zonder tang cn dans in herbcrgcn en kroegcn , waarbij vooral slcrkcn
drank wordt gedronkon.
W1ERDEN (OUDE), geh. in het IFesterkwarlier, prov. Groningen,
arr. en 0 u. W. len Z. van Groningen, kant. en 3 | u. W. Z. W. van
Zuidliom, gem. en 1£ u, W. Z. W. van Grootegast, 10 min. N. W.
van Opende , waartoe het kerkelijk behoort, liggendc ter weerszijdcn
van den Kalenweg en strekkcnde zieh westwaarts naar Kortwoude nit.
Het is eene zandstreek , met zeven geringe woningen van daglooners ,
waaronder eene tapperij en eene linnen we verij. Men tclt er ongeveer
40 inw
WIERDENERDIJK, oude rijweg in Twenthe, prov. Overijssfl, in
eene oostelijke rigtiug van Wicrden naar Almelo loopende, Z. van den
klinkerweg.
WIERDSHEIM , onde naara van het d. W ir d u m , prov. Friesland,
kw. Oostergoo, griet. Leeuwarderadeel. Zie W ir d u m .
WIEREN (DE), läge veengrond, prov. Friesland, kw. Oostergoo ,
griet. Smallingerland, are. en 6 u. N. N. 0 . van Ileerenveen, kant. en
3 u. N. N-. W. van Beetsterzwtiag, onder de d. Oudega en Nijega. — Du
inw. dier beide dorpen graven er turf ui t, doch alleen tot eigen gebruik.
WIEREN (DE) , geh. in het IF esterkwartier, prov. Grortingen , arr.
en 4 u. W. ten van Groningen, kant. en 2 u. W. ten Z. van Zuid-
horn, gem. en | n. N. ten W. van Grootegast, 10 min. Z. van Lut-
kegast, waartoe het behoort, op eenen hoogen zandgrond ; met 13 h.
en 80 inw.
WIERHOOPD (HET), nitstekend hoofd, prov. Noord-Holland, gem.
den lielder-en-Huisduinen, aan den mond cn aan den westelijke oever
van bet Nieuwediep. Daarop staan twee lantarens voor het inkomen van
dit water. Ook heeft daarop eene balterij gelegen tot kustverdediging.
WIERHUIZEN , voorm. d., thans een geh. in Hunsingo, prov. Groningen,
arr. en 7^ u. N. W. van Appingedam , kant. en 5$ u. N. W.
van Onderdcndam , gem. en l j u. N. W. van Eenrum, | u. W,
van Pieterburen, waarmede het kerkelijk vereenigd is. Men telt er
24 h. en 140 inw.
De Herv. hebben bier van 1631 tot 1633 eene afzonderlijke gem.
uitgemaakt, welke tot Prcdikant bad W il h e l m u s a B e s t e h , die in het
laatstgenoemde jaar naar Wester-Nieland vertrok en W ie r h u iz e n als
coinbinatie bleef behouden , gclijk ook zijn opvolger E d o n iu s a W a t -
w e e r o e n , doch deze in* 1675 af’gezet zijnde , werd W ie r h u iz e n , even
als vroeger , weder met P i e t e r b u r e n vereenigd, zooals het dit nog
is , behoorende thans tot de gem. Pieterbnren-cn- Wierhuizen. De kerk,
welke vöör de Reformatie aan den H. P e t r u s was toegewijd, is scdert
bet jaar.1719 weggebroken. Het kerkhof bestaat evenwel nog en slrekt
ten dienste van de geh. W ie r h u iz e n , L n t k e b r o e k en D e i k u m ,
welke beide laatste vroeger kerkelijk tot W ie r r u iz e n behoorden.
WIERHUIZER-MAAR (HET) of b e t B r o e k s t e r - m a a r , water in Hiin-
singo , prov. Groningen , dat zijn begin ncemt bij het Honwcel aan den
rijweg onder en 13min. W. van Pieterburen, gem. Eenrum, en met
eene zuidelijke strekking bij de Vettehorn in het Nienkloostermaar uit-
loopt. De laatste naain ontleent bet van de bnurs. Broek of Lutkebroek
onder Wierhuizen. i
WIERICKE (DE DÜBBELE-) of D u b b e l e - W ie r k e , water in het groot-
watcrschap van Woerden, prov. Zuid-Uolland, in de gem. Groot-en-
Klcin-Hekendorp, bij de Gocjan-Verwclle-sluis, uit den IJsscl voort-
koinende , en met eene noordelijke strekking ecrst door die gem. en
voorts, tusschcn de gem. Waarder en Lange-en-Ruigeweide door, bij
Nieuwerbrug, in den Rijn uitloopende.
WIERICKE (DEENRELE-) ook Ki.eink-Wieuke , water in het groot-
waterschap van /Foerden, prov. Zuid-Holland, hetwelk, in de gem.
Groot-en- Klein-Hekendorp, uit den IJssel, bij de Goejan-Verwelle-sluis ,
voortkomt, in eene meest noordelijke strekking eerst längs die gem.
en Oukoop, v o o r t s tusschen deze laatste gem. en Lange-en-Ruigeweide
door en eindelijk door de gem. Bodegraven , bij de Wicrickerschans ,
in den Rijn uitloopt.
WIERICRER-DiJK (DE) of Wierkerdijk, dijk in het grootwaterschap
van IFoerden, prov. Zuid-Holland. , ,
Deze dijk is in het jaar 1674 tegen de overstroomingen van de Eck
aangelegd. In het jaar 1672 namelijk, was de Noorder-Lekdÿk op
twee plaatsen doorgebroken, waardoor Leyden en Amsterdam onder
water liepen. , , n ,
Hij behoort zoowel tot de hoogheemraadscbappen van Delfland en
ScUeland als van Rijnland, welke drie hoogheemraadscbappen hem
hebben doen aanleggen en er tot heden toe ook het toezigt over houden.
WIERICKERSGHANS (DE), fort in het balj. van IF oerden, prov.
Zuid-Holland, 1 | u. W. van Woerden, tot welke vesting het behoort,
gem. en 4 u. O. Z. O. van Bodegraven, aan den Rÿn , ter plaatse,
waar het water de E n k e l e -Wiericke zieh daarin stört, naar hetwelk het
ziinen naam zal dragen. • , . , ,
Dit fort werd , na het sloopen van de oude schans , welke hier , voor
het jaar 1672 , aan de Enkele-Wierickè lag , in 167o opgebouwd en
behoorde vroeger tot de verdediging der oude Hollandsche waterlmie,
doch is thans niet zoo zeer als een fort als wel als een veil.g en af-
gezonderd hoofddepot voor ’sRijks-buskruid te beschoirwen. Daartoe zijn
er vier B u s kr u id m a g a zij n e n (waaronder een boinvnj) aanwezig ,
welke in vredestijd 38 3 ,0 0 0 , doch in oorlogstijd 830,000 Ned. ponden
kunnen bevatten. Het is een aarden fort, van eene v.erhoekige ge-
daanle , door grachten en bedekten weg omrmgd , en heeft eene fraaije
poort naar den kant van den Rijn , met eenen toren en mir werk.
Boven den ingang aan de binnenzijde , ziet men de wapens van W i l l
e m III, Prins van Oranje, en van de provmcie Holland , en daar-
ondereen opschrift, dat de slichte'r der schans, in het jaar 1673, ver-
meldt. Zij is ruim van binnen en heeft eene Won in g voor en
M a gazi j n mèes te r , met een Lo k aa l v oor b r a n d s p u i t e n aar-
onder, eene Kaz e rne en een W a c h t hui s. Op het gepalisadeerde
plein Staat, behalve genoemde magazijnen, nog een gemelse u ip
hu is en eene zware arduinsteenen pomp. Men was er vroeger gewoon
voor de manschappen , hier in bezetting liggende , eens in et jaar,
kermis le houden. „ j
WIERINGEN , eil: in de Zuiderzee , prov. Noord-Holland, ttians
eene gem. uitmakende, welke tot het arr. Alkmaar, kant. den Helder
(1 k. d., 14 m. k., 9 s. d.) hehoort.
Het is, zoo men meent, in de lijst der Ulrecktschc goederen , omirent
het jaar 900 opgesteld , onder den naam van Wiron bekend. Uok
wil men , dat het oudtijds , zoowel als Texel, aan het \aste an ge ice
geweest zij, doch dit rust enkel op de gemeene overlevenng ; het t a t
thaus meer nabij den vasten wal van Noofd-Holland, door de mdijking
van den Anna-Paulowna-polder, waarmede het door een veer gemeen
schap heeft. Overigens ligt het 2 u. O. van bet Ivoegras verwijderd ,
en is door de Breeborn ten W eu N en door de W.eringcrgronden ten