gerankten geheel under water. Vele bewoners der huizen vlugtten
up de zolders, staken noodseinen nit en riepen om hulp. Eenige
ligt gebouwde arbeiderswoningen waren bijna geheel vermeid , andere
zwaar bescbadigd en velen tot onderscheidene eilen hoogte, ja somrai-
gen tot aan het dak to e , met water gevuld.
WORKUMER-ZAND (HET), zandbank in de Zuiderzee, op de Friesehe
kust, vöör de haven van Workum.
WORKUMER-ZYL (DE) , zeesluis , prov Friesland} kw. Westergoo,
aan het zuidwesteinde van W or kam, lot wier last en voordeel zij
geheel is
Deze zyl is inderdaad van veel belang. De naastgelegen waterrijke grie-
tenijeu Wonseradeel en Wymbritseradeel moeten hierdoor ver het raeeste
van haar overtollig water afvoeren ; ook wordt de scheepvaart naar
buiten door deze sluis grootelijks begunstigd, zijnde zij wijd genoeg om
groote kofien en smakken , zoo voor Workum als voor andere plaatsen,
meer landwaarts in gebouwd, door te laten. Het gering vermögen der
stad Workum en de kostbaarheid der waterwerken heeft de provincie
Friesland meermalen zeer aanzienlijke geldsommen gekost. Inzonder-
heid valt het onderhond van het zool, of de buitenried der zyl onge-
meen kostbaar, waartoe hon de Staten des Lands , op onderscheidene
tjjden , sedert het jaar 1708 tot 1740, meer dan 12.000 guldens, als
onderstand hebben ingewilligd.
De menigvuldige wateren, meren, vaarten , poelen enz. maken
zoowel als de Sterke doorvaart van schepen de sluis alhier ongemeen
dienstig, ende stroom de Drooge-Dolte, maar vooral de Diepe-Dolte,
benevens de Wymerts, welke regt door de stad loopt, voeren het
water tot buiten de stad naar de zyl, alwaar de gemeene uitvaart is.
WORKUMERZOOL (HET), buitenhaven van de st. Workum, prov.
Friesland, kw. Westergoo.
Dit zool uit zwaar paalwerk bestaande, strekt zieh van de zyl ,
znidweslwaarts aan , längs den Nieuwendijk van het Workumer-Nieuw-
land, tot omtrent 400 konings roeden uit
WORM (DE) of de W o rm s , riv. prov. Limburg.
Zij ontstaat omstreeks de st. Aken in de Pruissische prov. Rijnland,
komt, bij Eygelhoven , in Limburg ; doorloopt een klein gedeelte van
het kant. Heerlen, hetwelk zij bij Rimburg weder verlaat, om , in de
Prnissische prov. Rijnland, een weinig boven de plaats, waar de Roer
in Limburg komt, zieh in die rivier te onllasten.
Dit riviertje was de grensscheiding lusschen de Ubiers en de Ton-
geren en later tnsseben het gebied van den Aartsbisschop van Keulen
en dat van den Bisschop van Luik.
WORM (DE), kast. in het Land-van-Valkenburg, prov. Limburg ,
arr. en 4 u. O. ten N. van Maastricht, kant. en gem. Heerlen.
WORMELDANGE, Fr. naam van het d. Wormelmnger , in het balj.
van Remtch-en-Grevenmacher, regtsgeb. Vrevenmacher, groolh. Luxemburg.
Zie WoRMELDINGEN.
WORMELDANGE (HADT-), Fr. naam van W ormeldirgen-op-den-
Berg , in bet balj. van Remich-en-Grevenmacher, regtsgeb. Grevenmacher
, groolh. Luxemburg. Zie W obmeldingen-op-den-B erg.
WORMELDINGEN , gem. in het balj. van Remich-en-Grevenmacher ,
regtsgeb. Grevenmacher, grooth. Luxemburg, arr. Luxemburg,- kw.
en kant. Grevenmacher; palende N. aan de gem. Grevenmacher, 0 .
aan de Moczel, die haar van de Pruissische prov. Rijnland scheidt,
Z. W. aan Lenningen , W. aan Flaxweiler.
Deze gem. bevat de dorpen Wor m e l d i n g e u , Ebnen , Mach -
t um en A h n , benevens de geh. D r e i b o r n , D e i s e r m u h l e n
K a p e n a c k e r. Zij telt 450 h. en ruim 2700 inw., die meest in den
landbouw hun bestaan vinden , en den besten wijn des lands leveren.
Deze gem. brengt jaarlijks gemiddeld 1150 zak masteluin , 300 zak
tarwe, 200 zak gerst en 1600 zak haverop. De veestapel bestaat uit
120 paarden, 6000 runderen en 500 zw(jnen. Ook heeft men er 3
olie- en 6 korenmolens , fraaije landhuizen en schoone boomgaarden.
De inw., die allen R. K. zijn , maken de par. van Worm e l d i n -
g e n , Ma c h t um e n Eh n e n uit, welke in deze burgerl. gem. ieder
eene kerk hebben ; terwijl te W o r m e l d i n g e n - o p - d e n - B e r g
nog eene kapel en te A h n nog een filiaalkerk i s ; doch de bewoners
van het geh. K a p e n a c k e r tot de par. van Gostingen behooren.
Het d. W orheldingen , in het Fransch W ormeldange, ligt 4 u. O.
van Luxemburg, 2 u. Z. len 0 . van Grevenmacher, aan den Moezel.
Het wordt naar zijne ligging in het eigenlijke Wo rme I d i n g e n en
in Wo rme l d i n g e n op den Be rg onderscheiden. Het is eene
groote welgebouwde en fraai gelegene plaats „ welke in de kom van
bet d. 226 h. en ruim 1400 inw. bevat.
De inw. maken, met die van Dreiborn de par. van Wormeldingen
uit, welke tot het apost. vic. van Luxemburg , dek. van Betzdorf, be-
hoort, door eenen Pasloor bediend wordt en 1420 zielen telt.
Er is eene gemeenteschool en eene kostschool voor möisjes. Het d.
heeft een gemeentebosch, groot 165 bund. 37 v. r. 80 v. eil., waar-
van het opzigt bij den lloutvester van bet district Grevenmacher S ta a t.
WORMELDINGEN-OP-DEN-BERG, in het Fransch H aut- W ormeldange
, in het Hoogduitsch W ormeldingen- a uf- dem- B erg of O b e r- Won»
heldingen , het hoogste gedeelte van het d. Wormeldingen , d. in het
balj. van Remich-en-Grevenmacher, regtsgeb. Grevenmacher, grootb.
Luxemburg.
WORMEN , buurs. op de Middel-Veluwe, prov. Gclderland, distr.
Velutce, arr. en 5J u. N. van Arnhem, kant., gem. en 10 min.
O. van Apeldoorn; met 80 h. en 660 inw.
WORMER, gem. in Kennemerlund, prov. IVoord-Holland, kant.
Purmerende (6 k. d., 19 m. k., 7 s. d.) j palende N. W. aan de gem.
Uitgeest-en-Marken-Binnen, N. en 0 . aan de gem. Jisp, Z. aan de
Wijde-Wormer en Zaandam , W. aan de Zaan , die daar tusschen
den Wormer-ringdijk en Wormerveer henen stroomt.
Deze gem. bevat de voorm. heerl. van den banne van Wo rmt r
en Oos t -K n o l l e n d am en den pold. de En g e -Wo rm e r ; zij
beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1697 bund. 81
v. r. 18 v. eil., waarvan ongeveer 1650 bund. ten deele als. land ten
deele als water belast zijn. Zij telt 223 h,, .bewoond door 283 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van 1310 inw., die gedeeltelijk hun bestaan
vinden in den landbouw, gedeeltelijk in den arbeid op verschil-
lende fabrijken.
De Herv., die er ruim 870 in getal zijn, behooren gedeeltelijk tot de
gem. Wormer, gedeeltelijk tot. de gem. Knollendam. — De Doopsgez.
van welke men er 100 t e lt , worden gedeeltelijk tot de gem. Warmer
en-Jisp, gedeeltelijk tot de gem. Knollendam-Krommemedijk-en-
Marken-Binnen gerekend. — De 10 Evang. Luth., die men er aan»
treft, behooren tot de gem. van Zaandam. — De R. K., die er ruim
520 in getal zijn , parochieren te Wormer. — De 5 Isr., die er wo
nen, behooren tot de bijkerk te Zaandam.