« 4 W A L.
WÀLTA, voorm. state - prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Wonseradeel, arr. en 2£ u. W. ten N. van Sneek, kant. en | u,
Z. W. van Boisward, ten 0 . van Tjerkwerd, waartoe zij behoorde.
WALTAHUIS , voorm. adell. h., prov. Friesland, te Leeuwarden,
tnsschen de Weerd en de St.-Jakobstraat.
Het was een groot gebouw , ter westzijde uit het water opgctrokken,
en nevens den ingang op een voorplein , met eenen toren versierd. Het
heeft van 1594—1618 tot een Raadhuis gediend, en is thans het De-
partements-gebouw der Maatschappij : Tot Nut van 't Algemeen.
WALTAHÜ1S, voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
ßaarderadeel.
Dit huis werd in 1822 door den Stadhouder van Friesland , J ürriaak
S chenck van T autenburg , ingenomen, waarna hij den Gelderschgezinden
H berke F etkes van Marssum , met twintig der zijnen deed doodslaan.
WALTER, in het Fr. W a t r a n g e , geh. in het balj. van Bastenach,
■meijerij van Doncolf, groolh. Luxemburg , kw., arr. en 8j u„ W. teil N.
van Diehirch, kant. en ruini 2 f u. Z. W. van Wi l l z , gem. en ^ u. N.
van Harlingen.
Het bestaat uit 18 h. en ongeveér 100 inw., en. beboort kcrkelijk
tot Tarchamps (Heispelt).
WALTHERSUM, oude naam van het d. Woltersum, in Fivelgo,
-prov. Groningen. Zie W olter som.
WÄLTINGA , vermoedelijk de voorm. naam van de state S ickema,
prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Franekeradeel. Zie S ickema.
WALTONHALL , veri, plant, in Nederlands-Guiana, kol. Suriname ,
in Opper-Nickeri, zijnde de westelijkste van de plantaadjen in dat di-
strikt ; palende N. aan den Atlantiscbe-Oceaan, 0 . aan Bucklebury,
Z. en W. aan niet ontgonne bosschen ; 500 akk. groot.
WALVISCH (DE), klip in Oost-Indie, in de Zee-van-Java, voor
den mond van de Djapara.
WALVISCH-EILAND (HET), eil. in O o s t- In d ie in de Chinesche-Zee,
aan de Noordwestkust van het eil. Borneo, 4° 10' N. B., 106° 27' 0 . L.
WALVISCHSTAART (DE), bank in de Noordzee, aan den mond
van de Westerschelde, tnsschen de Spieet en de Wieiingen.
Zij beeft eene aanzienlijke lengte , doch geringe breedte ; het oostelijke
gedoelte valt droog, doch het westelijke hotidt 10 tot 50 palm. water.
WALVOORT of W a l f o r t , voorm. adell. h., tbans een. landg. in
de heerl. Bredewoort, prov. Gelderland, distr.,. arr. en 8. u. Z. 0 . van
Zutphen, kant., gem. en £ u. N. 0 . van Aalten, 15 min. W. van
Bredevoort, waartoe het bchoort.
Het beslaat, met du daartoe behoorende gronden , eene oppervlakte
van 110 bund., -en wordt in eigcndom bezeten door den Heer v a n P a l -
l a n d t , w'oonaehtig te Arnhem.
WALW1LLER, geh. in het Land-van-Valkenburg, prov. Limburg.
Zei W a b lw il l b r .
WAMAR , eil. in Oost-Indie, in den Moluksehe-Archipel. Zie
W ammer.
WAMBERG , buit. in de Meijerij van ’s Ilertogenbosch, kw. Maasland.,
prov, Noord-Braband, arr., kant. en bijna 1 u. 0 . van 's Hertogenbosch,
distr. en 51 u. N. N. 0 . van Boxtet, gem. Berlikmn-en-
Middelrode, i n . N. van Berlikum, aan den klinkerweg op Veghel.
Dit bnit. beslaat, met de daartoe behoorende gronden , eene opper-
vlak.le van 57 bund. 6 v. r. 71 v. eil., en behoort thans. in eigendom
■aan den Heer F, van L anscrot , woonacbtig te ’s Hertogenbosch.
W A M.
WAMBERGSCHE-BEEK (DE), -beek in de Meijerij van ’s Hertogen-
¿ Ä j ; S Ä
Ä Ä Ä U S w » . a o o » « d t , « * A
ten W. daarvan in de Aa te onllasten.
WAMEL, pm . I* b l p ™ 0
land distr en arr. Nijmegen, kant. Drulen (7 k, d.,, 20 m. k.,
6 s d l - palende W. en N. aan do Waal, die haar van de gem. Tel £ $ f f iK p » . , Z. T App.lL.rn, Z .W .. . .
Deze gem. bcvat de d. Wame l en L e e uwe n , bcneven den
W a m e l s c h e - U i t e r w a a r d e n - p o l d e r ; beslaat eene oppervlakte,
volgens het kadaster, van 3016 bund. 79 v. r 90 v. eil.; lelt 534 h . ,
bewoond door 601 hnisgez., uitmakende eene bevolking van 3730 inw.,
die meest in de tabaksteelt en den landbouw hun bestaan v.nden en
veel ooft aankweeken. Ook drijven zij eetì.gen haudel ,n den hier gewonnen
werdende tabak. ,
De Herv., van welke men er 230 t e l t , behooren gedceltel.jk tot de
gem. Leeuwen-en-Puiflijk, gedeeltelijk tot de gern. Wamel-en-Dreu-
mel , welke leder in deze bürg. gem. eene kerk hebben.
De R. K . , d i e e r 3 4 0 0 in getal zijn , maken destai, van Leeuwen
en Wame l uit, welke mede in deze bürg. gem. elk eene kerk hebben.
De 10 Isr., die er wonen , behooren tot de bijkerk le Iiel.
Men heeft in deze gem. twee scholen, als: ééne te Le euwen en
céne le Wame l . M r.
Het d. W amel ligt 6 u. W. van Nijmegen , 2 u. W. van Drulen ,
aan de Waal waarover hier met eene gierpont wordt overgezet n»ar
den Noorder-Waaldijk, even boven Tiel. Het is een tamelijk groot
en welgebouwd dorp , in welks kom men. 1470 inw. tclt.
De regalia van dit dorp behoorden oudlijds aan de Hertogen van
Gelder, want in 1342 gaf R einald III het gemaal van dit kerspel in
crfpacht aan G odevaart en WotTER-van D e l f t , met regt van dwang ;
daarbij bepalcnde, dat de breuken der overlreders door den.Arablman
zullen uitgepeind worden.
De Herv., die er 130 in getal zijn, behooren tot de gem. van Wamel-
en-Dreumel. De kerk, welke reeds vóor de Eeformatie hier stond, moct
vroeger zeer aanzienlijk geweest zijn , doch daarvan is alleen het koor en
een kruispand overgebleven. In 1828 is zij van een orgel vaorzen. In
dat zelfde jaar werd aan deze kerk , door Mejufvrouw Y. B randts , mede
namens hare overledene zoster A. B randts , eèn zilveren sckotel , voor
de bediening des II. Avondmaais, ten geschcnke. gegeven,, zijude de
vorige scholel door inbraak aan de gemeente ontstolen.
De R. E., die hier 1340 in getal zijn, onder welke 920 Communi-
kanlen, maken eene par. uit, welke tot bet aposl. vie. van ’s Hertogenbosch
, dek. van Bruten , beboort, en door eenen Pastoor en eenen
Kapellaan bediend wordt. De kerk , aan den. 11. V i c t o r toegewijd ,
was voor eenige jaren een siecht en bouwvallig gebouw , doch later is
zij door eene gebeel nieuwe vervangen.
Men heeft liier vroeger twee kloosters gebad. Van bel ééne., dat
even bezijden den dijk binnenwaarts gelegen was, zijn nog eenige brok-
ken muurs overgebleven. Het andere stond in het dorp ^ aan en. op
den dijk. Het werd in den Spaanscken oorlog omver genaaid. Eon
gedoelte van het muurwerk is blijven slami en tot woonhnizen verbonwd.
Onder Wamel staun de liuizen S t e rken b nr g >en L a ken bu rg.
Vroeger stond er mede bet liuis Po l i c s t e i n , thans eene boerderij..