H
\ m ß tel Mi I j l j
w m
mm
H
t eH
mm
iRfa OfmlDo
i II
I
INLEI'
DIM6»
80 D e E i g e n s c h a f t e n
is derzelver verandering in Slakken o f ia Gla-S.
Dit ziet men dagelyks in de Smelthuizen der
Metaalen, in de Werkplaatfen der Scheidkun-
digen. Wat zyn veele Agaaten, Lav en, Ba-
falten , anders , dan een foort van; natuurlyk
Glas? Blykt zulks niet uit derzelver oïrfprong;
uit derzelver Glans, brooschheid ; baar beiland
zyn tegen ’t Vuur; haare onoplosbaarheid
door Zuure ftoffen , en haar inwendig
geweefzel aan de breuk ? En alzo , wat de
laatfte Eigenschappen betreft, haar de meefte
Keizels zeer naby komen , en eenigen buiten
tegenfpraak door 't zelfde Vuur zyn voortge-
bragt, ’ c welk de Laven formeert (* ): alzo
de Glimmer met de midden in de vuarige
Lava ontftaane Schirl-KryItalien en de Bla*
derige Schuim , welke zig by ’ t fmelten eeni-
ger Yzer - Ertfen vertoont , veel gelykheid
heeft j
( t) De vermaarde Arduini beweert, dat de Keizehchti-
ge Steenen , die men in gedagte Bergen onder de Lava'
vindt, waare voortbrengzels zyn van een Glasachtige fmel-
ting des ondeiaardichen Vuurs. Fe r b e ft p- En,kunnen
niet de (Lapides Hydrophori) Clialccdoon- Steentjes met
Water, aldaar onlangs ontdekt, ook ten bewyze daar van
{hekken ?
(v) GERHARD, Beytrage fur Chymie Scc, alsbóven , p. 334»
fx ) Uit Zandfteen met Graniet. Zie Niehburs Reiiie*
fchryving naar Arabie enz.
- i (y) Aan de Noordzyde uit Jaspis - banden. Zie GerhaRd ,
als boven, p. i5i.
(z ) Uit Kwarts. Lepechin Tagebuch der Reife &c. Al-
tenb, 1775, Met groots ftukken Pleifter • Steen van roödachtlT
» E & M i n e r a a l e n . 2l
h e e ft; terwyl Aluin-Aarde, langjmet Zwavel
in een zagte Hitte gehouden , door het Vuur
Glimmer geeft (v) : zou het dan wel onge-
rymd zyn te denken, dat een groot deel der
Key- en Glimmer - Stoffen , zo niet haaren
oirfprong , ten minften de tegenwoordige Ge-
ftalte, aan het geweld van een natuurlyk Vuur
te danken bebbe?
Terwyl nu de laatstgemelden juist die foor«
ten van Steenen zyn , welke de vernielende
kragt der Lugt , des Waters en van \ na
tuurlyke Zonne-Vuur het langfte tegenftaan:
terwyl onze oudfee en hoogde Bergen ; gélyk
die om hetv Dal Pharan in Egypte f x ) , de
•Caucafus (y) en het Uratifche Gebergte ia
Afie ( z ) , de Andes in Peru, de Switzer-
fche ( a) , de Schatlandfche , Laplandfche ’
Kar’.
fïge Veldkwarts met zwarte Blende Granietifch ingelprengd ,
waren de Wouden bezaaid am de Noordzyde der Waldaifehe
Rergen. Pallas Reifen, Feietsb- 1771. 1. Th. p. s ___- n .
Dergelyke Bergen van Veldfpaatb met zwarte Schirl gefpreu-
keld, Serpentyn - Steen of groen cn rood gevlamde Jaspis ,
vondt hy'aan de ]ail$ en elders in Siberie .• zie pu z s s , z jg ,
(a) De Switzerfche beftaan gelyk de meefte volgende ,
uit Graniet, d e uit VeWlpaarh, Glimmer en Kwarts is far
naengefteld, o f uit den zogenaamden Genberger - Steen, wiens
Grondftof Kwarts is, met ingefprengde Glimmerdeelrjes.
Dit kan men zeggen van de Rotfen des Grimfels, des Ur-
leler - Thals , van den gaotfehen Gothard en de Gronden
der Ysbergen. Zte Grüner Helvet, Naturgefch. Bern. 177^,
ANDREA Briefe aus der Schtveitz, 177s, p, ijj 8e FEUERS
als boven, p. 405.
Inlei-
DING.
Het
Vuur heeft
mooglyk
de eerfte
Omwenteling
ver-
oirzaakt.
l l l . Deel, 1, stok .