406 \V I J.
dan 8 lot 10 palmen , ander, zoodat daardoor weinig schade veroorzaakt
werd. Op Zaturdag den 6 Febmarij , des morgens tusschen 2 en 3 ure,
werden echter onderscheidene landlieden gewekt, door de onrustige
beweging, van bet vee in de stallen. Opgestaan zijnde, ontwaar-
den z ij, dat hunne huizen en stallen in bet water stonden, terwijl
zij niet konden begrijpen, van waar het kwam. Het bleef wassende
tot des morgens te 9 ure, toen viel het tot 12 ure, wanneer het weder
6 Nederlandsche duiinen gevallen was. Na dien tijd rees het ander-
maal tot 8 ure, toen het op nieuw 18 duimen was toegenomen. Later
begon het langzamerhand te zakken. Op den 7 waren die plaat-
Sen, waar het niet hooger dan 8 tot 6 palmen gestaan had, weder
onlbloot, e» op den 10 was het water, uitgezonderd van de laagstc
landerijen, weder weggeloopen. De overstroortiing strekte zieh uit
over den geheelen omtrek der buiten het dorp Wune gelegene deelen
dezer gemeente, met uitzondering alleen van een klein gedeelte der
buurschappen Wec h t e r h o l t en Ton g er e n , zijnde deze ten oosten
gestnit tegen het buitengoed den Vellener en de havezathe Nijenhuis.
Niemand der ingezetenen heeft bij dezen vloed het leven verloren en
er zijn slechts 11 varkens , doch geene rnnderen, omgekomen. Het
water stond hier, toen het de grootste hoogte bereikt had, in het
huis den Zn i db e r g , na bij de Herxerbrug, ter hoogte van 0 ,12 eil.;
in het huis den Ne s , aan de Oude-Wetering, 0,80 en op de laagste
landerijen 2,00 eil.
WIJEEZIGT, buitenplaats in Z a lla n d , prov. Overijssel, arr. en
u. N. van Deventer, kant. eh 2 u. W. van Raalte, gem. in de on-
middellijke nabijheid van W ijhe , aan den straatweg van Deventer naar
Zwollc.
Dit bnit.bestaat uit heerenhuis, twee bouwhuizen, grooten tuin , vij-
vers, ruime wandelingen met opgaande boomen en kreupelhont en eene
28 ruime weide , en beslaat eene oppervlakte van 3 Lund. 68 v. r. v. eil.
Vroeger was hier de kweekschool van Mejufvrouw Anna M aria Moens
gevestigd, in welke een aantal jonge lieden, zoo jongens als meisjes,
in alles wat tot eene beschaafde opvoeding behoort, zeer doelmatig on-
derwezen werd, doch in Mei 1817 is deze, van wege het toenemende
aantal kweekelingen, en daaruit voortvloeijende bekrompenheid van den
huize W ijh e z ig t, van daar verplaatst naar den fanize Kernhem bij Ede ,
in de provincie Gelderland. Thans wordt W ijh e z ig t in eigendom bezeten
door de Baronnesse van Knobbelsborff t o t G e ld e r.
WIJK, n a am , we lk en m en in den o m tr e k , bij v e r k o ttin g , meestal
g e eft a ^n d e s t. W ijk- bij-D uurstede , in h e t Overkwartier d e r prov.
Utrecht. Zie W ijk- bij-D uurstede.
WIJK, heerl.'in het Land-van-Heusden, prov. Noord-Brahand ,
Tweede distr., arr. 's Hertogenbosch, kant. Heusden, gem. Wijk-en-
Aalburg; palende N. en O. aan de Maas, Z. aan de heerl. Aalburg,
W. aan Genderen en Veen.
Deze heerl. bevat niets dan het dorp W ij k en eenige verstrooid Eggende
huizen. Zij telt ongeveer 250 h., bewoond door eene bevolking
van ongeveer 1220 inw., die meest in den landbouw en paarden- en
runderfokkerij en melkerij hun bestaan vinden.
De inw., die er, op 16 na, allen Herv. zijn, onder welke 800 Le-
dematen, maken eene gem. ui t, welke tot de klass. en ring van Heusden
behoort. De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waar-
genomen, is geweest Abraham J akobs S noeck , die in het jaar 1610
herwaarts kwam en in het jaar 1628 naar Stolwijk vertrok.
W 1 J. m
De 16 R. K., die hier wonen, parochiercn le Heusden.
Men heeft in deze heerl. ¿ene sciiool, zijnde het koor der oude kerk
daartoe ingerigt, welke gcmiddeld door 150 leerlingen bezocht wordt.
De Heeren van W i jk , gesproten uit het geslacht van Heusden , waren
weleer bezitters dezer heerlijkheid, die zij als jongere zonen tot hun
erfdeel verkregen.
Deze heerl. is in 1488 door F ilip s van Bourgondib met onderscheidene
vrijdoramen van tollen, onderstanden, lasten en schattingen
begifligd : welke vrijdommen door Kares. , Aarls-Hertog van Oostenrijk ,
in het jaar 1815, zijn bevestigd, en door een vonnis van het Hof van
Holland wederom zijn bekrachtigd in het jaar 1885. Later was het
een leen der Graailijkkeid van Holland, hebbende vele leenroerige
goederen. Onder de vroegere Heeren teil inen P e tro s van Damme, Abt
van 0 . L. Vrouweklooster te Middelburg , die de heerlijkheid bezat door
de overgifte van D irk S fie rin g van W e ib e Willemszoon. In 1861 Staat
als Heer van Wim aangeteekend Nicolaas a C a s tro , als de eerste Bis-
schop van Middelburg ; zijnde Heer der gemelde plaats geworden , door
bet afsterven vän zijnen voorganger, M a tth ia s van He eswijk . Naderhand
is de heerlijkheid van dit ambacht aan de Grafelijkheid van Holland
vervallen , die haar daarna echter weder moet hebben uitgegeven;
want in het midden der vorige eeuw, werd zij bezeten door Mr. Maar«
ten V la ard in g erw o d d , Heer van Aalburg , Veen en Dirksland, Burge-
meester van Wageningen. Later was het een eigendom van Jacob
Kretschmar , Kolonei en eerste Majoor in het Eerste Regiment Holland-
sche garde Infanterie, in wiens geslacht het tot nu toe gebleven is ,
zijnde thans Heer van W ijk , Jonkheer Ja co b Adriaan van K re tschm a r ,
Heer van Wij k , Veen en Aalburg, woonachtig te Dicren.
Het dorp W i jk , oudtijds Wijck, veelal ter onderseheiding van andere
plaatsen van dien naam, W ijk -b ij-H eo sb en genoemd, ligt 5 | u.
W. N. W. van 's Hertogenbosch, f u. N. W. van Heusden, längs
den binnenkant van den Maasdijk , met twee voetveren over de Maas ,
¿en op de Rietsehoof, onder Aalst, en een op den Waard, onder
Neder-IIemert-noordzijde.
Behalve het H u i s - o p - d e n - Be r g , aldus genaamd omdat het vol-
gens eene oude overlevering tegen het overstroomen van de Maas, die
teD dien tijde nog niet bedijkt was, op een heuvel was gebouwd , ziju
er naderhand nog andere huizen bij gesticht, welke den naam van
W ijk gekregen hebben van het Nederlandsche woord wijlcen ; door dien
zij, om het overstroomen van de Maas te ontwijken, op eene verhevene
plaats gebouwd waren.
W ijk prijkte later met onderseheidene huizen en slote» van edel-
lieden. Hiervan daan heeft de breedste straat den naam vanRidder -
s traat ; welke in de brieven van den Hove van Holland de Burg-
s t r a a t werd genoemd. Onder deze sloten muntten Kro n e nbu r g ,
W i j k e n s t e i n en E y k e n s t e i n , voornamelijk ui t, van welke het
eerste en laatste thans beerenwoningen zijn , doch het tweede, hoewel
in vervallen toestand , nog aanwezig is.
Men is voornemens geweest om van deze plaats eene stad te maken.
Van dezen aanleg ziet men tegenwoordig nog de rooijing en benaming
van onderscheidene straten , doch deze onderneining beeft, door vcrschil-
lende beletselen , nimmer haar beslag gekregen. WijKis thans echter
nog groot en aanzienlijk.
De kerk is een deftig langwerpig gebouw, niet denen hoogen spit-
sen toren, doch zonder orgel, Under de kerk van W i j k , zijnde de