bepaalde bcsteniromg. De dikke Vierkanten toren , die van boven met
eenen achtkanlen spits gedekt is , Staat op eenigen afsland van de kerk ,
doordien het schip.in puin ligt.
De R. K. kerk, aan den H. M a t b u s toegewijd, is vroeger de kerk
der Demonstranten geweest, van welke zij in het jaar 1796 is aange-
kocbt. Het is een klein, net gebouw, waarop in 1 8 a6 een beuten
toren , inet luiklok , geplaatst is ; ook is zij van een orgel, dat in liSoü
vernienwd i s , voorzien en prijkt met twee ongeveer 2 eil. hooge beeiden
van de H. M abia en M athias , en eenen eikenhouten predikstoel,
vervaardigd door den Utrechtschen beeldhouwer E. F. G eorges. Vooral
is liezienswaardig de marineren communiebank , wier wedergade in Nq-
derland niet wordt gevonden.
Voor de Reformatie, stonden hier twee kloosters , een voor mans ,
Mar ie nb av e genoemd , en een yöor vrouwen , Iiet El f d u i z e n d
Maagde nk l o o s t e r gcbeeten. Zie die woorden.
In het jaar 1799 is hier bet R. K. Serainarie voor het aartspr.
van llolland-en-Zeeland opgerigt. Trotsch en statig verrijst dit gebouw
met zijnen klokketoren , uit het midden van zij ne turnen. Het
is in bet jaar 1821 geheel nieuw gebouwd, in 1845—1844 aanmer-
kelijk vergroot (zoodat het nu.meer dan de dubbele ruimte bevat,
dan die het in 1821 had) en tot een der twee seminarien van de Hol-
landsche zending ingerigt. Het bevat van binnen de noodige ect- en
andere zalen, collegiekamer enz. ledere Seminarist heeft zijne eigene
kamer. De kapel is thans een groot, zeer fraai in golbischen stijl
opgetrokken kruisgebouw. Zij Staat achter het gebouw, met haar
hopfdkruis in de rigting van den toren van het semjnane. Men be-
waart daarin een gedeelte der kostbare kerksieraden tot de kapel van
Koning L o b ew h k behoord hebbende en door Koning W illem I aan dit
gesticht geschonken ; terwijl de overige in de St. Jacobs kerk te ’s Gra-
venhage en te Vaas&en gevonden worden. Ook is er eene algemeene
Voorheen bestQnd hier ook eene kamer van Rederijkers , die de Roode
Tdaagdelievenbloemen len wapen voerde en ten spreuk had : In Liefde
1 Voorts liebben in deze gem. onderscheidene riddermatige hofsteden
gestaan , waarvan nu nog alleen het Hu i s - t e -Wa rmo n d , overig
j» doch men treft er nog eenige kleine buitenplaatsen aan.
De kermis valt in den eersten Zondag in October.
Het wapen van deze gem. beslaat in een schild van azuur, met een
kruis'van zilver. . .
WARMOND (HET HUIS-TE-), voorm. riddermatige hofst. m Kijn-
lan d , prov. Zuid-Holland, arr. en 1 u. N. van Leyden, kant. en
J i u’. Z. Ö. van Noordwijk, gem. en 10 min. N. 0 . van IVarmond.
2Dit buis is het eigenlijke stamhuis van de Heeren van W abmokd en
van zoo ouden oorsprong , dat men te vcrgeei's het tijdslip van de
eerste stichting zoekt. Men weet echter stellig, dat het geaurende
mcer dan vier achtereenvolgende eeuwen de zetel is geweest van het
oude geslacht van van W o ode, waarvan de eerste, die het in bezit
kreeg J acob v a h W oode was, de clfde van dien naam , die , in 1280 ,
eene erfdochter v a n W abmord ten huwclijk nam. Zijn zoon, J acob
van W obde X II, Ridder, volgde hem op : hij was genoodzaakt het
land te verlaten, wegens de zamenzwering tegen Graaf FioaisY,4n 1296.
Xa eenige jaren als balling te hebben geleefd , verleende hij belang-
rijke hulp aan de Holländers in den oorlog, welke in 1308 tusschen
hen onder aanvoering van Hobert van V ianen , H bsdhiic Bnrggraaf van L j -
den , F io r is van D oivenvoobdb en andere Edelen, tegen G oido van A vesnes,
den twee en veertigsten Bisschop van Utrecht wärd gevoerd, met dat ge-
volg dat laatstgenoemde werd geslagen , en , na aanzienhjke verbeten
te hebben geleden , moest terngtrekken. Dit Was oorzaak dat J acob van
W oode door tusschenkomsl van bovengenoemde edelen, weder in het Dezit
zijner goéderen en bnrgregtcn hersleld werd. Hij slierf echter m den
loop van het zelfdc jaar. In 1396 werd zekere J an van W oüde R.dder
peslapen, wegens zijnen betoonden moed in den Oorlog tegen de briezen.
Hij verkreeg in 1402, dat W abmond tot eene vrije heerlijkheid en
erfeliik leengóed Verhcven werd en stichlte twee kloosters in de nabij-
heid van het dorp, het eerste in 1410 voor ädellijke dames zonder
vermögen, van de orde van de H. Ub'sOla der 11000^ maagden ; het
tweede in 1413 , voor Mönnikken van de order der Cisterciensers en
begiftigde die met ruirne inkomsten en bezittingen. *
Bij gebréke van mannelijke afstainmelingen ging de üeerl. W a u -
MOND, in 1525, door huwelijk over in de familie van W assenaeb
D oivenvoorde.
Yolgens oude kronijken werd het H ois- t e -W armond , even als de
kerk (behalve de klokkentoren), den 18 Augustiis 1573 , gedurende
het eerste beleg van Leyden , döor de Spanjaardeh geheel verbrand
en de kloosters verwoest. w . ■ w«
Bij resolutie van de Staten van Holland, van 3 Mèi 1 5 7 7 , wérd
aan J ohan van D oivenvoorde , Heer tot IVarmond, vergund , » omme
» te mögen afbreeken ende te demolieeien tot syneh koste ende pro-
» fyte bet Convent der Barnadvten tot W abmond , mitsgaders van l lOOO
» maagden aldaar tot opboüwinge van syne Huisinge aldaar afgebro-
» ken , in respect ende recompènse van de groòte ende irreparable
» schade ende verlies bij hem geleden , ende ten einde het land ofle
» de plaatse daar deselve conventen op gestaan hebben , bij hem sup-
» pliant gchuurt, te weetén , van de Bainadyten ’s jaars voor twintig
» ponden , ende de andere vyf ponden voor drie jaren.” Dien ten
gevolge deed de Admiraal van D oivenvoorde het kasteel en het koor
van de kerk in 1590 herbouwen. Sedert dien lijd bleef de heerlijkheid
W abmond standvastig in het geslagt van W assenaeb tot in 177 4 ,
als wantteer zij verkocht werd aan den Baroh P ie t e r C ornelis van
L e y d en , echtgenootè van H ebminie J acqueline Gravinne de T homs,
kleindochter van den grooten B oebbaave. Zij deden het kasteel in 1780
bijna geheel vernieuwèn zoo als men het heden ziet. Na hunnen dood
werd in het jaar 1814 , liun eenigen zoon , de laatste van dat geslacht
er bezitter van. Na diens overlijden in 1821 kwam het aan zijne weduwe,
geboren baronnesse van P allandt , die in 1844 gestorven is en bet bij
lestament aan den tegcnwoordigen eigenares vermaakt heeft, zijnde
Jonkvrouw A dolpbine W ilbelmine A nne van der W ijc k , echtgenoot van
den Heer L eopold , Graaf van L imbobg S tyrum , die het bewoont.
Het gebouw Staat rondom in aangename beplantingen, sierlijke wan-
delwegen, vruchtbäre boomgaarden, vischrijke vijvers, met een ver-
makelijk uitzigt op Leyden cn het Kaager-mcer. Het is een der voor-
trcffeiykste gehouwen Van dien aard hier omstreeks, heeft twee Vierkante
torens, waarvan een, niet slagklok en uurwijzcr, en een met
zonnewijzer. Het plagt nog eenen zwaren Vierkanten toren te hebben
doch deze is, in het laalst der vorige eeuw, ten deele afgebroken.
Van binnen is dit slot versierd metschoone zalen en vertrekken , over-
eenkomstig met den luisler zijner bezitlers. Het beslaat , met de