Ia dezcn liijk viel in Januarij 1799 eene doorbraak , waardoor veel
land wcrd onder water gezet.
WARNTILLE (DE), brug , prov. Friesland, kw. Westergoo , griet.
Ilennaarderadeel, 5 min» W. van Edens, over de trekvaart van
Boisward op Leeuwarden.
WARODOJONG , bosch in Oost-lndie, op het Sundasche eil. Java,
ads. res. Buitenzorg, distr. en land Tjibaroesa.
WAROE, eil. in Oost-Indil, in de Indische-Zee, Z. van Java,
door eene geul van het eil. Kembangan geschciden.
WAROE, distr. in Oost-lndie, op bet Sundasche eil. J ava, resid.
Itembang.
WAROE , oud d. in Oost-lndie, op het Sundasche eil .J a va , resid.
Remlang, distr. Waroe.
WAROE, TANDJONG-WAROE, kaap in Oost-lndie, in den Ar-
chipel-van-St.-Lazarus, aan de oostkust van het Ambonsche eil. Ceram,
WAROE (BOGT-VAN-), golf in Oost-lndie, resid. Ambon, aan de
Oostkust van het Ambonsche eil. Ceram.
Deze bogt is drieof vier mijlen wijd en wel twee mijlen diep, doch
wegens de riffen , die er zieh hier en daar verspreiden, ongemakkelijk
om er aan wal te komen. In deze bogt lag weleer het d. Oud-Waroe.
WAROE (NIEOW-), d. in Oost-lndie, resid. Ambon, op het Ambonsche
eil. Ceram, op Groot-Ceram, aan de Oostkust aan de Anjer-
Masin. — Men heeft er eene goede haven.
WAROE (OÜD-), voorm. d. in Oost-lndie, op het Ambonsche eil.
Ceram, op Groot-Ceram, aan de Oostkust, in den binnensten hoek
der Bagt-van-Waroe, aan eene groote rivier, een weinig zuidoo3telij-
ker dan Nieuw-Waroe. Er was aldaar. groote sagohandel.
WAROEDJAJENG, distr. in Oost-lndie, op het Sundasche eil.
J ava, resid. Kedirie, reg. Berbek.
WAROEHENAN, Wat-Waroehenan , riv. in Oost-lndie, eil. Am-
boina-, aan de Zuidkust van het schiereil. Hitoe, met eenen zuide-
lyken loop in zee vallende.
WAROE-WESSIE, d. in Oost-lndie, op het Sundasche eil. Celebes,
gouvern. Menado, distr. Tonsea, tusschen Menado en Kema.
WÄRRAGA of Warrega, d., prov. Friesland, kw.Oostergoo, griet»
Idaarderadeel. Zie Warga.
WARRäPA-KREER , kreek in Nederlands-Guiana , kol. Suriname ,
in eene noordelyke rigting van Grool-Matappica naar de Allantische-
zee loopende., met eertijds bloeijende koffij- en katoenplantaadjen.
WARRATTA, d. in Oost-lndie, op het eil. Serra, een der Tenim-
ber-eilanden, op den west-noordwesthoek van het eiland.
WARRIA , eil. in Oost-lndie, in den Moluksche-Archipel, tot de
Aroe-eilanden behoorende.
WARSAW , ryk in A frik a , in Opper-Guinea, aan de Goudkust,
Z. van Ahanta, N. van Dinkera.
WARST1ENS, d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Idaarderadeel,
arr. en 1J u. Z. 0 . van Leeuwarden, kant. en 2£ u. N. 0 .
van Rauwerd, aan het Langdeel en digt bij het drooggemaakte Ilern-
penser-meer.
Het is het kleinste d. van Idaarderadeel. Men telt er 7 h. cn ou-
geveer 50 inw., die in de boerderij hun bestaan vinden.
Sommigen meenen, dat deze naam oorspronkelijk afkomslig is van
wier of war, dat zoo veel zegt als eene hoogte of vlieberg, zoo dat
Warstiens zoude beteekenen eene stins of slot op eene hoogte,
Du invt,, die or allen Ilerv. zijn , behooren tot de gern, IFarga-
Warstiens-cn Warlena, wclko hier eene kerk heelt, waarvan du la s -
toor, v66r de Reforinatie, voor de instelling of bevestiging drie goudgul-
den (4 guld. 50 cents) moest geven. Deze kerk is een in 1844 ver-
nieuwd gebouwd , inet eenen stoinpen loren , doch zonder orgel.
Men heeft in dit dorp geene schopl, maar de hinderen genielen onderwijs
te IVarga. . _
WARTENA, ook wel Wartsa gespeld , d ., prov. I'riesland, kw,
Oostergoo, griet. Idaarderadeel, arr. en 2 u. Z. 0 . van Leeuwarden ,
kant. en 5 u. N. 0 . len 0. van Rauwerd.
Volgens berigt van oude schrijvers zou dit dorp vödr het jaar 1200
een niet onaanzienlijk stadje geweest zijn , liggende aan eenen zijtak
der Middelzee. Het was door koophandel en scheepvaart, zoo men zegt,
zeer welvarend geworden, doch een geweldige storm en de [daarop vol-
gende berbaalde hooge vloeden verwoestten en spoelden het geheel weg.
Met zckerheid kan men het jaar dezer verwoesting niet bepalen ; doch
waarsebijnlijk is zij voorgevallen tusschen 1220 en 1240. Men beweert,
dat hier onder het slijk verzonkene gcplaveide straten zoude gevonden
worden, die van de oude gelegenheid getuigenis zoüde kunnen geven ,
ofschoon de tegenwoordige dorpbewoners, die sporen nimmer hebben waar-
genomen. Weleer voer men van dit stedeke tusschen toen ter tijd vrij hooge
landen door, längs eene vaart, welke tusschen Wirdum en Goutum door-
loopende , zieh bij Barrahuis in de Middelzee ontlastte j kunnende men
nogheden, nadat dit watertje is afgedamd, de oude gelegenheid op de
kaart nasporen. Men wil dat de stad echter een weinig westelijker lag ,
daar , waar thans het zöogenoemde Wartenasterwijd is , alwaar men nog
overblijfsels van muren en bevloerde straten meent te kunnen ontdek-
ken. Ook zegt men , dat van dezen storm het spreekwoord : it iz xen waar
az te Warten (het is een weder als te Warlena) nog is overgebleven.
Thans telt men er in de kom van het dorp 64 h. en 460 inw. en
met het daartoe behoorende buurtje de Mi sburen , 93 h. en ruim
510 inw., die meest in boerderij , visscherij , veenderij en scheepma-
kerij hun bestaan vinden. Ook heeft men er eene kleine cichoreifabrijk.
De Herv., die er ongeveer 330 in getal zijn , behooren tot de gern,
van W arga-W arstiens-en-W artena, welke hier eene kerk heeft, die
in het jaar 1780 is gesticht. Het is een net gebouw , met eenen
spitsen toren , doch zonder orgel.
De Doopsgez., die er ongeveer 30 in getal zijn , behooren tot de
gem. van Warga. — De 130 R. K., die er wonen , parochicren tu
Warga. — De dorpschool wordt gemiddeld door 60 leerlingen bczocht.
De kermis valt in den laatsten Maandag in Augustus.
WARTENASTERWIJD, water, prov. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Idaarderadeel, W. van Wartena.
Dit water Staat W. met de M e i s l o ot en met het L a n g d e e l en
0 . door de R o g s lo o t met de G r a f t in verbinding.
WARTNA, naam, onder welken het d. W a r t en a , prov. Friesland,
kw. Oostergoo, griet. Idaarderadeel, w e l eens voorkomt. Zie W artena,
WARTUM, voorm. bürg, in het Oldambt, prov. Groningen, arr.
en 5 | u. N. van Winsolioten, kant. en4 u. N. O. van Zuidbroek, gem.
en 10 min. N, W. van Termunten.
Ter plaatse, waar hij gestaan heeft, ziet men thans eene boerderij
die, met de daartoe behoorende gronden, beslaande eene oppervlakte
van 37 bund. 53 v. r. 40 v. eil,, bezeten cn bewoond wordt door
den Heer J. R. van W artoji.