mm
m
mm
m m
| | | lil 11 I
I X
1
Ïiïlei- brengt en door middel derzelven in Water:
als ook de neerploffing uic deeze Solutie door
Zuuren : (alle welke Eigenfchappen men ook
in de Keydoffen waarneemt:) vermoeden ?
Moet men niet uit de Proeven vaneenen G ür-
hard , die uit Zwavel en Keizel- Aarde eene
Metalllfche Aarde zag ontdaan (m) , en uit de
wel niet zeer gemeene verandering van Dier-
lyke Lighaamen, inzonderheid der Sehulpdie-
ren , in Zwavelkiezen , Yzer-Koper- en Z ilv
e r-E r tfen , met grond befluiten, dat de N a tuur
dè' eenvoudiger Aarde alleügs tot Mineraal
Stoffen verhooge?
M a a r , van welke kragten bedient zig de
Natuur j om deeze Elementen onder elkander
te verbinden, en door deeze vereeniging die
menigvuldige Lighaamen voort te brengen ,
welken wy op deeze Aarde zien; om die in
zulk eene Gedalte en Orde voor te dellen
als wy ze befchouwen: als ook om dezelven
weder te vernielen en tot faroendeliing te doen
dienen van andere geheel nieuwe Lighaamen ?
Hetvuuï Hier fpeelt het Vuur, dat onophoudelvk do
Elementen ^Igemeene kragt der Zwaarte tegenwerkt 5eu de
’Lighaamen, daar het op werken kan, ten deele
door zyne verdunnende kragt, ten deele door
bykomfte zyner ligte Deeltjes naar de Oppervlakte
des Aardkloots d ry ft, eene hoofdrol.
Het-
(m) Reytrage fur Cbymie und Ce/shkhte des Mintral-Reicbs.
Vol. t. Berl. 1773. p. ja.
Hetzelve verbindt de vlugde Stoffen en ver-
eenigt de genen die vader z y n ; dry vende de
eerden in de hoogte en de anderen fyner
maakende ; zo dat van ondoorfchynende een
helder Glas wordt. Dit cooDt zig blykbaar-
lyk in de nog brandende Bergen en in de over-
blyfzels der genen die uirgedoofd zym Dé
vlugge Zwavel en het Armoniak - Zout ilygc
tot in den Mond van den Vefuvius o p , en zet
zig daar aan dészelfs binnende Wanden en
Kloven : de Kalkdeen brandt tot Kalk : dé
Krydallen verliezen haare regelmaatïge figuurt
de overige Sceenen en Aarden fmelten tot eed
waar Glas* gelyk het Yslandfche Agaat, dat
zekerlyk daar van zynen, oirfprong beeft (ri)i
tot eeneD Chalcedoon o f Agaatdeen* naaf dé
verfchillende bykomende Mineraalen verfchei-
delyk gewolkt , gekleurd: o f zy worden uitgebrand
tot Puimdeen; o f door eene rüuwe vermenging
van ten deele gefmoltene, ten deelè
verkalkte 'en uitgébrande Stoffen * léveren zy
een Scroom van yuür uit , welke dollende
een Steenharde Lava wordt. Gemëenlyk hebben
de uitwerpzels der Vuurbraakende Bergeti
&een bepaalde Gefcalte: Jt welk vdn de fchie-
lykheid afhangt en van *t geweld dés Vuurs ;
doch als de verandering Iahgiaam gefchiedt ea
dé
f**) Dit is een zwarte Glazige Lava, <iie tnen onk onder
dö Produkten vati den Vefuvius met veele witte Schitl-
Staafjes vindt, zie Ferbers Brieft t p. J75.
B
INLEIDING.