Ysbergen der Alpen (b) . Waar van anders
ook die verbaazende Scheuren en onpeilbaare
Kloven in de Yskoude Laplandfe en andere
Gebergten? tie t W a te r , by aanhoudendheid
daar langs en over vlietende , fchuurt de punten
o f hoeken a f , en voert dus groote of
kleinere brokken, van allerley Soort van G e ileente
o f Ertfen , met z i g , die het elders,
naar ’t geweld van den Stroom , nederlegt,
en fomtydsmetKley weder aan elkander lymt,
(gelyk men dit ziet in de PoddingReenen,) of
ook met Geftcente van den zeifden aart. Dit
blykt in de Agaaten, uit oneindige brokjes van
Agaaten famengegroeid; hoedanigen ik onlangs
uit Saxen o f daaromftreeks bekomen heb. Dus
brengt de Lahn een menigte Leyfteenen en
veele andere Rivieren Rukken van Keyfteenen
met zig : dus vindt men aan de Oevers der
Kaspifche Zee een menigte Rukken van O-»
paal en Karneolen , en groote blokken Gra»
üiet en Glasachtige Steenen, fomtyds midden
in Bergbrokken van Kalk o f Ley-Steen. Ge-
heele Velden zyn daar omflreeks met Key-
Steenen bezaaid, welke men niet kan denken
aldaar gegroeid te zyn. Zo flypt de Rhyn
zy-
(b)ZieTeg. Slaat III. D. fal. J94en Gruner als boven, p. 71*
(e) Gruner, als boven, III. Th. bladz, 10 , r i .
<4 ) Het Zeewater is hier van een fterk bewys, door
bei welke dc Metaalen Kanonftukken, uit een Schip der
Spaanzyne
Keizels, welken men wegens de door-
fchynendheid , glans , fynte en hardheid, dik-
dikwils Rhyn-Diamanten noemt, tot eene ronde
figuur, en de echte Diamanten , uit Oosc-
en Westindie, zo wel als andere Edele Steenen
, hebben de gedaante van rondachtige Key-
tje s, waar in menze veelal vin dt, ook daar
aan te danken. De Bergkryftallen zyn dikwils
daar door zodanig veranderd, dat men ze
naauwlyks voor Kryftallen k en t , als blykt
in het zwart Kryfial van Oostindie en de Cey-
lonfche Rook - Topaazen. Anderen wederom
zyn door de zelfde rolling in de afflortende o f
afRroomende Wateren, even als een Sneeuwbal
, uit veele brokjes of Rukjes famengegroeid;
gelyk de ZandReenen waarfchynlyk,
en veele RotsReenen , een dergelyken oir-
fprong hebben; des menze ook op minder
hoogte vindt dan de Glasachtige (c),
Het Water lost alle Zouten op en ontbindt water
door middel derzelven zelfs Metaalachtige Lig- de vorming
haamen (d). Hier uit ontftaan de menigerley f “ , Z°u'
Zoute, Zwavelachtige, Staal-en Koper-Bronnen
en andere Mineraale Wateren. Ook heeft
het Water in de regelmaatige Geftalten, welken
Spaanlche Armade tegen Engeland , onder Koningin Elizs-
beth, aan de Schotfche Eilanden gezonken, voor eenige
J aaien, en dus na omtrent twee Eeuwen verloops, tot eene
btoofche Stof verteerd bevonden werden.
C 4