WIJNTER8EL , nnara, welken de Motjerijenaars gcwoonliik gevep,
aan liet d, YVibtelre , in de Meijerij van 's Hertogcnoosch, kvr Kern*
penland, prov. Nam'd-Braband. Zie Wibtelbb.
WURDE, nnaiti cener plaats, die men bij oude echrtjvers vermeld
vindt en wnarvoor men het tegenwoordige Woerden, in het balj. van
Woerden, prov. Zuid-Holland, hondt. Zie Wobbdeb.
WURDEN, d . in Twenlhe, prov. Overijssel. Zie Wierden.
WUNTGRAFT (DE) of be Wibdgeaaf, watertje in do Meijerij van
's llertogenbosch , kw. Kempenland, prov. Noord-Brdband, dat in do
Foslelsche vijvers, in de beide tusschen Ocrle en Vessem, b\j het geh.
de Halvermijl, ondcr Oerle ontspringt; noordwcstwaarls boven Slrijp
eene geheel westelijke rigting neemt, de grcnsscheiding tusschen de.
(rem. S lrijp en Woensel-cn-Kelt art vermt en zieh een weinig boven
Eindhoven in de Gender entlast.
W1JNVOORDEN, hours, in Zalland, prov. Overijssel, arr. en 3£ u.
N. van Deventer, kant. en 2 u. W. van Raalte, gem. en 10 min. N,
van W ijh e , aan den IJssel; met 14 h. en 120 inw. — Indezebuurs.
ligt do havcz. Ahnem.
W1JSEND (DE), geh. in de Vier-Noorderkoggen, prov. Nnord-Holland.
Zie Whzebd (De).
WIJSSEL , geh. op de Middcl-Veluwe, prov. Gelderland. Zie Wissei.,
W1JST, geh. in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Maasland ,
prov. Noord-Braband, Eerste distr., arr. en 5 u. 0 . van ’s Hertogcn-
■lösch, kant. cn 1 n. Z. Z. 0 . van Oss, gem. en £ u. Z. van Ileesck;
met 29 h. en ruim 180 inw.
WIJSTHOORN, doorgaans genoemd Wijster, geh. in Beilcrding-
spi l , prov. Drenthe, art. en 4 u. Z. van Assen, adm. en jndic.
kant. cn 2 n. N. van Hoogeveen, gem. cn 1 u. Z. van Beilen ; met
48 h. en 300 inw. Men heeft er eene zomer- en winter byschool, die
ongevcer 60 leerlingen telt.
WUTENHUIS (HET), hetWietebhcis of Sv. Agatiia-ki.ooster , voorm,
Nonnenkloostcr te Zwolle.
Dit klooster was in het eerste vierde gedeelte der vljftiende eeuw
onder de lciding van Diederik vas Herxeb, tweede Rector van het
Klerkenhuis te Zwolle, buiten de Voerster-, nu Kamperpoort, in de
zoogenaamde Mmsehenhage gesticht; is kort na het jaar 1521 binnen
de stad in de Bitterstraat, bewesten de Steenstraat, overgebragt. Het
stond ondcr de bescherming van de 11. Agatda. De Nonnen, die het
bewoonde waren door geene geloften maar cnkel door den band van
eenen goeden wil vereenigd. Van Paus Eggebius IV en diens opvolgcr
N i c o i .a u s , ontving ,dit gestieht ondcrscheidene voorregten, tcrwijl zijne
belangen niet minder door de Bisschoppen van Utrecht, Rudolf vab
Diepboit en David va» Bodrgobdie, werden bevorderd. Bij de kerk-
hervorming is bet te niet gegaan en de gebouwen , van lijd tot tijd
verkocht , zijn genoegzaam- alle door burgerwoonhuizen vervangen.
WIJTGAARD, d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Lceuwar-
deradeel, arr., kant. en 1 u. Z. van Leeuwarden, 20 min. Z. W. van
Wirdum, aan den strnatweg van Leeuwarden op lleerenveen j met 3 0h.
en 220 inw.
De R. K., die er 200 in getal zijn, maken met die uit de dorpen
Swi c h em , Wi r d um en een gedeelte van Gou tum eene stat.
uit , welke tot het aartspr. van Friesland behoort , door eenen
Pasloor bediend wordt en ruim 600 zielen, onder welke 320 Gom-
munikanten, teil. De kerk aan de II, Maria Hemelvaart. toegcwijd ,
is een iangwerpig stcenen gebouw, met eenen kleinen koepeltoren en
van een orgel voorzien.
Do 20 Ilerv. die er wonen , behooren tot de gem. Wirdum.
WIJTGAARDERV AART (DE), water, pro 'S. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Leeuwarderadeel, loopende van den straatweg b(J Wytgaard
zuidoostwaarls aan, tot aan den zoogeuaamden Tjcrnehoek, en voorts
oostwaarts tot aan de Flapbrug in den Tjaardcrdijk.
WIJTH (DE), pold. in het Land-van-Cuyck, prov. Noord-Braband,
Eerste distr., arr. 's Hertogenbosch, kant. Grave, gedeeltclijk gem.
Grave, gedeeltelyk gem. F e lp ; palende W. en N. aan de Maas, O. aan
de Maas , en de vestingwerken van Grave , Z. aan den Maasdijk of den
polder de Mars.
Deze polder beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
146 bund. 32 v. r. 63 v. e il., als onder Grave, volgens het kadaster,
133 bund. 9 v. r. 98 v. eil., onder Ve lp, volgens het kadaster 13 band.
22 v. r. 65 v. eil. Er Staat daarin één h., zijnde eene boerderij , onder
Grave. Hij heeft eenesteenen sluis, wjjd in den dag, 0.9 4 boog 1 .8 8 ,
voorzien met een paar puntdenrtjes, waardoor hfl op de Sluiskil van den
pold. de Mars en voorts in de Maas van het overtollige water wordt ont-
last. Het zomer peil is 6.30 boven A. P. Het polderbestuur bestaat uit
eeneto Dijkgraaf, zes Heemradcn cn eenen Pcnningmeester, welk bc-
stuur tevens het beheer over den pold. de Mars heeft.
De bekading van dezen polder bestaat bijna geheel uit het natunrlflk
terrain, hetwelk, wanneer de Maas tot 15 voeten Graafseh peil is ge-
stegen , overeenkomende met 9 .5 6 boven A. P., begint over te loopen,
Buiten dezen polder zijn geene rivierwerken in de Maas gelegen, dan
drie kribben , welke van ’s lands wege in 1848 aldaar gelegd zyn , ten
cindc bet bed der rivier te verbeteren, vooral met opzigt voor de bc-
vaarbaarheid.
WIJTMEN , WuTnMES of Wijtmab, ook wel eens verkeerdelijk Wij-
inENgespcld, buurs. in Zalland, prov. Overijssel, arr., kant. cn 1 | u.
O. ten Z. van Zwolle, gem. Zwollerkarspel, 1£ u. N. O. van Windesheim}
met 240 inw.
Deze buurs. komt reeds voor in eenen giftbrief van 1356. Door den
watervloed van Februarij 1799 liep zjj geheel onder.
WIJTVLIET (HET), geh. op bet eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland,
arr., kant. en ¿ u. 0 . van Goes, gem. Kattendijke-en-Öosl-Beveland,
l u. W. ten Z, van ,Käftcndijke.
WIJTVLIET (DE), voorm. water, prov. Zeeland, hetwelk uit de
Ooster-Schelde voortkwam, in eene noordwestelijke rigting ten 0 . van
Wolphaarlsdijk voortschoot, op dehoogte, waar tbans Kortgene lig t,
den Zandvlict kruistte, en , hooger Noord-Beveland in twee partijen ,
B c o o s t en -Wij t v l i e t en Be we s t e n -Wi j t v l i e t , onderscheidende,
in den Roompot uitliep.
Vau dit water , dat tnsschen 1208 en 1247 is afgedamd cn waarin
later K a t t e n d i j k e oprees , vindt men nog overblijfselen in de kre-
ken , welke onder Weele en Vliete en in het Ooslen van den Wissekcrke-
polder gevonden worden.
WIJTVLIET (BEOOSTEN-), voorm. eil., prov. Zeeland, betwelk
door de Wijtvliet van Be w e s ten-W i j t v l i e t was afgescheidcn ,
cn thans bet oostelijk gedeelte van Noord-Beveland uitmaakt.
Van dit eil. waren de gronden reeds voor de tiende eeuw aancen
verbonden, met uilzondering van de C o l i j n s p l a a t , welke met Wo*
r i g e - Z a nd (O risa nt) , de Las t en de legenwoordige R a t s c he