VVESTEREND , b., -prov. Friesland, kw. Zesenwouden, gricl. 0/j-
stcrland, arr. en 2£ u. N. 0 , van Heerenveen, kant. cn 1 u. Z. W.
van Beesterzimag , 3 min. Z. W. van Terwispel, waartoe zij bchoort.
WESTEREND , geh. in Geestmer-Ambacht , prov. Noord-Holland,
arr. en 3 j u. Z. Z. W. van Schagen, gem. St. Maarten-Eenigcn-
burg-en-Valkaog, J n; 0 . van Si. Haarten, 20 min. Z.O. van F’att-
oojr; met 4 h en 24 inw.
WESTEREND , voorm. d. op het eil. Texel, prov. Noord-Holland.
Zie W e s te s (De).
WESTERENDE, geh. in Fivelgo, prov. Groningen, arr., kant. cn
2£ ii. W. van Appingedam, gem. en £ u. N. 0 . van Stedum, N. van
den Delleweg, tusschen Huizinge en de Zeerijp.
WESTERENDS-POLDER, pold. in Geestmer-Ambacht, prov. Noord-
Holland, arr. Alkmaar, kant. Schagen, geni. St. Maarten-Eenigen-
burg-en-Valkoog; palendo N. aan den Schagerwaard, 0 . aan den
Voor-polder, Z. aan den Trentel, W. aan Groeneveld.
De polder beslaat, volgens bet kadaster, eene oppervlakte van
11» bnnd., waaronder 9 bund. 37 v. r 90 v. eil. scholbaar land; telt
1 h ., zijnde eene boerderij , en wordt door eenen molen, op de Ring-
slool, van bet overlolligo water ontlast. Het polderbesluur behoort
onder Valkoog.
WESTER-EN-ILPENDAMMERWEG (DE), weg in de Purmer, prov.
Noord-Holland, in eene zuid-zuidweslelijke rigling van Axwijk naar
llpendam loopende.
WESTERFLE, plaats, voorkomende in eenen giftbrief van Kcizer
U e k d r ik 111, van het jaar 1046 , als niet verre van den regter oever
van den IJssel, beneden Weggestapele, gelegen. Men irieent, dat
daaronder het tegenwoordige huis W e s te rv lie r , onder Piepenheim,
volgens anderen het d. Wezepb, in Zalland, prov. Overijssel, verstaan
wordt. Zie W e s te rv lie r en Wezbpe.
WESTERFOERT, WESTERFOORT en WESTERFUERT, oude
namen van h e t d . W estervoort, op de Lijmers, prov. Gelderland.
Zie W estervoort.
WESTERGAAST , b., prov. Friesland, kw. Zevenwouden , grict.
Schoterland, arr., kant.-en 2 u. Z. Z. W. van Heerenveen.
Deze b. bestaat uit de weslelijke Tiuizen van het d. Gaast, en lelt
2 h. en 10 inw.
WESTERGAST, zandheuvel in het Westerkwartier, prov. Groningen,
10 min. N. W. van Zuidhorn, tusschen dit d. en Noordhom,
len W. van den straatweg, S min. N. van Hankemaburg.
Op dezen heuvel werden , in het jaar 1734, op last van de Mepscue
van Faan, een aantal personen verbrand. Zie de art. Bijdia en Faan.
WESTERGAST (LUTJE-), hoogte in Westwoldingerland, prov. Groningen,
gem. en 1 u. Z. 0 . van IFedde, 1 u. N. van Blijham.
WESTER-GAT (HET NIEUWE-), een der zeegaten ten N. W. van
den Helder. Zie W estgat.
WESTERGAUWE, o u d e n a am van h e t kw . W estergoo, p rov. Friesland.
Zie W estergoo.
WESTERGEEST, ook W estergaast gespeld , d., prov. Friesland,
kw. Oostergoo, griet. Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, arr. en 3 u.
0 . N. O. van Leenwnrden , kant. en 1 n. 0 . van Dockum, 1 u. W. N. W.
van Kollum.
Men lelt, er, met de kerkelijk daartoe behoorende b. We s t e r b u r
e n , Wc e i d e b u r e n , de Wi r d e n , Be i n l c i n ah u is en de
Tr ieme n, 630 inw., die meest in den landbouw en de vecteelt hun
bestaan vinden.
Bij het d. heeft men hooge bouwlandcn , doch bet overige is meest
laag land , uitgezonderd de uitrauntende noördwaarts gelegene kleilanden
längs het Dockumerdicp.
De Herv., die er zijn , behooren tot de gern, van Oudwoude-en-Wes-
tergeest, die hier ook eene kerk heeft, welke vöör de Reformatie aan
den H. Martisds was toegewijd , en door eenen Pastoor en Vicarins
bediend werd. Men had er ook een St. Anna-altaar en eene zooger
naamde Ijzeren koe. Het js een «omber gebouw , met eenen vierkanten
stompen toren , doch zonder orgcl.
De R. K„ die men er aantreft, parochieren te Dockum.
WESTERGOO , een der drie kwartieren , waarin de prov. Friesland
verdecld is ; palende W. en N. aan de Zuiderzee, O. aan Oostergoo,
Z. aan Zevenwoüden.
Oudtijds had .Westergoo de tweede en Oos t e r goo de .derde plaats
onder de zeven zeelanden van Friesland, en nog in het jaar 1327
strekte zieh deze landstreek van Stavoren af tot aan Leeuwarden ui t ,
en Doniawarstal met zijn toebehooren werd mede onder dit goo gerekend ,
betwelk in het Lalijn W estracbia en W estringia , en in het Duitsch
W estringelasd plagt genoemd te worden.
W estergoo is bijna geheel omgeven door eenen dijk , welke een begin
neemt nan zee, tusschen Oosterbierum en Sexbierum en vervolgens,
boven Franeker naar Achlum loopende , van daar achter Tjum, Cubaard ,
Wommels, Hydaard , Oosterend , Lütkewiermn , Bozum en Oostcrwie-
rum, tot aan den dijk van de Borne , namelijk aan de nieuwe landen
voor. Mantgum, Wcidum, Jellum , Boxum , Marsum , Beetgum, Ber-
likum, Wier, Minnertsga en Dijkshorne. Deze Bor ndijk had in
vroeger tijd veel van de zee te lijden , vooral orastreeks het jaar 1200.
De Slachtedi jk is eerst aangelegd toen men begon te bemerken,
dat de zee tusschen Ylieland onTerschelling eene meerdere ruimte innam.
Dit kw. bevat acht steden : Bo Iswa r d , F r a n e k e r , H a r l i n g e n ,
Hi n d e l o o p e n , S n e e k , S t a v o r e n , Wo rknm , en' Yl s t , en ne-
gen griet.: ßaa r d e r a d e e l , Bar rade e i , h e t ß i l d t , Franeke -
rad ee l , H em e l um e r -O l d e p h a e r t - e n -N o o r d w o l d e , Hcn-
naa rdera d e e l , Mena ldu ma d e e l , Wo n s e r a d e e l , en Wym-
b r i t s erad ee 1.
De aard der landerijen is in W estergoo niet zoo verscheiden als in
Oos t e rgoo, naardien men in geheel Westergoo geene heivelden en
weinige veenen vindt, ja zelfs geene zandgronden op de oppervlakte des
aardrijks, alleen uitgezonderd den heuvel, het Roo de Kl i f . Over het
algemeen bestaat W estergoo uit vruchtbaar kleiland, hetwelk zelfs in
de laagste oorden, door inpoldering, tot voordeelig weiland kan worden
gemaakt. Ondertusschen zijn he t B i l d t en de hooge deelen van
B a r ra d ee i en Menal dumade e l wel de vruchtbaarste streken van
dat kwartier, ja mogelijk van de geheele provincie Friesländ. Hier
aan volgen in aeügd de bouwakkers van Wo n s e r a d e e l en Frane-
k e r a d e e l , welke beide grietenijen, gelijk ook de vorige, insgelijks
Veel goed bouwland bezitten. Baar de ra de c l , He nn a a r d e r a d e e l ,
een gedeelte van Wonse r a d e e l en H erne 1 ume r-Old ep haer t ,
gelijk ook het beste gedeelte van Wymb r i t s e r a d e e l , zijn meeren-
deels niet. geschikt tot den graanbouw , maar zoo veel te dienstiger tot
weilanden , die eenen grooten schat van zwaar vee, boter en kaas geven.
Alomrae vindt men echter in de beste grietenijen läge landen , die