WESTER VOORTSCIIE-DIJK (DE), dijk op de Lgmers, prov. Gelderland
t welke zieh van Gcldersoord tot Angerlo uitstrekt.
Bij den watervloed van Jannarij 1820 had men alle redenen, om
voor het behond van dezen dijk te dnehten , daar de veerdatn van het
dorp bijkans geheel was weggespoeld. De opkistingen beletteden , zoo
al niet geheel, dan ten minste voor een groot gedeelte, de onmiddel-
lijke uitbarsting van het gevaar, waardoorer gelegenbeid was, om voor
de berging en het behoud van menschen en vee te zorgen.
WESTERWAARD (DE) of het Balgzand, droogte in de Zuiderzee,
prov. N oordHolland, arr.. Alkmaar, gedeeltelijk kant. den Helder, en
daarin gedeeltelijk gem. den Helder-en-Huisduinen, gedeeltelijk gem.
W ieringerwaard , gedeeltelijk kant. Schagen, en daarna ten deelegem.
Calandsoog, ten deele gem. Zijpe-en-Haze-polder.
Een groot gedeelte daarvan is sedert 1846 ingedijkt, onder den naam
van de A n n a-P a u l own a - p o l d e r , met eene oppervlakte van KOOO
bnnd. van den meest vruehtbaren grond. Ingesloten W. door het Noord-
Hollandsche kanaal en den Koegrasdijk , Z. en Z.- 0. door de Zijpe
en de Wieringerwaard , is deze polder aan de andere zijde door eenen
dijk van ongeveer 12,000 eilen of ruim 2 nur gaans van de Zuider-
zee afgesloten ; midden door den polder blijft het Qu d e -Ve e r g a t ,
als binnenboezem , stroomen , en verdeelt daardoor den polder in twee
aizonderlijke deelen elk door eenen watermolen op dien boezem ontlas-
tende. Deze polder is provisioneel geheel onder de gem. Zijpe-en-
llazepolder gebragt.
WESTERWAARD, bnnrs. in het W esterkwartier, prov. Groningen,
arr. en 4 u. W. N. W. van Groningen, kant. en <2 u. N. W. van
Zuidhorn , gem. en 10 min. N. N, W. van Grijpskerk ; met IK h.
en ongeveer 120 inw.
WESTERWAL, bank in de Noordzee, voor en tusschen de eilanden
Vlieland en Tersrhelling aan de westpunt van het laalstgenoemde eiland ,
Z. van den Noordvaarder.
WESTERWALDA, onde naam van W esterwolde, prov. Groningen.
Zie W esteevvoi.de.
WESTER WEG (DE), weg in Oost-Indie, op het eil J ava , in eene
noordelijke rigting van Buitenzorg naar Batavia loopende, over de
landen Gedong-Badak , Tjiliboet, Bodjong-Gedeh, Depok en Ijineri.
Deze weg kan , in het drooge jaargetijde , niet alleen voor rijtuigen ,
maar ook voor troepen en gesehnt dienen ; maar is, niet begrind zijnde,
gedurende den westmonsson minder bruikbaar.
WESTERWIJK, geh. in de lUeijerij van ’s Hertogenbosch , kw. Oisterwijk
, Herde distr., arr. en 6 it's W. N. W, van Eindhoven , kant.
en 3 u. W. van Oirschot, gem. en £ u. N. N. W. van Hilvaren-
beek ; met 38 h. en 230 inw.
Dit geh. wordt onderscheiden in twee buurten G root -We s t e r wij k
en K l e i n -Wes te r wij k. Oudtijds was hier eene kapel aan den H. Lam-
bbrtbs toegewijd, welken Geloofsprediker men wil dat dit bedehuis zelf
zoude gestiebt hebben. Zij was orntrent 12 Ned. ell. lang en 8 ell.
breed, en voorzien van een torentje, waarin eene klok hing. De Kapellanen
van Hilvarcnbeek en Goirle verrigtten er bij beurteil de dicn-
sten. ln het laatsle der voorgaande eeuw werd deze kapel afgebroken
en door eene kleinere vervangen, welke omtrenl op de plaats van het
oude koor gebouwd is. ,
Onder de oudheden van W esterwijk behoort nog een houten kruis ,
dat er reeds in 1390 geplaatst is. Zie daaromtrent het art. Donkven.
WESTERWIJK , voorm. buit. in het balj. van Brederode , prov.
Pi oord-Holland, arr. en l j u . N. van Haarlem , kant. en $ u.Z. W.
van Beverwijk , gem. Wijk-aan-Zee-en- Wijk-aan-Huin , onder W ijk -
aati-Huin.
Ter plaatse, waar dit buit. gestaan heeft, ziet men thans eene boer-
derij. Dedaartoe behoord hebbende gronden , beslaande eene oppervlakte
van 11 bund. 4K v. r. 80 v. eil., worden in eigendom bezeten en
bewoond door de Wed. A. Deeken .
WESTERWIJK (GROOT-), b. in de Meijerij van 's Hertogenbosch,
kw. Oisterwijk, Herde distr., arr. en 6 n. W. N. W. van Eindhoven
, kaut, en 3 u. W. van Oirschot, gem. en | u. N. N. W. van Hil-
varenbeek. — Deze b. is het westelijke gedeelte van het geh. Westerwijk.
WESTERWIJK (KLEIN-), b. in de Meijerij van 's Hertogenbosch,
•kw. Oisterwijk, Herde distr., arr. en 6 u .W. N. W. van Eindhoven,
kant. en 3 u. W. van Oirschot, gem. en | u. N. van Hilvarenbeek. —
Deze b. is, het oostelijke gedeelte van het geh. Westerwijk.
WESTERWIJTWERD , d. in Hunsingo, prov. Groningen, arr. en
3 u. W. ten N. van Appingedam, kant. en \ u. O. ten Z. van On-
derdendam, gem. en u. Z. van Middelstum.
Het is een gering dorp , hoofdzakelijk nit verspreide boerderijen
bestaande. Men lelt er 37 h. en 210 inw. en met de daartoe behoo-
rende geh. de B r ee k e n , Engew e e r en Op de Pa l e n 46 h. en
330 inw., die meest in den landbouw hun bestaan vinden.
Behalve de wierden, waarop de Br ee ke n en En gew e e r liggen, zijn
er nog drie anderen , waarvan de eene 9-J- bund. beslaat. De grond
is gemengde klei; doch ten Z. van de Palen , oostwaarts , is het land
laag; men heeft er 2 of 2 | palm. bouwgrond, daarna knik of knipklei
en roodöorn tot twee palmen en dan weder klei. Langzaara loopt
echter het land van die zijde op , en hier treft men keurige en vrucht-
bare landerijen. Tusschen Engeweer en de Roode School is nog een
oud bed zigtbaar, hetwelk in den Romeinsche tijd tot eenen weg van
gemeenschap zoude hebben gediend. Voorbij dit dorp loopt het zeer
belangrijke We s t e rw i j t w e r d e r -m a a r (zie het volgende art.).
De Herv., die er 200 in getal zijn , onder welke. K0 Ledematen ,
maken eene gem. ui t , welke tot de klass. en ring van Middelstum
beboort. Spoedig na de reductie der prov. Groningen is deze gem. met
die van Z u i d w o l d e door eenen Predikant bediend geworden , zijnde
de eerste, die in deze combinatie het leeraarambt heeft waargenomen ,
gewecst R egnerus Adolphi E mpenius , gedurende wiens bediening , in
het jaar 1603 , deze beide gemeenten gescheiden werden , zoodat hij
Westerwijtwerd alleen bleef bedienen, waar hij in 161K ovecleed.
In het jaar 169 2 , gedurende de bediening van T beodoros Antokides ,
die hier in 1689 gekomen was, werd Me nk ewe e r met deze gem..
vereenigd , doch in 1828 werd deze combinatie weder onlbonden en
Menkeweer met Onderdendam en Onderwierum vereenigd , blijvende
toen Izaak Busch Keiser , die er in dal jaar lieroepenwas, alleen de
dienst te W esterwijtwerd waarnemen. Het beroep is eene collatie van
bet adellijk geslacht van L ewe , te Middelstum. De kerk is een lang-
werpig gebouw, zonder toren of orgel. Men ziet daaraan echter nog
het muurwerk van eenen voormaligen naaldtorcn , die in het jaar 1834,
wegens bonwvallighcid , afgebroken is.
De Ch ristelijke Afgescheidenen, die men er 100 lelt, behooren tot
de gem. Bedum-en-Middelstum. — De 8 Doopsgez., welke er wonen ,
worden tot de gem. van Uuizinge-en-Wester-Eemdcn gerekend. —- De