naar de overige dorpeu deier grialouij loopeu , aooals onder anderen
een zytnk van den hoofdweg midden in de koin van het d. Wykel
naar Italk , llarich en da Wildemarkt.
- Een gedealte van liet Slooternaeer behoort tot dit d o rp , onder den naam
v an hat Wy k e l e r -H o p . Voorts vindt man , ten Zuiden van het d o rp ,
da watertjes da Z a n d p o e l , de R y k o l t s p o e l enz , benevena devaart
da E e , loopende van Slooten naar Tako-zvl.
Men telt er in de kom van het d. 68 h., waaronder24 boerderijen ,
en met de daartoc behoorende b. Wy k e l e r -Yb e r t , , 84 h ., waar-
onder 51 boerderijen. Men telt er 520 inw., die in landbouw en vee-
taelt hun bestaan vinden.
De Herv., die er ruim 400 in getal zijn , onder welke ruint 120
Ledematen, maken eene gem. u i t , welke tot de klass. van Sn e e k ,
ring van Slooten , behoort. De eerste , welken men vermeld vindt in de
naaralijst der Predikanten hier sedert de Hervorming gestaan heb-
bende , is Henricos Mein,midi , die hier in 1591» sto n d , maar in 1599
van zljne dienst werd ontzet. Onder de hier gestaan hebbende Predikanten
vardient melding de met roem bekende David Fied van Giffes ,
die ar van 1674—1678 stond. De kerk staat aan den grooten weg ,
in den Noordoosthoek, waar de zijtak van dien weg naar Balk loopt,
en is daarvan, met een ruim ovaal kerkhof, door eene beukenbatig,
met opgaande ijpenboomen afgescheiden/ Voorheen was hier eene veel
grootere kark , welke vöör de Reformatie waarschijnlijk aan den 11. Gre-
s o r i e s was loegewijd ; doch door een ongelnkkig toeval ontstond er brand
in dit gebcuw , waardoor het raiddelste gedeelte, tusschen den toren en
het koor , eenen puinhoop werd. Het koor, dat overgebleven was , nog
vrij groot zijnde , diende vervolgens tot godsdienstoefening; doch dit was
op den duur niet voldoende , waarom men , in het laatst der zeventiende
eeuw , te rade werd eene nieuwe k e rk , welke aan den toren aansloot, te
bou wen , zoo als mon die tegenwoordig nog ziet. In deze kerk is geen
orgel. Op eenen der zilveren avondmaalbekers is de to ren , afgescheiden
van de k e rk , gesneden. Onder aan den bodem van die beker S taa t:
poeulutn coenae destinatum in Pago Wickel 1648 (d .i. beker bestemd
voor het Avondrnaal in het dorp Wykei , 1648.) Boven aan denrand
des bekers Staat de spreuk : 1 Kon. X , vs. 16. De toren is vrij zwaar
en gedekt als een gewoon huisdak. Daarin hingen vroeger twce klok-
feen ; doch in het ja ar 1838 is de kleine 'klok , die , bij eene herslel-
iing van d e n .to ren , door de baldadigheid der werklieden gescbeurd
is , door het grietenijbestuur weggenomen en verkocht. Daarop moet
gestaan hebben :
Me fecit Cvprianos Ceans Encrdsae anno 1729
(d. i. Ctprianes Crans heeft mij gemaakt te Enkhnizen in het jaar 1729.)
Reonbrds Annaeos Lvcklaha van Wyckel , Grietman van
Gaasterland enz. enz. enz.
Dodonaeds Piebids Heebstra van Kolde , Secbetaris van
Gaastebland en Kerkvoogd van den dorpe Wyckel.
Op de groote klok Staat met oude , ■ moeijelijk te ontcijfferen Duitsche
letters in twee randschriften , boven aan , lelterlijk bet volgende ;
. l n ’t jaer ong fjeren in ö*
cer <ü*oeü£ fien it gljcmaßct en gaeöe #intte
«¿tegarug ¿Baria -H
Ter wederzijden een weinig beneden bet midden staan twee beeldtjes ,
waarschijnlijk afbeeldingcn van Bisschoppen. De graftombe van den
dapperen en krijgskundigen M en n o Baron v a n G o e r o o r n is een sieraad
van deze kerk. Zij is door zijne treurende kinderen zijner nagedach-
t«nis gewijd , op de plaats', waar hij begraven is;. In den Franseben
t(jd is bet sierlijk en fiks bewerkt stuk deerlijk geschondcn j niet al-
leen zijn van de opschriften op het sebild eenige woorden uitgehouwen ,
maar ook het wapen dat in bet midden van de naald aangebragt was,
is afgekapt. Bovendien is de geheele uitrusting van den held , die om
de graftombe moet gehangen hebben , toen weggenomen en nimmermeer
op de plaats aangebragt. Hicrdoor inzonderbeid heeft bet stuk veel
verloren , dewijl de aanleg van het fraaije monument blijkbaar niet
vervaardigd is , om tegen eenen kalen muur als geplakt te staan.
De 9 Doopsgez., die er wonen , benooren to t de gem. van Balk. —
De R. K., welke men er ongeveer 50 te lt, paroebieren te Balk. —
De dorpschool wordt gemiddeld door 90 leerlingen bezocht.
Tep tijde van ’s Lands Historieschrijver P i e r i o s W in s em io 9 , stond
te dezer plaatse, bebalye de slins van den Heer P ie k b W y k e i , Afge-
vaardigde van Friesland, nog eene state of stins , toebehoorende aan
zijnen broeder Jo c h u h W y k e i , beide behoorlijk versterkt en voorzien
van boomen en Ins'thoven. Tusschen het d» en Wykellerhop heeft gelegen
de schoone buitenplaats Meer e n s t e i n , thans gebeel opgeruimd ,
weleer bewoond door den beroemden Generaal M enno Baron v a n C o e -
o o o r n , een man die zijn Vaderland , Friesland, tot altoosdurenden
roem zal verstrekken. Tegenwoordig heeft men er nog de bnitenplaat-
sen : S o r g h - f l i e t , Me e r z i g t en het voor weinigejaren nieuw ge-
bouwde J a g 1 1 u s t.
W y k e i is de geboOrteplaats van Dr. T j am n g W y k e i , in leven Raad
in het Hof van Friesland.
De kermis valt in op den tweeden Pinksterdag en loopt op dien dag
a f , inzonderbeid wordt alsdan h ie r, gelijk ook bij kermissen op
de andere dorpen in Gaasterland, door oud en jong , den vrijen teugsl
gevierd, om eene Deventer koek te slingeren. ln dezen wedstrijd ,
waarin kracht en behendigheid zieh paren , wordt menige kist met het
bij de Friezen zeer geliefkoosde Deventer product geledigd.
Tijdens de onli^sten der Schieringers en Vetkoopers, beeft W y k e i
veel leeds moeten verduren , want de eerslen aangevoerd door W y b e
M in n e h a en B e i n t e R o u b e r t s , overvielen , in het ja a r 1428 , on verwacht
dit d o rp , en sleepten den Pastoor, Heer P e t e b , uit de koslerij der
kerk met zieh , onder het toebrengen van onderscheidene doodelijke
wondea , en aldus half zieltogende, naar het dorp Sondel, to t voor de
s tin s , die zijn zoon Agge aldaar in eigendom bezat en bezet bield. Nu
toonden zij dezen zijnen gevangenen v ad e r, eischten bet huis op, met
bedreiging, dat , zoo hy hierin weigeraebtig was, zij dezen voor zyne
eogen zouden doorsteken. Deze bedreiging zon den zoon bijna bewogen
bebben , om , ondanks hem en de zijnen , bij de overgave , een treurig
lot beschoren scheen , daarin te bewilligen; dan de bijna stervende
vader verzamelde nog eens zijne laatste krachten , zijnen zoon A g g e
toeroepende: dat hij de stins niet moest overgeven , dewijl bij zelve
toeb zoo veel geleden h ad , dat de dood hem reeds nabij was. Deze
maninoedige en roerende toespraak van eenen vader aan zijnen zoon
behoorde zeker ieder menschelijk geinoed , in hetwelk nog een vonkje
redelijkbeid overig was, bewogen te hebben , om voor bet minst bunne ,
reeds zoo zeer geteisterde, prooi verder ongemoeid te laten, Maar neen ,
deze barbaren , grainstorig, omdat hun doel niet gelukte, maaktenden
bijna stervenden man , in het gezigt van zijnen zoon , op staanden