bestaat uit eene breede straat, aan beide zijden met zindeiijke huizen
bebouwd, onder welke enkele , die eenig aanzien aan bet dorp bijzet-
ten. De naam van dit dorp schijnt af te stammen van de woorden
wadden, betwelk losse, moerassige gronden beteekent, en veen, zoo-
dat waddmxveen los, moerassig veen zou beteekenen.
De kerk, die voor de Reformalie aan den H. V ictor was toegewijd ,
werd door ouderdom onherstelbaar verklaard , waarom zij in het jaar
1838 voor af braak verkocht i s , terwijl men in het begin van 1837
reeds begonnen was met den aanbouw van eene nieuwe kerk, op eene
andere plaats in de gemeentenabij de Waddinxveensche brug, voor
welken aanbouw eene negotiatie is gesloten en eene subsidie uit de rijks
en provinciale kassen is verstrekt geworden. Dit nieuwe kerkgebouw r
waarin ook het orgel uit de oude kerk overgeplaatst i s , werd op den
16 December 1838 ingewijd. Het is met eenen toren voorzien en beeit
uit- en inwendig een zeer goed aanzien.
De eerste kerk der Remonstranten was reeds in 1632 aanwezig.
Maar zij diende slechts tot in 1662 , toen de Predikant S AMUEL TlJKMAKER ,
op vastenavond daarin voor het laatst predikte en veertien dagen vöör
l ’inksleren een nieuw kerkgebouw inwijdde. Dit stond in het dorp
en was op zoo groole schaai aangelegd, dat het bij den bouw bleek
hooger te zullen worden dan de 3 kerk der Hervormden, waarom , ,
volgens de overlevering, last gegeven werd, het minder.hoog op te
trekken , en niet , zoo als het plan mede bragt, daarin boog- of
kerkramen te plaatsen. Het kreeg daardoor iets wanstaltigs. In bet
jaar 17/9 werd deze kerk, op kosten van de broederschap, zoo her-
naar men n3eende , nog wel eene halve eeuw kon staan.
Doch nadat zij nog in 1801 met een orgel was voorzien , werd zij
reeds in 1807 zoo bouwvallig bevonden , dat aan eene commissie uit
de broederschap werd opgedragen, met den kerkeraad middelen tot
herstelling, buiten onmiddellijk bezwaar van de societeit, te hera-
men. Dit liad echter geen gevolg en in 1814 besloot de kerkeraad ,
om, voor de afbraak van bet nu geheel onbruikbaar geworden kerk-
gebomv, het aangrenzende pastorijhuis , met twee beiendende kleine
vervallene woningen , tot een bedehuis in te rigleti. Gedurende hare
slooping en de verlimmering der nieuwe vergaderplaats kwam de gemeente
te zamen in eene groote kamer van zeker huis , aan de Goud-
kade, bij de R. K. kerk, toebehoorende aan eene wedtiwe, lid-
maat der gemeente. Op den 2 Julij 1813 werd de derde kerk ingewijd.
In 1820 werd zij , uit bijdragen der gemeenteleden van eene
koperen kroon en blakers voorzien. Maar zij was siecht gebouwd en
te klein voor de gemeente, zoodat men reeds in 1828 besloot , middelen
te zoeken, ten einde een geheel nieuw kerkgebouw te stich-
ten. Dit gelukte e n , aan de Goudkade opgerigt , was de tegenwoor-
dige vierde kerk in 1836 voltooid. Zy werd den 31 Julij ingewijd,
door G érard B randt M aas , nadat veertien dagen te voren de dienst
in het vorige bedehuis besloten en dit hierop voor afbraak was verkocht.
Zes jaren later werd aan de nieuwe kerk de nieuwe pastorij
toegevoegd , terwijl voor beide belangrijke sommen, uit de gemeente
en de geheele broederschap ingezameld, aanmerkclijke subsidien uit
de provinciale en Rijks kassen waren verstrekt, en voor de kerk eene
negotiatie gesloten was, met toezegging van rentebetaling door de
broederschap.
Toen de hierboven vermelde C ornelis d e J ager als Pastoor naar W a d -
dinxveen gezonden was en- zijn vader te dien, einde eene kerk onder
dat dorp begon to bouwen , werd Cornelis daarop gevangen geno-
men en r.aar Leyden geioerd , terwijl de vader, om zijnen zoon ont-
slapen te kriigen, 1300 gülden moest opbrengen. Nadat C ornelis weder
in ziine pastorij teruggekeerd was, heeft bij eene kerk met een
pastoorshuis , aan de Goudkade, onder Bloemendaal, gebouwd. Deze
kerk aan den H. V ictor toegewijd, is naderband vergroot on voorzien
van een toreritje. Men heeft daarin een orgel en een altaar.
De kermis valt in den tweeden Zondag in Augustus.
WADDINXVEEN (DENIED WE-DROOGGEMAAKTE-POLDER-VAN-)
o f DE B o v e n w e g s c h e - p o l d e r , thans doorgaans de A c h t e r a f s c h e - p o l d e r
genoemd , pold. in Rijnland, prov. Zuid-Holland, arr .Rotterdam,
kant. Gouda, gem. Noord- JVaddinxveen-en-St.-Uuberlstjereßt; palende
N. aan den Oostzijdsche droogmakerij van Hazerswoude, U, aan den
Voorafsche-polder, Z. aan den Zuidplas-polder, W. aan de Wildeveenen
en Hoogeveen.
Deze pold. beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakle van
673 bund., en wordt door vier molens, op" de' Gouwe , van het over-
tollige water ontlast. Het land ligt 4,88 eil. onder A. P. Hel polder-
bestuur bestaat uit Schout en Ileemraden.
WADDINXVEEN (NOORD-), voorrn. afzond. heerl. in Rijnland,
prov. Zuid-Holland, arr. Rotterdam, kant. Gouda, gem. Noord-lf'ad-
dinxveen-en-St.-Hubertsgeregt; palende N. aan de heerl. Hazerswoude
en Boskoop , 0 . aan de Gouwe , waardoor het van Reijerskoop, Zuid-
wijk en Randenburg gescheiden wordt, Z. aan Zuid-Waddinxveen , W.
aan de Wildeveenen en de heerl. Hoogeveen.
Deze heerlijkheid, welke met de voorm. afzonderlijke heerlijkbeid
S t.-H über t s g e r e g t , thans tot eene heerlijkheid vereenigd is , bevat
de afzonderlijke landstreeken S n y .d e lw ijk , P eul i j en en Gr oe n s-
waard en bestaat thans uit den Vo o r a f s c h e - p o l d e r of Noord-
Wa d d i n x v e e n s c h e - p o l d e r , enden Ach t e r a f s c h e - p o l d e r ot
n i e u w e D r oo gg e ma a k t e - p o ld er-v a n - W a d d i nx v e e n , en
bevat de geh. N oo r d -Wa d d i n x v e e n , No o r d e i n d s c h e -we g
en Go u dk a d e , benevens eenige verstrooid liggende huizen. De iuw.
vinden meest in de veenderij bun bestaan.
De Herv., die er zijn, behooren tot de gem. van Waddinxveen-en-
Bloemendaal. — De Rernoostranten , welke er wonen , behooren tot
de gem. van Waddinxveen. — De R. K. die men er aantrelt, worden
tot de stäl. van Waddinxveen-en-Goudleade gerekend. — Men
heeft in deze heerl. geen school maar de kinderen genieten onderwijs
te Ir addinxveen.
Het geb. Noord-Waddinxvfen , ligt S u. N. 0 . van Rotterdam , l£ u.
N. W. van Gouda.
De kermis valt in den cersten Zondag in Julij.
WADDINXVEEN (NOORD-), pold. in Rijnland, prov. Zuid-Hollan
d , arr• Rotterdam, kant. Gouda. Zie Voorafscre-poldek.
WADDINXVEEN (ZU1D-), gem. in Rijnland', prov. Zuid-Holland,
arr. Rotterdam, kant. Gouda (15 k. d., 14 m. k., 3 s. d., le afd.) ;
palende N. aan Noord-Waddinxveen-cn-St, Hubertsgeregt , 0 . aan de
Gouwe die baar van de gem. Iiroek c. a. scheidt, Z. 0 . mede aan
Broek c.a. en Moordrecht, W. aan Zevenhuizen en aan Moerkapelle-
en-de-Wildeveenen.
Deze gem. beslaat uit een gedeelte van den Z u i d - p l a s - p o l d e r ,
bevat het d. W a d d i n x v e e n en het geb. W a ddi nxv ee n sch e-b r ü g ,
beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakle van 1062 bund, 315 v. r.