WEERREIS, riv. in de b a r . van Breda, prov. Noord-Braband.
Zie Aa (De). •
WEERSELO, gem. in Twcnthe , prov. Ovcrijssel, arr. Almelo, kant.
Oldenzaal (1 k. d., 8 m. k., 4 s. d.) ; palende N. aan Tubbergen ,
O. aan Dcnekamp en Lossen, Z. aan Lonneker, W. aan Henpelo en
Borne. .
Deze gem. bestaat uit tien bannst, als: Wec r sei o , Du 1 d er ,
V o l t h e , Ros sum, Lcms e l o , Ni j s tad, Gamme l k e , Deur-
n i n g e , Ilasselo en K1 ein - D r ij n e. Ook ligt in deze gem. de
zoogenaaamde Hu nn e n b u r g h , volgens Picardt eenmaal de verblijf-
plaats der Fränkische vorsten. (Zie dat woord ) Zij beslaat, volgens
het kadaster, eene oppervlakte van 10,853 bund. 3 v. r., waaron-
der 10,628 bund. 33 v. r. 49 v. eil. belastbaar land. Men telt er
942 h., bewoond door 948 huisgez., uitmakcnde jeene bevolking van
ongeveer 5200 inw., die meest bnn bestaan vinden in den landbouw.
Ook heeft men er twee calicotsfabrijken.
De Herv., die er 170 in getal zijn, onder welke ruim 80 Lcdema-
ien , maken eene gem. ui t , welke tot de klass. van Bereuter, ring
van Almelo , behoort. De eersle, die in deze gem. het iceraarambt
heeft waargenomen, is geweest Arabi Lindbnuof , die in het jaar 1626
herwaarts kwam , en in het jaar 1650 naar de Ommerschans vertrok.
Het beroep is eene koninklijke collalie.
De R. K., van welke men er ruim 5000 telt, onder welke ruim 3000
Communikanten, maken de stat. van D e u r n i n g e , Ro s s um,
We e r s e l ö en S a a s ve l d uit, welke ieder in deze bürg. gem. eene
kerk hebben.
Men heeft in deze gem. zes scholen, als: die van Wee rs clo en
Ni j s t a d , De u r n i n g e - e n -Gamme l k e , D u l d e r , Hasselo-
• n - K l e i n - D r i j n e , L ems e l o , Ro s s um en Vol t h e , welke
gezamenlijk door een gemiddeld getal van 800 leerlingen bezocht
worden.
Het d. W e e r s e e o , oudlijds W eh se l o e of W e r s io e , ligt 3 u. O. van
Almelo, 2 u. N. W. van Oldenzaal. Men telt er, in de kom van het
d., 103 h. en 580 inw.
De kerk, welke hier voor de Reformtie stond, was aan den H. Re-
higius, Bisschop van Reims, toegewijd en zeer vermaard. Deze kerk,
welke na de Reformalie aan de Herv. was overgegaan en nog in hun
bezit i s , is een oud gebouw, met een klein torentje en een orgel Zij
Staat op het thaiis zoogenaamde S tift Weenelo, zijnde de plaats, waar
vrocger het hieriia te melden kloosler gestaan heeft.
De R. K., maken, met die« uit de buurs. Kl e i n - D r i j n e , Gammelke,
L ems e l o , Ni j stad en Vo l t h e , eene stat. uit, welke tot
het aartspr. van Twenthe behoort, door eenen Pastoor en eenen Kapel-
laan bediend wordt, en 680 Communikanten telt. De kerk, aan den
H. Rejugids toegewijd , is in het laatst der vorige eeuw gesticht. Dit,
voor eenige jaren geheel vernieuwd gebouw, is, omdat het klein, zwak
en laag van verdieping was, in het jaar 1847, weder bijna geheel vernieuwd
en vergroot, zijnde alzoo thans een goed gebouw, met eenen toren ,
eu van een altaar voorzien. Aan deze kerk werd in het jaar 1837 , door
den landman Jak K o i p e r en zijne vrouw , een orgel geschonken, dat
den 23 April 1837 ingewijd is. De R. K. hebben daarbij eene eigene
begraafplaats.
Vroeger slond hier, nabij de k e r k , een klooster, gesticht door ze-
lteren H ü g o , een vrooni ridder, geboren te Buren, helwelk, v o lg e n s
zijne ccrstc stichting, door Benedictijner-Monniken bewoond werd,
die uit de St. Paulus-abdij te Utrecht derwaarts waren gekomen , wor-
dendc do eerste Abt aldaar op het feest van de kruisheffing in 1152
ingewijd. Dit klooster nam in den beginne zoo in personen , als goe-
deren, zeer toe , maar loen e r , na verloop van vele jaren , door de
oorlogen der aanzienlijkste landzaten en door hunpc rooverijen en gru-
welijke verwoestingen, groot gebrek en armoede in die gewesten ont-
staan was , hebben de Benedictijner-Monniken het klooster verlaten,
en zijn naar de abdij van St. Paulus teruggekeerd. De aanzienlijkste
landzaten hebben toen, opdat het klooster niet ledig zoude staan,
van den Abt en het konvent van St. Paulusabdij verlof verzocht, om
er hunne dochters of nichten in te plaatsen , die daar dan openbaar
kloostergeloften, naar den regel van den H. B e r e d ic t u s , zouden doen.
Dit werd hun ingewilligd, en zoo is er een nonnenklooster gCbleven.
Als nu de zelfde Maagden den Heere daar eenen geruimen lijd naar de
zuiverheid des kloosterlijken rcgels gediend hadden, zijn zij eveneens
gevaren als de voornoemde Monniken. Zij leden ook groole schade;
zoo dat zij hun onderhoud niet behoorlijk konden krijgen. Doch
G o d e f r id u s van R henen , de acht en twintigste Bisschop van Utrecht dit
vernomen hebbende, heeft aan deze geestelijke zusters de kerk van Oot-
marssutn geschonken , waarna de Nonnen hären Biechlvader tot Pastoor
van die kerk aanstelden , terwijl zij op de vier groöte hoogtijden zieh,
bij wijze van processie , naar die kerk begaven , daar in een afgezonderd
koor zaten, en de lofzangen des Heeren, die tot de dienst der mis be-
hoorden , zongen. Wanneer de dienst geeindigd was namen zij de offerr
penningen der geloovigen,, en keerden weder in vrede naar haar klooster.
Op deze wijze hebben ze langen tijd uit de inkomsten dezer kerk
goed en rijkelijk onderhoud genoten. Doch reeds eenige jaren voor de
lleformatie, zijn de kloostergeloften afgeraakt, en werd het klooster bewoond
door adellijke Jonkvrouwen, welke rnogten uitgaan, en zelfs ,
zieh in het huwelijk begeven, mits , in zoodanig geval, hare prebende
verliezende. Nog tot in het begin dezer eeuw , werden, uit de goc-
deren van dit klooster , aan adellijke Jonkvrouwen van de Hervorm-
de godsdienst, zoo lang zij den ongekuwden staat omhelsden , jaarlijks
eenige prehenden uitgereikt. De plaats, waar het klooster gestaan
heeft, is bekend onder den naam van h e t S t i f t We e r s e l o .
De kermis te We e r s e l o valt in den 21 September.
WEERSPOLDER (TER), pold. in Rijnland, prov. Zuid-Holland.
Zie R o is - t b r - W e e r s p o l d e r .
WEERT , kant., prov. Limburg, arr. Roermond; palende W. en N.
aan het Noordbrabandsche kant. Asten, N. aan het kant. Venlo
en Horst, O. aan het kant. Roermonde, Z. aan de Belgische prov.
Limburg.
Dit kant. bevat de volgende 12 gem.: Weert , Ba e x em, Gra-
them. , He y t h u y z e n , Hu n s e l , I t t e r v o o r t , Mei jel , Nede r -
w e e r t , N e e r - I t t e r , R o g g e l , S tam p r o y en Thorn. Het
beslaat, volgens het kadaster , eene oppervlakte van 53,469 bund.
46 v. r. 47 v. ell. Men telt er 3725 b., bewoond door 4078 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van 22,000 inw., die door den landbouw,
veenderij en veeteelt hun bestaan vinden.
WEERT, dek., apost. vie. van Limburg , bestaande uit de volgende
dertien parochien: Baexem , El 1, ile y th uyzen , H un se 1, I t t e r v
o o rt , Le v e r o y , Me i j e l , Ne d erw e e r t , Ne e r i t t e r , Rogg
e l , S t amp r o y , Thorn en Wee rt .