110 WAR.
WARMERDAM (DE), weg in Rijnland, prov. Zuid-'lJolland. Zie
W aRMONDERDAM.
WARMERDAMSCHE-POLDER (DE), pold. in, Rijnland, prov. Noord-
tlolland. Zie W a rm o n d e r d a m s c h b - p o l d e r .
WARMOELA of W a r a m a l a , oud d. in Oost-lndie, op liet Ambonsche
eil. Ceram, aan de Zuidkust, deel Selan, onder den Honing van So-
hoelan staande.
WARMOESSCHANS (DE), voorm. schans in Rijnland, prov. Zuid-
llolland, buiten de Rijnsburgerpoort der stad Leyden , aan het einde
van den toenmaligen straatweg.
Deze schans was in den nacbt tusschen 17 en 18 July 1574 tijdens
het beleg der stad Leyden , door de Spanjaarden opgeworpen en had
den gezegden naam bekomen, omdat de burgers, daardoor verhinderd
werden in hunne kool- en warmoestuinen te gaan , om er de vruchteu
uit te halen. •
WARMOND, gem. in Rijnland, prov. Znid-Holland, arr. Leyden,
kant, Noordwijk (2 k. d,, 21 m. k., 2 s. d., 2 afd.); palende N. W. aan
de gem. Sassenheym, N. aan Lisse- en het Kagermeer, 0 . aan Alke-
made, Z. 0 . en Z. aan Leyderdorp , Z. W. en W. aan Oegstgeest-
en-Poelgeest.
Deze gemeente bestaat uit de navolgende polders: den Zwan burger
- p o l d e r , den Kl a a s -H e n n e p o e l - polde r , den Veer-
p o l d e r , den Ho o g ewe i d s c h e - of D o o d j e s - p o l d e r , den
Ho f - p o l d e r , den Werf- of S im o n s - p o l d e r , den Groot -
H e n m e e r - p o l d e r , den K l e i n -H e n m e e . r - p ö l d e r , den
L a k e r - p o l d e r , den Kogj e s - of T ui n d e r -p old er , en
den K o o i - p o l d e r ; alsmede uit gedeelten van den Bot erhui s -
pol de r, van den Zwe i l a n d e r - p o l d e r , van den Kl e i n -He n -
me e r - p o l d e r , van den Kl i n k e n b e r g s c h e - p o l d e r , van den
"Warmon d e r - dams c h e - en Alkem a d e r - p o l d e r , van den
Bro e k - en S imo n t j e s - p o l d e r , van den Hel l e g a t s - of Jan*
Ko r s e n - p o l d e r , van den F l o r i s - S c h o u t e n -V r o uwe - p o l -
d e r , van den Wa t e r l o o s - p o l d e r en van den Vo o r h o f s c h e -
p old er. Eindelijk beeft men in deze gem. nog.vele aanzienlijke meren
en andere wateren, als : bet Norremee' r, het Zwe i l a n d , de
Di e p e r p o e l , de Eyme r spoe l , deSpriet , de Lae c k , da War-
m o n d e r - L e e , de Zi jp, d e Z i jl en een gedeelte van het Venne-
m e e r. Zij bevat het d. Wa rmo n d , en eenige verspreid staande
woningen; beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1447
bund. 12 v. r. 65 v. ell., waaronder 1184 bund. 80 v. r. 5 v. ell. belast-
baar land. Men telt er ruim 150 b., bewoond door 220 huisgez., uit-
makende eene bevolking van ruim 1230 inw., die meest in den land-
bouw, de veeteelt en boomkweekerij hun bestaun vinden. Ook heeft
men er 2 scheepstimmerwerven en 1 korenmolen.
De Herv,, die er ruim 430 in getal zijn, onder welke 260 Ledema-
ten , maken eene gem. ui t , welke tot de klass. van Leyden, ring van
Noordwijk, behoort. Deccrste, die hier het leeraarambt heeft waarge-
nomen , is geweest P i e t e r v an O s , die er in het jaar 1586 stond, en in
het jaar 1597 of 1598 eenen opvolger kreeg.
Toen de Reinonstrantsche Predikanten in het jaar 1631, door de
zorgeloosheid huuner bewakers , uit hunne gevangenis op het slot Loe-
vestein ontkomcn waren , en hun het prediken alom bij oogluiking
werd toegelaten , uitgenomen in de stad Leyden , gingen de Demonstranten
dezer stad naar Warmond, om aldaar hunne Godsdienstoefening
te houden. Zij hadden er toenmaals zclfs twee Predikanten , welk
octal vcrvolgens tot' ¿¿n verminderd i s , waarna eindelijk de Godsdienstoefening
dier gezindte daar ter plaalse
en naar Leyden verlcgd is , waar die gemeente in het jaar lb/Ö eene
ke*De Evanpü'Luth., die men er 9 oantrcft en de 5 Doopsgez., die er
wonen . behooren tot hunne respective gem. te Leyden.
Mpn telt er 790 R. K., van welke 360 Comraumkanten eene ¿tat.
uitinaken die tot het aartspr. van Ilolland-en-Zeeland, dek. van Rijn-
land behoort en door eenen Pastoor bediend wordt • terwyt de over.ge
tot de station van Sassenheym en Oud-A a gerekend worden.
De 6 Isr., diemeneraantreft, worden tot de nngsynagoge xan h e y -
M«i heeft in deze gem. eene school, welke gemiddeld door lOOleCr-
lingen bezocht wordt. Met deze school is yereenigd eene Fransche
kostschool voor jonge Heeren , welke 10 leerlingen telt.
Deze gem. is eene heerl., welke meer dan 400jaren door het geslacbt
v a b W a rm o s d en v a s W o u b e bezeten is , tot dat J a co ba v a n W o ü d b ,
weduwe van G i i s b e r t v a n R a a p h o r s t , haar in 1504 naliet aan J o b a n v a n
W a s s e n a e r v a n D u iv b n v o o r d e , door wiens afslammelingen iij tot op
onzen tijd bezeten is. Thans is Vrouw van W a r m o n d , Jonkvronw
A d o i p h i n e W il r b l m i n e A n n e v a n d e r W t c k , echtgenoot van den Heer
L e o p o l d , Graaf v an L im b u r g S t t r i t m , woonachtig te W a h m o n d .
Het d. W a r m o n d , van ouds W a e r n e m u n d e , ligt 1 u. N. van Leyden ,
1 i u. Z. 0 . van Noordwijk-Binnen , San de Lee.
Ditdorp b e h o o r d e mede onder de kerkelijke g o ed eren , dieWiLLEMVAN
G e l d e r , de een en veertigste Bisschop van Utrecht, in het jaar 1063 ,
aan den Abt van Echternach afstond, en wordt in den brief van afstand
W a rmu n d a genoemd. Indien de naam zijnen oorsprong heeft van den
Franschen Koning F a r am o n d , waarvan de verandering in V a rm o n d en
vervolgens in W a r m o n d , niet ongemakkelyk valt,^dan zöu men kunnen
rekenen, dat dit dorp reeds in wezen was , ot zijn .beginsel zou gehad
hebben in de vijfde eeuw ; doch dit is even onzeker als hetgeen anderen
voorgeven dal hier een vlietje zou geloopen hebben , hetwelk de W arm
heette; waaruit dan het dorp , als aan den mond van den Warm
liggende, zijnen naam zou gekregen hebben. Het is ondertusschen
jammer, dat geene schrijvers van zulk een vlietje gewagen j ten zij men
stellen wilde, dat de Mare, die hier niet verre van daan loopt, J de
Warm , of Waare geweest zij , doch die verandering , waaraan men de
overeenkomst of gelijkheid der oude letters M en W, tot eenen grond-
slag zou geven , gaat zoo gemakkelijk niet ten aanzien der uitspraak,
könnende een misslag in het lezen van eenen letter gcen benaming zoo
gemeen maken , dat ze bij de landzaten, die toen voor het meeste
gedeelte lezen noch schrijven konden , uit dien hoofde in gebruik raakte.
Nog eene andere naamsrede van W a rm o n d vinden wij aangeteekend ,
waarbij een riviertje de War geheeten , omtrent dit dorp ondersteld
wordt, dat zijnen naam zou gekregen hebben van de'Warners of Varners
, een volk uit de Saksen , dat zieh \ aan de noordzijde van den
Rijn, ter plaatse daar die rivier naar het Huis-te-Britten liep , zou
ter neder gezel hebben, en zieh honderd zes en dertig jaren gehand-
haafd. Wij verkiezen liever hierover gcen oordeel te veilen en laten
aan de heslissing onzer lezers over, zelf eene keuze te doen.
Het dorp W a rm o n d ligt zeer vermakelijk. Ten 0 . loopt het water
de Lee, gedeeltelijk het uitwaleringskanaal voor het onder W a rm o n d