ln dezen poldcrzijn de landen aan de Zuid- of dijkzijde gelegen , door-
gaans iets hooger dan die aan de noordzijde. De hoogte van hei: zo-
merpeii 1,05 ell. boven A. P ., de hoogte der dijkcn is 1,80 en 1,90
eil. boven. Het polderbcstuur bestaat uit vijf Leden.
WAAR (HET), geh. in bet Oldambt, prov. Groningen, arr. en 2£u.
N. W. van inschoten, kant. en 2 u. N. N. 0. van Zuidbroek, ge-
deeltclijk gem. en 1 u. N. ten W. van Scheemda, J u. N. W. van
Nieuw-Scheemda, waarondcr dit gcdeelte kerkelijk behoort, gedeelle-
lijk gem. en ^ u. Z. W. van Nieuwolde, ter plaatse , waar het Oude-
diep zieh met het Zijldicp voreenigt.
Men lelt er 55 h. en mim 450 inw.; als 49 h. en 420 inw. onder
Nieuw-Scheemda , 6 h. en ruini 30 inw. onder Nieuwolde.
Het W aar is een aangenaam en fraai gelegen gehuebt, met eenen
houlzaag-, pel- en korenmolen en eene school, welke geiniddeld door een
getal van 1Ö0 leerlingen bezocht wordt. — Onder de inw. lelt men vele
Doopsgezinden, die hier eene fraaije, in het jaar 1839 gebouwde kerk
bebben, welke tot de gem. Noord-brock-en-Nieuw-Scheemda behoort.
WÄARD (DE), eil. in het I J , prov. Noord-Holland. Zie Jan-Re-
i;eh.e-Eilaivd.
WAARD (DE), pold. in het balj. van Brederode, prov. Noord-
Ilolland, arr. en kant. Hclarlem, gem. Haarlemmerliede-Noord-Schalk-
wijk-en-Hof-Ambacht; palende N. aan Bergcnoort, 0 . aan de Lie, Z.
aan het Vuilrak, W. aan het Noor.der-Spaarne.
Deze pold., welke waarschijnlijk in de vijftiende of zestiende eeuw be-
dijktis, beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 194 bund.
59 v. r. 10 v. eil. schotbaar land; lelt 7 b., waaronder 2 boerderijen,
en eene schulpkalkbranderij, en wordt door eenen watermolen , op
het Spaarne van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur beslaat
uit den Burgemeester en drie Poldermeesteren.
In de Waahd wordt ’s zomers veel hooi gewonnen , maar ’s winters
Staat hij meestal, gelijk de uiterwaarden der rivieren , onder water.
WAARD (DE), streek lands in het Westerkwariier, prov. Groningen.
Zie RuiGEZAND.
WAARD (DE), pold. in bet balj. van de Nieuwburgen, prov.
Noord-Holland. Zie Waard-poeder. <
WAARD (DE), naam, welken men in de wandeling geeft aan den
Heer-Hdgowaard , prov. Noord- Holland. Zie Heer-Hugowaard.
WAARD (DE), streek gronds in Rijnland, prov. Zuid-Holland,
arr. en kant; Leyden, tusschcn den Oude- en den Nienwe-Rijn besloten.
Een gedeelte dezer gronden is bi) de uitlegging der stad Leyden ,
daarin opgeriomen en behoort dus thans lot de gem. Leyden , het overige
dat nog builen de stad ligt toi de gem. Tjeyderdorp.
WAARD (DE), zandbank in het Noorden van de Zuiderzee, zijnde
het zuidelijk gedeelte der droogte, welke zieh van Vlieland , zuidwaarts
uitstrekt tot voor den oostelijken wal van Texel, alwaar het ten W.
door de Pan, ten Z. door de Texelstroom en ten O. door het Oude-
Vlie bespoeld wordt.
Deze zandbank is rijk aan oeslers, die hier in de maand Maart worden
opgevischt en daarna in putlen tot September en October gespeend worden.
WAARD (DE REMUÜRDE), geh. in het Nederkwarlier der prov.:
TJtrecht. Zie Bemcurde-waard (1).
( li Eveneens zoelce men de o v e rig e , m e t Waard zamengestelde n am e n , op de
woorden van onderscheiding.
WAARD (DE HEDELSC1IE-) , uilerwaard in de Meijerij van
's Hertogenbosch, kw. Maasland, prov. Noord-Braband, Tweede distr.,
arr. en kant. 's Herlogenbosch, gem. Empel-en-Meerwijk; palende W.
N. en O. aan de Maas, Z. aan den Empelscke-dijk,
Deze uiterwaard is aan de zijde van de Maas meestal door den
hoogen oever als bekaad te beschouwen. Aan de noordzijde van de
Dieze is hij , ingevolge dispositie van den Minister van den Waler-
slaat en de Publicke Werken , d .d . 5 Junij 1 8 1 8 , bekaad ter hoogte
van 0,785 eil. boven het nulpeil te Crevecoeur, d. i. 4,894 eil. boven
A. P.
In den zuidwestboek van dezen waard ligt het fort C r e v e c o e u r ,
en tegen den Maasdijk staan daarin twee huizen, waaronder eene boer-
derij T r e u r e n b u r g (zie dat woord). Overigens is het best weiland ,
dat doorsnedeu wordt door den, in aanleg zijnde, grooten weg van ’s Hertogenbosch
naar Utrecht, die ten noordwesten van dezen waard, door
het Hedelsche-pontveer over de Maas gaat.
De H e d b l s c h e -w a a r d watert uit op de Dieze, door eenen houten
duiker , wijd in den dag 0,50 en hoog 0,60 ell., voorzien van -eene
schuif, en Staat onder het bestuur van de eigenaren , zijnde de Heeren
Jonkh. v a n Trye H a r n e s en v a n M e e rw i jk .
WAARD (HET HU1S-TE-) of het H ois- d e -W aart , voorm. h. in
Rijnland, prov. Zuid-Holland, arr., kant. en i u. O. van Leyden,
gem. en 5 min. N. ten W. van Leyderdorp , op de scheiding van
den Ouden en den Nieuwen Rijn, aan de oostelijke punt van de Waard.
Dit h., dat een adellijk leen was , is ten tijde van het beleg van
Leyden, onder J an v a n B e i je u e n , orastreeks het jaar 1420 in brand
gestokcn en sedert ten gronde toe gesloopt. De grond, waar liet ge-
staan heeft , dient thans gedeeltelijk tot bouwland,
WAARD-DIJK, dijk in het Westerkwartier , prov. Groningen , gem.
Grijpskerk, in eene west-noordwestelijke rigting van Krommezijl naar
Munnekezijl loopende.
Achter of ten Noorden van dezen dijk liggen de Waardster-uiter-
dijken en het Ruigezand , zijnde sedert het laatst der voorgaande eeuw
mede ingedijkt. Langs de W aard-d ijk staan aanzienlijke boerderijen,
behoorende aan welgestelde, daarop wonende landbouwers.
WAARDE, heerl. op het eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland, arr.
en kant. Goes, gem. Waarde-en-Valkenisse; palende N. W. aan de
heerl. Kruiningen , N. O. aan de Krabbendijksche-vliet,, die haar van
Krabbendijke scheidt, O. aan Valkenisse, Z. en Z. W. aan de Honte
of Wester-Schelde.
Dezeheerl. bestaat uit den P o ld e r -v a n -W a a r d e en d enW est-
v e e r - p o ld e r , benevens een gedeelte van den O u d -K r a b b e n -
dij k s c h e -p o ld e r ; bevat het d. W a a rd e en eenige verstrooid lig-
gende li.; beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 794
bund. 56 v. r. 35 v. ell., waaronder 749 bund. 49 v. r. belastbaar
land ; lelt 95 h., bewoond door 108 huisgez., uitmakende eene be-
volking van ruim 500 inw,, die meest in den landbouw hun bestaan
vinden. Ook heeft men er eenen houten korenmolen.
De inw., die er, op 2 huisgez. na , alien Herv. zijn , maken met die van
Va l k e n i s se en een gedeelte van Gawe ge , eene gem. u it , welke on -
geveer 580 zielen, onder welke 230 Ledematen, tc lt, en tot de klass.
van Goes, ring van Kruiningen, hehoort, Reeds vroeg is hier voor
de oefening van de Hervormde leer gezorgd. De eerste Leeraar, waar-
van gewaagd wordt, was GmtEEtiaiisCamerlinck, nadat P e ir c s be M o n ier ,