vierden Rang ook door
j een zeer fterken trap van Vuur. Is dan het
Glaswordefi iets , *t welk den Tweeden Rang
kan onderfcheiden ? Is beftendig in ’t Vuur o f
onbrandbaar {Apyri) te zyn, een gepaste be-
; naaming voor den Vierden Rang; daar zulks
tj alleenhk afhangt van den trap der Hitte ?
Veranderen ook niet alle de Metaalen door ’c
Vuur in Glas? De Vloey - Spaathen , die van
het doen fmelten der Metaalen dsn naam heb*
J ben,* ja ook Smeltbaar zyn en Glas worden ,
en door geenerley kragt van Vuur tot Kalk
* te branden zyn, heeft zyn Ed. evenwel in de
I Eerfte RaDg geplaatst!
Ik zal nu nog een denkbeeld geeven van de
Klasfïkaale verdeelingen der voornaamfte Mi-
| neralogisten , wier Werken na de eerfte Uit* I gaave der Mineralogie van W a l l e r i u s ,
j welke in dat opzigt geheel niet, en in deRang-
I Schikking maar zeer weinig veranderd is: (alzo
hy (legts den Rang der Smeltbaare Sceenen daar
$ heeft bygevoegd :) aan Jt licht gekomen zyn.
Het Mineralogifch Samenfcel van W ol* saméMë!
I t e r s d o r f f kwam eerst in den jaare 1748 , Ij?”
I in ’t Latyn en Hoogduitfch, en vervolgens oot*»*
i zeer veel verbeterd, in 1755, te Berlyn aan
H ij if.
III. D m t, I, Srvs,