door bet verlof om eene kerk te mögen bouwcn : dan zij vergenoegd'ei5>
zieh met een hnis bij Wihschoter-zui , op den kant van de Aa vatr
binnen tot hnnne kerkdienst te laten bekwaam maken. Den 1 April
was ter inwijding bepaald. Hct gerucht hiervan verspreid lokte eene
menigtc Protestantsche landlieden derwaarts , niet om hunne nieuws-
gierigheid te bevredigen , maar om stoornis te verwekken. In het
kcrkhuis gekomen , rukten zij den Pastoor, nadat bij zijne dienst
geeindigd had , bet koorkleed a f . sckeurden bet in stukken en wier-
pen h e t , er steenen in gedaan bebbende, in het riviertje. De beeiden
en kerksieraden, haalden zij van boven neder, vermeiden ze en
smeten ze , nevens de boeken , en alles wat zij vinden konden, dat
tot de kerk behoorde, bij bet koorkleed. De kerkgangers , die met
zoo veel blijdscbap dezen dag begonnen hadden, moesten die mishan-
delingen met leede oogen aanzien en bun ijver met een dragt slagen
boeten. De Procureur-Generaal van Stad en Lande, liel zieh aan de
zaak gelegen liggen , betwelk ten gevolge had, dat deze baldadigheden
naar Verdiensten gestraft werden.
WINSCHOTER-ZIJL (DE OIJDE), voorm. zijl of sluis in het Old-
ambt, prov. Groningen, gem. Winschoten.
WINSCIIOTER-ZUIDERVEEN, geh. in bet Wold-Oldambl, prov.
Groningen, arr., kant., gem. en £ u. Z. W. van Winschoten; met
rnim 180 inw.
WINSELER , gem. in het balj. van Bastonach, groolh. Luxemburg,
arr. Diekireh, kant. W iltz ; palende N. aan Ober-Wampach , 0 . aan
Eschweiler en Wiltz, Z. aan Mecher en Harlingen, W. aan de Belgische
gem. -Wardifl.
Deze gem. bestaat uit de dorpen: Wi n s e l e r , Be r l , S e l l e r en
No e r t r i n g e n , en Do n c o l s , benevens de alleen. staande huizen en
molens, Gr ume l s c h e i d ,Cl o smi i h l , R a r r i e r e - v a n -Do n e o l s ,
Gr ume l s c h e i d e rmu h l , Hö c h s t e r h a c u s c h e n , H o t t o n .Ra i -
l e r b o f f , R e e k i n g e r h o f f , S o l l i n g e rmu h l en T r e n t e l h o f f .
Men telt er 183 h., met eene bevolking van 1100 inw., die veel han-
del in bout drijven.
De inw., die allen R. K. zijn , maken de par. van Be rl , S o l l e r
en No e r t r i n g e n uit, welke in deze burgerl. gem. ieder eene kerk
te Wi n s e l e r eene kapel, en te Do n c o l s en Grumel s c h e i d bij-
kerken hebben.
Het d. W in s e l e b ligt 4J u. W. N. W. van Diekircb, £ n. W. van
Wiltz, aan de Wi l tz.— De kapel behoort tot de par. van Noeiringen.
WINSKOT, oude naam van bet vl. W inschoten , in het Wold-
Oldambt, prov. Groningen. Zie W inschoten.
WINSLOOT (DE), water, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Wymbritseradeel, Z. van Y lst, dat met eene oostelijke rigting uit de
Wymerts, naar ’t Zouw loopt.
WINSEM , naam, welken men bij verkorting geeft aan het d. W in-
desheim , in Z a llan d , prov. Overijssel. Zie W in d e sh e ik .
WlNSSEN, d. in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland, arr.
en 2 u. W. van Nijmegen, kant, en l-£ u, N. 0 . van Bruten, gem.,
en 5 n. N. W. van E w ijk , aan den Waaldijk. Men telt er 166 b.
en 930 inw., die meest in den landbouw , de tabaksplanterij en de
veetcclt hun bestaan vinden.
Dit dorp wordt verdeeld in Amb t -Wi n s s e n en R i j ks-Wi n s »
s e n , van welke het laatste het eigenlijke dorp uitmaakt- (Zie de
volgende art.).
De R. R., die er 870 in getal zijn , onder welke 620 Communikan-
ten, maken eene par. uit, welke tot het apost. v,c. van s ücrtogen-
bosch dek. van Nijmegen, behoort, en door eenen Pastoor en eenen
Kapeliaan bediend i r d t . De kerk, aan den H. Antonios van W « «
loeeewijd was bij de Reformatie aan de Hcrv. overgegaan doch is in
het iaar 1799 aan de R. K. teruggegeven. Het is een oud Sel>°,,w,
met eenen dikken en stompen toren , meest van tufsteen, opgetrokkeu ,
cn sedert 1820 van een uurwerk voorzien. De kerk heeft een nieuw
orsel, dat er in het jaar 1844 geplaatst i s , en drie ajtaren.
DeHerv., die er 60 in getal zijn, onder welke ruim oOLedematen ,
maken een^ gem. uit, welke tot de klass. van Nijmegen, ring, van
Batenburg, behoort, en tot eersten Leeraar had M attheds X vlandeb , die
ook M attheos A ndebnacensis genoemd wordt, welligt naar zijne g«boor-
tcplaats. Hij kwam in het jaar 1607 herwaarts en overleed m l6 3 7 .
Hct beroep is eene collatie van den eigenaar van het Ä ä l Ä »
De kerk is in 1803 , uit liefdegiften der Nederlandsche Protestanten
{rebouwd.’ Het is een zeer klein gebouw, zonder toren of orgel.
De dorpschool, welke in 1833 geheel n.euw gebouwd is , wordt go-
middeld door een getal van 90 leerlmgen bezocht.
Een adell. aeslacht heeft den naam van W inssen gevoerd, en hct
huis aldaar is zeer lang eene bezitting der Heeren v^ GBfNT ^ w«c sl'
Echter is het opmerkelijk, dat W in s s e n , in den Landbrief van Maas
en Waal, van 132 1 , een graafschap genoemd wordt, en dat W j l i e *
van D boten , Rigter tusschen Maas en Waal, volgens een bnef van 13o2,
getuisde : dat voor hem in het Graafschap van W inssen gekomen was enz.
De kermis valt in Zondag na St. Maltheus.
WINSSEN (AMBT-), buurs. in het Rijk-van-Nijmegen, prov. Uel-
derland, distr., arr. en 2 u. W. van Nijmegen, kant. en 1* u, N.O van
Bruten, gem. en i u. N. W. van E w tjk ; met 62 h. en ™ r a 5 ö . w .
Deze buurs. maakt het wesUlijke gedeelte van het d. Winsen uit.
Bij de overstrooming van 29 Jaijjiarij 1809 had m deze buurs. eene
verzinking van den dijk plaats , welke de uiterste bekonimenng verwekte.
De binnenkruin des dijks zonk ter lengte van 37 eil. cn ter diepte van
ongeveer 2 eil. geheel en al weg, zoo dat er geene andere 'vaterkee-
ring overbleef dan de buitenkruin , ter breedte van 1,00 tot 0,90 eil.
Allen, die in den omtrek woonden , gingen dus op de v lu g t, terwyl
tevens elk het zijne, zoo goed mogelijk , zocht te redden. In deze
netelige omstandigheden ontving de Heemraad , die aldaar «J» F t
had, het eerst hulpvaardigen bijstand van den Buurmeester van ij s-
Winssen , J an H endbik van Koolwijk , welke door dien van de mgezete-
nen zelven en door dien van het dorp Ewijk achtervolgd werd , zoo a
de verzinking in de eerste dagen van Februarij gelnkkig hersteld was.
WINSSEN (HET HUIS-TE-), voorm. adell. h. m bet Kijk-van-
Nijmegen, prov. Gelderland. distr., arr. en 2 n. W. van Nijmegen
kant. en 1§ u, N. O. van Bruten, gem. en £ u. N.W. van Ew ijk,
Z. van Winssen, meer landwaarts in.
Dit voorm. h.,, dat met eene diepe gracht eh hoog geboomte om-
ringd was , is in het jaar 1813 gesloopt. Ter plaatse, waar het gestaa*»
heeft, ziet men thans eene arbeiderswonmg. D e daartoe behoord heb-
bende aropden, beslaande eene oppervlakte van 19b bund. ö v. r.
4 v. eil worden in eigendom bezeten door den Heer C iem en s A ugust
Yrijheer van N agel-D oobn.ck , woonachtig te Vornholtz , in 1 missen.
WINSSEN (RIJKS-), buurs. in het Rijk-mn-Nijmegen, piov. f/et-
, . , ' rA n r 7V U n i a n 11 »1 . N ( ) „