WERFALA, naam, welken de Negers geven aan de kolTijpiantaadjc
Halle-in-Saxen, in IVederlandsch-Guiana, kol. Suriname. Zie Halle-
in-S axen.
WERFBLOK, hoek of blok in het Land van Foome-en-Putten,
prov. Zuid-Uolland, arr. en kant. Brielle, gem. Zuidland-en-F el-
gersdijk.
WERFHEM, oude naam van h e t d . Warffum , in Hunsingo,
p ro v . Groningen. Zie W arffom.
WERFHORST , buurs. opde Over-Feluwe, prov. Gelderland, distr.,
arr. en 11 u. N. ten W. van Arnhem, kant. en 2 | u. Z. ten W. van
Elbarg , gem. Doornspijk ; met ruiin 240 inw.
WERFHUIZEN , d. in Hunsingo, prov. Groningen. Zie W arfiiuizen.
WERFKAMPEN (DE], pold. in de Langestraat, prov. JVoord-Bra-
band, arr. Breda, kant. Oosterhout, gem. Baamsdonk.
Het is eigenlyk het westelyke gedeelle van den Gecombineerde-Bui-
lendijksehe-Hooipolder, bewesten de kil-uitwatering en zou bij overle-
vering den naam van W erfkampes onlleencn van de kampen , tvelke
hier , bij de belegering van Geertruidenberg , in 1893 , door Prins Mau-
rits waren opgeslagen.
WERFPOLDER (DE) of de S imosspolder , pold. in Rijnland, prov.
Zuid-Uolland, arr. Legden, kant. Noordwijk, gem. Warmond ; palende
N. aan den Alkemader-polder, 0 . aan den Groot-Heinraeer-pol-
der, Z. en W. aan de hooge landen van Warmond.
In deze pold. Staat eene boerderij , en bij wordt door eenen molen ,
op de ringsloot van den Groot-Heinmeerpolder, van het overtollige
water ontlast.
WERINAMA, o u d d , in Oost- fnd ie, re sid . Ambon , op h e t Ambonsehe
e il. Ceram, op Groot-Ccram, a an d e z u id o o s tk u s t, op den
oostelijken hoek van de Golf-van-Haya, l u . van h e t Strand op eenen
b e u v e l, die vrij hoog is.
WERINEN , oude bewoners dezer landen , waarschijnlijk de zelfde als
ns W arners. Zie dat woord.
WERRE (DE) , ondtijds de W erckb , voorm. riv. in Zuid-Uolland,
waarvan de overblijfselen le vinden zijn in den tegenwoordig tot de
prov. Hoord-Braband behoorende Vervoorne-polder, onder de heerl. de
Werken.
Deze riv., van welke, in eene keizerlijke bulle van Hendrik IV , in
1064 gegeven , wordt melding gemaakt, schijnt nit het Land-van
Altena gekomen , en zieh even benoorden Werkenemunde in de Mer-
wede ontlast te hebben. Naderhand is deze uitloop toegedamd , en het
dorp Werkendam aan den mond der Werke gebouwd.
WERKEN, b. in het graafs. Zutphen, prov. Gelderland, distr.,
kant. en 2 u. 0 . van Zutphen, gem. en 1J u. 0 . van Wamsveld.
WERKEN (DE), heerl, in het Land-van-Altena, prov. JVoord-Bra-
band, Tweede distr., arr. 's Uertoycnbosch , kw. Heusden, gem. de
Werken-en-Sleeuwijk; palende W. aan de heerl. Werkendam, N. en
N. 0 . aan Sleeuwijk , 0 . en Z. aan Alrakerk. '
Deze heerl. bevat bet voorm. d. thans het geh. de We r k e n , het
geh. de Sc ha n s en eenige verstrooid liggende boerenwoningen;
beslaat eene oppervlakte van 1421 bund. 38 v. r. 27 v. eil., waar-
onder 1334 bnnd. 47 v. r. 95 v. eil. belastbaar landj telt 146 h.,
bewoond door 182 huisgez., uitinakende eene bevolking van ruim
1000 inw., die meest in den landbouw en de veeteelt hun beslaan
vinden.
De Her v., die er 700 in gelal zijn, bebooren kerkelijk tot de gem.
van Werkendam, burgerlijk is het met Sleeuwijk vereenigd. De Cbris-
Letijke Afgescheidenen , van welke men er ruim 300 telt, maken met
die van S le e u w ijk eene gem. u.it, die in het jaar 1840 erkend is
en tot eersten Leeraar gehad heeft P. F. Gezblle Meerburg , die in het
jaar 1840 herwaarts kwam , en in het jaar 1842 naar Almkerk-en-
Emmikhoven beroepen en in dienst gesteld werd. Later heeft een ge-
deelte , ten gelale van 2 2 8 , zieh, de facto, afgescheiden en vereenigd
met de erkende gezindte.van Almkerk-en-Emmikhoven , en een ander
gedeelte, ten getale van 77, heeft zieh op gelijke wijze verbonden met
de Christelijke Afgescheidenen van Werkendam , en een vasten Leeraar
gekozen in den persoon van S ietse Los , die, in November 1847 in dienst
gesteld, in een afzonderlijk kerkgebouw aldaar predikt ; tcrwijl die
van Sleeuwijk, te zamen 111 , zonder vasten leeraar ,. in een nieuw
gestiebt kerkgebouw, aldaar hunne godsdienst oefenen.
De R. K , die er 11 in getal zijn , parochiëren te Woudrichem. — Er
ziju 5 Nederduitsche Isr., behoorende tot de bijkerk te Werkendam.
Deze Isr. hebben met die van W e r k en d am eene bijzondere begrnaf-
plaats op de zoogenaamde hofstede in den Vervoorne-polder. — Men.
heeft in deze heerl. geen school, maar de kinderen genieten onderwijs
te Werkendam.
Deze heerl. werd in het mjdden der vorige eeuw bezelen door Jacob
Baron vas Rît , Vrijheer van Wijngaarden en Ruzghroek, Heer van
Werkendam enz. Later behoorde zij aan Vrouwe Ca ro lin a F re d e ric a
H e n b ie tia , Gravin van .Bbntbeiiu S te in f u r t , douairière van wijlen den.
Graaf van G ro n s feld Diepenbroek, van wie zij in het jaar 1788 gekocht
is door den Heer Jan Theodoor de R o e st van Alkemade , die haar
bij zijn overlijden , voor eenige jaren , heeft nagelaten aan zijn eenig
k in d , Vrouwe M aria E liz ab e th H e n r ie tte W ilh e lm in a , Baronesse de
Ro e st van Alkemade , echtgenoote van den Heer Jean de T rev e x de
Guarmail , woonachtig te ’s Gravenhage, die haar nog bezit.
Het voorm. d. de W erken, oudtijds de W ercke, is bij den water-
vloed van 18 November 1421 ondergevloeid, doch, sedert voor het
meerendeel weder bovengekgmen , is het thans weder in het geh. de
Werken aanwezig. Dit geh. ligt verspreid längs den Werkensehe dijk ,
8 u. W. N. W. van’s Hertogenbosch, 3 u. W. N. W. van Heusden,
i u. Z. Z. W. van Sleeuwijk. Men telt er 30 h. en 180 inw.
Voorheen stond hier ook eene kerk, welke vóór de Reformatie aan
den II. Martines was toegewÿd, en door den Heer des lands van Altena
begeven werd. De Pastoor had ongeveer de helft der tienden dezer
plaats ; de gem. tclde evenwel niet meer dan 100 Communikanten.
Deze kerk bestaat sinds eenige jaren niet meer; hoewel er nog eenige
muurbrokken met het kerkhof over zijn. Hier begraven de ingezete-
nen hunne dooden.
De kerk der Christelijke Afgescheidenen is een eenvoudig, langwer-,
pig , vierkant gebouw , zonder toren noch orgel.
De kermis valt in , met die van Werkendam , den 22 Julij.
Het wapen van de W erken bestaat in een schild van sinopel (groen),
met een keper vergezeld van drie tarwe vchoven alles van goud.
WERKEN (DE BINNEN-BANNE-VAN-DE-), pold. in h e tLand-van-
Altena , prov. JYoord-Braband. Zie W erkenscde- polder (De).
WERKEN ( GEWEZEN-BOEZEM VAN-DEN-BINNEN-BAN-VANDIv),
strook lands in het Land-van-Altena, prov. JVoord-Braband,
■Rweede distrikt, arr. 's Herlogenbosch, kant. Heusden, gemeente.de